Επεξηγήσεις για το πώς θα διαμορφωθούν οι μισθοί μετά τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την αύξηση του κατώτατου μισθού δίνει το υπουργείο Εργασίας.
Οι 12 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον κατώτατο μισθό:
1. Με ποια κριτήρια αποφασίστηκε η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 7,5 %;
Η νέα σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού επιτυγχάνει μια χρυσή τομή ανάμεσα σε διαφορετικές ανάγκες. Από την μια πλευρά τον μετριασμό των απωλειών στην αγοραστική δύναμη των μισθών και την ικανοποίηση της εύλογης προσδοκίας των εργαζομένων να έχουν και εκείνοι μέρισμα από την ανάπτυξη που επετεύχθη το 2021. Από την άλλη πλευρά την διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στην απασχόληση και την ανεργία.
2.Πώς διαμορφώνεται ο νέος κατώτατος μισθός και τι σημαίνει αυτό για την τσέπη των εργαζομένων ;
Ο νέος κατώτατος μισθός αυξάνεται από 1ης Μαΐου κατά 7,5 %, ή 50 ευρώ το μήνα και διαμορφώνεται σε 713 ευρώ το μήνα, από 663 ευρώ προηγουμένως. Δεδομένου ότι καταβάλλονται 14 μισθοί το χρόνο, το ετήσιο όφελος για τους εργαζόμενους από την αύξηση ισούται με έναν επιπλέον μισθό (50 ευρώ η μηνιαία αύξηση επί 14 μισθούς=700 ευρώ). Οι μηνιαίες αποδοχές αν συνυπολογισθεί η καταβολή 14 μισθών το χρόνο διαμορφώνονται σε 831,8 ευρώ από 773,5 ευρώ σήμερα. Οι σχεδόν 650.000 εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό θα κερδίσουν από έναν επιπλέον μισθό ετησίως. Με άλλα λόγια, ένας 15ος μισθός προστίθεται στο εξής, στο εισόδημά τους.
3.Δεδομένου ότι είχε δοθεί και μια αύξηση 2 % από 1.1.2022, πώς διαμορφώνεται η κατάσταση για τον εργαζόμενο συνολικά;
Αν συνυπολογισθεί και η προηγούμενη αύξηση του κατώτατου μισθού που έγινε την 1η Ιανουαρίου 2022, προκύπτει αύξηση κατά 9,7 %, ή 63 ευρώ το μήνα (από 650 ευρώ στα 713 ευρώ). Δεδομένου ότι καταβάλλονται 14 μισθοί, το όφελος από την διπλή αύξηση του κατώτατου μισθού το 2022 διαμορφώνεται στα 882 ευρώ ετησίως (63 ευρώ επί 14 μισθούς).
Στην πραγματικότητα ωστόσο η αύξηση του καθαρού μισθού είναι ακόμα μεγαλύτερη και διαμορφώνεται στο 11,81 % αν συνυπολογισθεί η μείωση κατά 1,63 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι που έχει ήδη υλοποιηθεί. Το σωρευτικό ετήσιο όφελος για έναν εργαζόμενο από τις δύο αυξήσεις του κατώτατου μισθού το 2022 και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ανέρχεται σε 906 ευρώ.
Συνεχίζεται το σημερινό καθεστώς, δηλαδή με άλλα λόγια οι «τριετίες» συνεχίζουν να καταβάλλονται. Πιο συγκεκριμένα, ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο προσαυξάνονται μέχρι και 30% ανάλογα με τα έτη προϋπηρεσίας που έχει συμπληρώσει ο/η εργαζόμενος/η πριν τις 14 Φεβρουαρίου του 2012. Συνεπώς ο μηνιαίος μικτός κατώτατος μισθός για τους εργαζόμενους με τρεις τριετίες μπορεί να είναι έως και 213 ευρώ υψηλότερος (713 ευρώ + 30 %). Με άλλα λόγια ο κατώτατος μισθός σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να ανέρχεται στα 926 ευρώ συν δώρο Χριστουγέννων, Πάσχα και το επίδομα αδείας.
5. Πώς επηρεάζει η αύξηση του κατώτατου μισθού τα επιδόματα του ΟΑΕΔ;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει προς τα πάνω το επίδομα ανεργίας. Σήμερα το ημερήσιο επίδομα είναι 16,29 ευρώ και το μηνιαίο 407,25 ευρώ. Από 1ης Μαΐου διαμορφώνονται αντίστοιχα στα 17,51 ευρώ το ημερήσιο και 438 ευρώ το μηνιαίο.
