Μείωση 18,3% στην κατανάλωση αντιβιοτικών από τους ανθρώπους καταγράφηκε στην Ευρώπη το 2020 σε σχέση με το 2019, σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC). Η μείωση – η μεγαλύτερη σε ετήσια βάση εδώ και δύο δεκαετίες – παρατηρήθηκε σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που μελετήθηκαν (στις 26 από τις 27) και η αιτία της είναι κατά κύριο λόγο η πανδημία Covid-19.
Από το 2016 έως το 2019 είχε παρατηρηθεί μια μέση ετήσια μείωση 1,8% στη χρήση αντιβιοτικών, ενώ μεταξύ 2019-2018 η μείωση ήταν περίπου δεκαπλάσια (18,3%). Η μείωση αφορούσε διάφορα είδη αντιβιοτικών, όπως πενικιλλίνες, κεφαλοσπορίνες, μακρολιδικά κ.α.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές του ECDC, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο “Eurosurveillance”, τα επίπεδα αντιμικροβιακής αντίστασης παραμένουν υψηλά για αρκετούς σημαντικούς συνδυασμούς βακτηρίων, ιδίως στις χώρες της Νότιας και της Ανατολικής Ευρώπης. Τόνισαν επίσης ότι μένει να φανεί κατά πόσο η μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών θα συνεχιστεί και το 2021, καθώς επίσης αν αυτό θα έχει επιπτώσεις στην αντιμικροβιακή αντίσταση στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την Ευρωπαία επίτροπο Στέλλα Κυριακίδου, “η αντιμικροβιακή αντίσταση παραμένει σοβαρή πρόκληση παγκοσμίως. Είναι μια σιωπηλή πανδημία που συμβαίνει εδώ και τώρα. Μολονότι η κατανάλωση αντιβιοτικών γενικά μειώθηκε στην ΕΕ/ΕΟΧ, πρέπει να αυξήσουμε την αντίδραση μας σε επίπεδο δημόσιας υγείας”.
Η διευθύντρια του ECDC Αντρέα ‘Αμον δήλωσε ότι “παρά την εστίαση μας στη συνεχιζόμενη πανδημία, είναι ανάγκη να επιμείνουμε στις προσπάθειες μας να μειώσουμε περαιτέρω την περιττή χρήση αντιβιοτικών”.
Η μείωση στη χρήση αντιβιοτικών πέρυσι συνέβη κυρίως επειδή μειώθηκαν οι επισκέψεις σε γιατρούς εν μέσω πανδημίας, με αποτέλεσμα να υπάρξουν λιγότερες συνταγογραφήσεις φαρμάκων για ήπιες λοιμώξεις που δεν χρειάζονται νοσηλεία. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνες τις χώρες όπου πριν την πανδημία γινόταν κατάχρηση αντιβιοτικών με το παραμικρό. Επίσης η μείωση των αντιβιοτικών προήλθε από το γεγονός ότι εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων προστασίας του πληθυσμού (μάσκες, αποστάσεις, λοκντάουν κλπ), περιορίστηκαν δραστικά άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.
Σύμφωνα με το ECDC η αντίσταση στα αντιβιοτικά τελευταίας γραμμής άμυνας, όπως η βανκομυκίνη και οι καρβαπενέμες, παραμένει σοβαρό ζήτημα. Όταν αυτά τα αντιβιοτικά συναντούν αντίσταση από τα μικρόβια, υπάρχουν πλέον πολύ περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές, συχνά με μοιραία κατάληξη για τους ασθενείς.
Το ECDC εκτιμά ότι κάθε χρόνο στην Ευρώπη συμβαίνουν περισσότερες από 670.000 λοιμώξεις λόγω βακτηριακής αντίστασης στα αντιβιοτικά και περίπου 33.000 άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας τους. Το κόστος σε ζωές από την αντιμικροβιακή αντίσταση είναι συγκρίσιμο με εκείνο από τη γρίπη, τη φυματίωση και το AIDS μαζί.
Φέτος, μεταξύ 17 και 24 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η Παγκόσμια Εβδομάδα Αντιμικροβιακής Ενημέρωσης, μια πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στην Ευρώπη η αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά πραγματοποιείται στις 18 Νοεμβρίου.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/1560-7917.ES.2021.26.46.2101020
