Οι Βυζαντινοί νερόμυλοι, ένας χώρος όπου έγιναν παρεμβάσεις αξιοποίησης από την εποχή των Καποδιστριακού δήμου της Πολίχνης και στη συνεχεία από τον ενιαίο δήμο Παύλου Μελά ,σήμερα αναδύονται σε ένα σημαντικό τοπόσημο!
Οι φροντίδα της αρχαιολογικής αρχιτεκτονικής συντήρησης των κτισμάτων των δύο νερόμυλων που έχουν απομείνει από τους έντεκα που ήταν συνολικά , σε συνδυασμό με τη δημιουργία του ανοιχτού θεάτρου 500 θέσεων και του εκθετήριου- αναψυκτηρίου , συνιστούν μια πολύ προσεκτική ανάπλαση και παρέμβαση.
Με τη φροντίδα του δήμου, ο χώρος από φέτος έχει καταστεί ακόμη πιο λειτουργικός και φιλικός στους επισκέπτες και με τη φιλοξενία πολιτιστικών εκδηλώσεων στα πλαίσια του Φεστιβάλ του Σεπτεμβρίου του δήμου Παύλου Μελά, ανοίγεται η προοπτική για τη μετατροπή του, σε ένα περιαστικό πάρκο.
Όταν επισκέπτεσαι το χώρο ,αρκεί η θέα των δύο νερόμυλων, για να σου δημιουργήσουν δέος και ως δύο σιωπηροί ξεναγοί , να σε ταξιδέψουν στο βάθος του χρόνου και της ιστορίας, και συγχρόνως να σου δίνουν ερεθίσματα για νέο ταξίδι στο μέλλον και στη δημιουργία.
Ναι από τους Βυζαντινούς χρόνους , το εδαφικό ανάγλυφο ήταν περίπου το σημερινό και ναι από τότε, το ρέμα του Χορτιάτη και αυτό του Φιλύρου , μισό χιλιόμετρο πιο πάνω ,στα όρια με το Ρετζίκι ένωναν τα νερά τους σε μια ενιαία κύτη. Πάνω σε αυτό το πρανές, στην όχθη , οι Βυζαντινοί δημιούργησαν διαδοχικά 11 νερόμυλους κάνοντας χρήση των νόμων της υδροδυναμικής. Για κείνη την εποχή δημιούργησαν το δικό τους βιοτεχνικό πάρκο, ένα οικονομικό μεταποιητικό κέντρο επεξεργασίας, με αλευρόμυλους, ελαιοτριβεία, μπαρουτόμυλους και άλλες μηχανικές βιοτεχνικές χρήσεις.
Οι Βυζαντινοί Νερόμυλοι έχουν χαρακτηρισθεί «Μνημείο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Χρόνων» και από αυτή την άποψη δεν χωρούν και δεν επιτρέπονται πολλές παρεμβάσεις .
Πέρα από αυτό το δεδομένο, διατυπώνω κάποιες σκέψεις, για την εξέλιξη της περιοχής και πάνω από τους νερόμυλους με τη δημιουργία ενός περιφερειακού μεγάλου διαδημοτικού Πάρκου, αρχαιολογικού, περιβαλλοντικού, πολιτιστικού, αθλητικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα!
Με βάση και τα τελευταία τραγικά γεγονότα, με τις πλημμύρες, επιβάλλεται όλη η κύτη του ποταμιού – ρέματος, που εκτείνεται από την περιοχή του 424 ΓΣΝ και διακλαδίζεται στα δύο ρέματα του Φιλύρου και του Χορτιάτη, και περνούν από το Ρετζίκι , να καθαρισθεί από τις αυθαίρετες «χωματερές» και τις πιθανές καταπατήσεις. Μία τέτοια παρέμβαση θα εξυπηρετήσει πρωτίστως, περιβαλλοντικές, αντιπλημμυρικές ανάγκες αλλά συγχρόνως θα δώσει την δυνατότητα, για τη δημιουργία εξαιρετικών παραποτάμιων μονοπατιών, που θα οδηγούν σε Ρετζίκι ,Φίληρο και Ασβεστοχώρι..
Πάνω από τους Βυζαντινούς Νερόμυλους, κατά μήκος του ρέματος προς το Ρετζίκι, με δεδομένο , ότι η ροή του νερού είναι συνεχής όλο το χρόνο και ο όγκος αρκετός μπορεί να σχεδιαστούν , ενεργειακές μονάδες «τσέπης,», μικρά «εργοστάσια» νερόμυλων διαφορετικών χρήσεων, όπως και στους βυζαντινούς χρόνους, προσθέτοντας σήμερα και ένα υδροηλεκτρικό .
Σε όλο αυτό το ψηφιδωτό, αν προσθέσουμε την πλούσια «παραποτάμια» πανίδα και χλωρίδα με τα πλατάνια τις λεύκες ,τις ελιές, τις αχλαδιές τις πικρομυγδαλιές ,τις καρυδιές ,τις αγριοσυκιές, τα τόσα είδη πουλιών, τα ερπετά τις άπειρες χελώνες, τους σκαντζόχοιρους και τις αλεπούδες, έχουμε μπροστά μας την πρόκληση για τα επόμενα βήματα.
Για ένα πρότυπο πάρκο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με οργανωμένες επισκέψεις σχολειών και τόσες άλλες ποικίλες δράσεις αναψυχής, πολιτισμού και άθλησης, που θα προσελκύουν επισκέπτες από όλο το πολεοδομικό συγκρότημα.
Φαντάζουν ίσως ουτοπικά… όμως πιστεύω ότι τα υλικά για να σχεδιάσει κανείς το Όραμα του μέλλοντος, τα αναζητά πρωτογενώς στην Ουτοπία!
Της Πολυξένης (Τζένης) Συκιώτη
Υποψήφια δημοτική σύμβουλος Παύλου Μελά
Η Πολυξένη (Τζένη) Συκιώτη είναι πολιτικός επιστήμονας, σταδιοδρομεί – δημιουργεί με επιτυχία στο επιχειρείν και είναι υποψήφια στο δήμο Παύλου Μελά με το συνδιασμό ΕΥ ΠΟΛΙΣ του δημάρχου Δημήτρη Δεμουρτζίδη.