Επίσης αναπροσαρμόζεται σειρά βοηθημάτων και επιδομάτων που έχουν ως βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο. Σε αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το βοήθημα ανεργίας για τους αυτοτελώς απασχολούμενους, τα προγράμματα νέων θέσεων εργασίας, το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας, το βοήθημα λόγω επίσχεσης εργασίας, ειδικά εποχικά βοηθήματα για μισθωτούς τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, οικοδόμους, δασεργάτες κ.α., η ειδική παροχή μητρότητας, το επίδομα γονικής άδειας, οι ανεξόφλητες αποδοχές λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, η παροχή διαθεσιμότητας, η αποζημίωση των μαθητών στις Επαγγελματικές Σχολές (ΕΠΑ.Σ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ, η αποζημίωση για τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας, κ.α.
6.Η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού θα ήταν διπλάσια από το ποσοστό ανάπτυξης, το οποίο το 2021 ήταν 8,3%. Συνεπώς θα έπρεπε να εγκριθεί αύξηση πάνω από 16% για να υλοποιηθούν οι προεκλογικές δεσμεύσεις;
Πράγματι το 2021 η οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 8,3 %, προηγήθηκε όμως, λόγω κορονοϊού, ύφεση 9 % το 2020! Παρά τη συρρίκνωση του ΑΕΠ το 2020, η κυβέρνηση αποφάσισε το καλοκαίρι του 2021 μια μικρή αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2 %, με ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2022. Συνεπώς η κυβέρνηση είναι συνεπής και με το παραπάνω προς τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις επιχειρήσεις και την πορεία της οικονομίας. Σημειώνεται πως ούτε η ΓΣΕΕ εισηγείται σε αυτή τη φάση τόσο μεγάλη (16 %) αύξηση του κατώτατου μισθού.
7.Η αύξηση του κατώτατου μισθού αρκεί για να αντιμετωπιστεί το κύμα ακρίβειας;
Η αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2022 (2 % από 1ης Ιανουαρίου + 7,5 % από 1ης Μαΐου) είναι σωρευτικά 9,7 %. Το ποσοστό αυτό υπερκαλύπτει την αύξηση του πληθωρισμού, ο οποίος το Μάρτιο ήταν 8,9 %. Επιπλέον, η αύξηση του κατώτατου μισθού είναι ένα μόνο από τα όπλα για τη στήριξη των εργαζομένων. Η κυβέρνηση εφαρμόζει μια ευρεία γκάμα μέτρων που αντισταθμίζουν σε μεγάλο βαθμό την άνοδο του κόστους ζωής, ιδίως για τις πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και του φόρου εισοδήματος, η μείωση του ΕΝΦΙΑ, οι επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου, που είναι μεγαλύτερες για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου, η επιδότηση καυσίμων, η έκτακτη ενίσχυση 200 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με ειδικές ανάγκες, η καταβολή διπλής δόσης του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, κ.α. Πάνω απ΄ όλα η συνολική οικονομική, αδειοδοτική, φορολογική πολιτική που οδήγησε στην σημαντική ανάπτυξη της οικονομίας το 2021 η οποία αναμένεται να συνεχιστεί εφέτος. Πολιτική που είχε ως άμεση θετική συνέπεια η ανεργία να υποχωρήσει από το 17,2 % το καλοκαίρι του 2019 στο 12,8 % τον Φεβρουάριο του 2022.
8.Οι επιχειρήσεις είναι αντιμέτωπες αυτήν την περίοδο με μεγάλη αύξηση του κόστους λειτουργίας λόγω της διεθνούς κρίσης. Θεωρείτε ότι θα μπορέσουν, ιδίως οι μικρομεσαίες, να καλύψουν το πρόσθετο μισθολογικό κόστος;
Στην απόφαση για την αύξηση του κατώτατου μισθού ελήφθησαν υπόψη από τη μια πλευρά η ανάγκη προστασίας των εργαζομένων και από την άλλη η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Προφανώς οι δύσκολες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί διεθνώς, επηρεάζουν και τις επιχειρήσεις. Γι αυτό και δεν υιοθετήθηκαν αιτήματα για αρκετά μεγαλύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού, δεδομένου ότι μια αλόγιστη απόφαση θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις τόσο στις επιχειρήσεις – με αποσταθεροποίησή τους – όσο συνακόλουθα και στους εργαζομένους που εργάζονται σε αυτές. Από την άλλη πλευρά υπενθυμίζουμε ότι τους τελευταίους 33 μήνες έχουν υιοθετηθεί μια σειρά από μέτρα προς όφελος των επιχειρήσεων και της ανταγωνιστικότητάς τους όπως μείωση φόρων, μείωση ασφαλιστικών εισφορών και μια σειρά μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κορονοιού (επιστρεπτέα προκαταβολή, ειδικά προγράμματα στήριξης, κλπ.) Σημειώνεται επίσης ότι όλοι οι φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση (εκπρόσωποι μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων, επιστημονικοί φορείς και φυσικά η ΓΣΕΕ) εισηγήθηκαν την αύξηση του κατώτατου μισθού, σε διαφορετικό επίπεδο ο καθένας. Δεν υπάρχει κανείς που να προτείνει σήμερα το “πάγωμα” του κατώτατου μισθού.
