Το εγκεφαλικό μπορεί και να αποβεί μοιραίο. Και προκαλείται όταν εμποδίζεται η ροή οξυγόνου ή αίματος στον εγκέφαλο. Οι παράγοντες που μπορεί να το προκαλέσουν είναι οι ανθυγιεινές συνήθειες, όπως η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκηση και το κάπνισμα αυξάνουν τις πιθανότητές σας για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι υπάρχει κάτι που πολλοί κάνουν το απόγευμα και το οποίο συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού. Και είναι κάτι που κανείς δεν φαντάζεται ότι ίσως κάνει κακό.
Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό Neurology διερεύνησε πιθανή συσχέτιση μεταξύ της διάρκειας και της ποιότητας του ύπνου με τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Αναλύοντας δεδομένα από 31.750 συμμετέχοντες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο παρατεταμένος ύπνος κατά τη διάρκεια της ημέρας (αυτός που διαρκεί 90 λεπτά ή περισσότερο) σχετίζεται με 25% αυξημένο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο σε σύγκριση με εκείνους που κοιμούνται για 30 λεπτά ή λιγότερο.
Ωστόσο, υπάρχουν άλλα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο κίνδυνος εγκεφαλικού και η καρδιαγγειακή υγεία μπορεί να ωφεληθούν από τον μεσημεριανό ύπνο, αν δεν το παρακάνετε. Μια μελέτη του 2019 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Heart ανέλυσε δεδομένα υγείας 3.462 κατοίκων της Λουκέρνης της Ελβετίας και διαπίστωσε ότι όσοι κοιμόντουσαν μία ή δύο φορές την εβδομάδα είδαν τον κίνδυνο εγκεφαλικού, καρδιακού επεισοδίου ή καρδιακής ανεπάρκειας να μειώνεται κατά 48% σε σύγκριση με αυτούς που δεν κοιμόντουσαν ποτέ μέσα στην ημέρα.
Ομοίως, όσοι κοιμόντουσαν για εννέα ή περισσότερες ώρες κάθε βράδυ είχαν 23% μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού από εκείνους που κοιμόντουσαν 7-8 ώρες τη νύχτα. “Η καθημερινή μεγάλη διάρκεια ύπνου αύξησε τον κίνδυνο εγκεφαλικού”, έγραψαν οι ερευνητές. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο μικρότερος ύπνος (δηλαδή λιγότερο από έξι ώρες ύπνου τη νύχτα) δεν είχε καμία αισθητή επίδραση στον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Άλλες μελέτες έχουν επίσης παρατηρήσει μια τέτοια συσχέτιση. “Σε σύγκριση με την κανονική διάρκεια ύπνου 6-8 ωρών την ημέρα, ο κίνδυνος εγκεφαλικού ήταν κατά 1,63 φορές αυξημένος για διάρκεια ύπνου μικρότερη από έξι ώρες την ημέρα και 1,4 φορές για περισσότερες από οκτώ ώρες την ημέρα”, ανέφερε μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports. Εκείνη η ομάδα παρατήρησε ότι οι γυναίκες που κοιμόντουσαν λιγότερο από έξι ώρες διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού από τους άνδρες που έκαναν το ίδιο.
Η κακή ποιότητα ύπνου αυξάνει επίσης τον κίνδυνο
Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κακή συνολική ποιότητα ύπνου συνδέθηκε με υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού. Σε σύγκριση με την καλή ποιότητα ύπνου, όσοι είχαν κακή ποιότητα ύπνου εμφάνισαν:
29% υψηλότερο κίνδυνο για ολικό εγκεφαλικό
28% υψηλότερο κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό
56% υψηλότερο κίνδυνο για αιμορραγικό εγκεφαλικό
Για άλλη μια φορά, τα ευρήματα στο περιοδικό Scientific Reports σχετικά με την ποιότητα του ύπνου και τον κίνδυνο εγκεφαλικού συμφωνούν με την μελέτη στο Neurology. Παρατηρήθηκε και στα δύο αυξημένος κίνδυνο εγκεφαλικού υπό αυτές τις συνθήκες. Επίσης, οι άνδρες με κακή ποιότητα ύπνου είχαν υψηλότερο κίνδυνο από τις γυναίκες με κακή ποιότητα ύπνου.
Μην μειώνετε ακόμα τον ύπνο σας
Αν και τα ευρήματα φαίνεται να δείχνουν ότι θα ήταν φρόνιμο να περιορίσετε τον απογευματινό ή νυχτερινό σας ύπνο και να εστιάσετε στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα, ειδικοί από το Harvard Health Publishing παρουσίασαν μια άλλη οπτική στο θέμα. Λένε ότι αν και η μελέτη στο Neurology βρήκε μια συσχέτιση μεταξύ των συνηθειών ύπνου και του κινδύνου εγκεφαλικού, δεν απέδειξε αιτιότητα. Έχοντας αυτό κατά νου, παρέθεσαν μερικές πιθανές εξηγήσεις για το πώς ο ύπνος και το εγκεφαλικό μπορεί να συνδέονται, χωρίς να υπάρχει άμεση αιτιότητα.
Η ομάδα του Χάρβαρντ λέει ότι η κατάθλιψη, ο καθιστικός τρόπος ζωής ή η αποφρακτική άπνοια ύπνου είναι όλα παραδείγματα καταστάσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε κακής ποιότητας ή παρατεταμένο ύπνο. Έχουν επίσης συνδεθεί με υψηλότερη πιθανότητα εγκεφαλικού.
Δεδομένου ότι σε καμία από αυτές τις καταστάσεις δεν θα ανακουφίζονταν τα συμπτώματα με την σκόπιμη μείωση του πολύτιμου ύπνου (μάλιστα, θα μπορούσαν να επιδεινωθούν από τον λιγότερο ύπνο συνολικά) η μείωση του χρόνου ύπνου δεν συνιστάται επί του παρόντος. Αντίθετα, μιλήστε με τον γιατρό σας εάν οι δικές σας συνήθειες ύπνου σας προκαλούν ανησυχία.