9.Πώς διαμορφώνεται ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα σε σχέση με την ΕΕ;
Με την αύξηση που θα ισχύσει από 1ης Μαΐου, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 9η θέση ανάμεσα σε 21 χώρες της ΕΕ που έχουν νομοθετημένο κατώτατο μισθό, από την 11η που βρισκόταν ως τώρα. Συγκεκριμένα με την αύξηση κατά 7,5 % στα 831,8 ευρώ σε 12μηνη βάση, οι κατώτατες αποδοχές στη χώρα μας ανεβαίνουν στην κατάταξη κατά 2 θέσεις ξεπερνώντας την Πορτογαλία (822,5 ευρώ) και την Μάλτα (792,26 ευρώ).
10.Η σημαντική αυτή αύξηση δεν θα οδηγήσει σε άνοδο της ανεργίας;
Η αγορά εργασίας από το καλοκαίρι του 2019 έχει μπει σε ένα σταθερό ενάρετο κύκλο στον οποίο έχουμε ταυτόχρονα μείωση της ανεργίας, αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και άνοδο των μισθών. Συνεπώς θα μπορέσει να απορροφήσει την αύξηση. Και αυτό λόγω της γενικότερης φιλοεπενδυτικής πολιτικής της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, από το καλοκαίρι του 2019 η ανεργία έχει μειωθεί κατά 4,4 ποσοστιαίες μονάδες: από 17,2% σε 12,8% τον Φεβρουάριο του 2022, ποσοστό που είναι το χαμηλότερο από τον Ιούλιο του 2010. Παράλληλα κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021 το ποσοστό απασχόλησης ανήλθε σε 65% (το υψηλότερο από το τρίτο τρίμηνο του 2009) ενώ ο αριθμός των απασχολούμενων ξεπέρασε τον Ιούνιο του 2021 το ψυχολογικό φράγμα των 4 εκατ. για πρώτη φορά από τον Αύγουστο του 2011. Επιπλέον το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα είναι θετικό καθώς το 2021 δημιουργήθηκαν 133.082 νέες θέσεις εργασίας, περισσότερες από ότι το 2020 (93 χιλ.) αλλά και το 2019 και (127,6 χιλ.). Και όλα αυτά παρά την κρίση της πανδημίας και παρά το γεγονός ότι ο μέσος μηνιαίος μισθός έχει αυξηθεί κατά 4,3% (από 1.072 σε 1.118 ευρώ) σε σχέση με το 2018.
Ωστόσο η κυβέρνηση μελετώντας όλες τις παραμέτρους (αύξηση του ΑΕΠ, παραγωγικότητα, πληθωρισμός κλπ.) θεώρησε σκόπιμο να καταλήξει στην αύξηση η οποία ανακοινώθηκε, την οποία θεωρεί χρυσή τομή μεταξύ ανταγωνιστικότητας και κοινωνικής προστασίας.
11. Υπάρχει κίνδυνος η αύξηση του κατώτατου μισθού να ενισχύσει περαιτέρω τις πληθωριστικές πιέσεις, εξανεμίζοντας τα όποια οφέλη;
Η αποφυγή ενός πληθωριστικού σπιράλ αποτελεί βασικό μέλημα της κυβέρνησης. Είναι και ένας βασικός λόγος που δεν υιοθετήθηκαν μαξιμαλιστικές προτάσεις οι οποίες ενώ φαίνεται να είναι υπέρ των εργαζομένων θα έφερναν τελικά το αντίστροφο αποτέλεσμα. Η αύξηση που αποφασίστηκε είναι ισορροπημένη και δεν αναμένεται να αποτελέσει γενεσιουργό αιτία πληθωρισμού.
12.Γιατί δεν αφήνετε τους κοινωνικούς εταίρους να αποφασίσουν το ύψος του κατώτατου μισθού, όπως ζητούν η ΓΣΕΕ, η ΕΣΕΕ, η ΓΣΕΒΕΕ;
Οι κοινωνικοί εταίροι διατηρούν την δυνατότητα να συμφωνήσουν υψηλότερες αποδοχές με τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει καμία απαγόρευση επ’ αυτού. Το σύστημα του διοικητικού καθορισμού του κατώτατου μισθού από την κυβέρνηση μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους εφαρμόζεται από τις περισσότερες χώρες – μέλη της ΕΕ και επιπλέον είναι το σύστημα που προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το σχέδιο Οδηγίας για τους ευρωπαϊκούς κατώτατους μισθούς. Η διαδικασία αυτή αφενός εξασφαλίζει τη διαφάνεια καθώς οι απόψεις όλων των φορέων που συμμετέχουν στη διαβούλευση, δημοσιοποιούνται επισήμως από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και αφετέρου λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα τόσο των εργαζόμενων όσο και των ανέργων.
