H φετινή χρονιά είναι η καλύτερη των τελευταίων ετών. Οι βροχές που έπεσαν στην περιοχή της Κοζάνης το τελευταίο διάστημα δημιουργούν τις καλύτερες προϋποθέσεις ώστε τα στίγματα του κρόκου να έχουν μεγάλο μέγεθος, γεγονός που με τη σειρά του θα συμβάλλει στην αύξηση του συνολικού βάρους της παραγωγής, την οποία στο τέλος θα παραδώσει ο παραγωγός στον συνεταιρισμό. Η περίοδος της συγκομιδής του κρόκου Κοζάνης εδώ και μία εβδομάδα βρίσκεται σε εξέλιξη, με τους εκατοντάδες καλλιεργητές και τα μέλη των οικογενειών τους να βρίσκονται στα χωράφια, σκυμμένοι, συλλέγοντας ένα-ένα τα μωβ λουλούδια του. Είναι η περίοδος που οι καλλιεργητές από τον Κρόκο, την Αγ. Παρασκευή, την Καισαρεία, την Άνω και Κάτω Κώμη, την Πλατανιά Βοϊου, αλλά και τις ορεινές κοινότητες, όπως στο Τριγωνικό και το Τρανόβαλτο Κοζάνης, εγκαταλείπουν κάθε άλλη δραστηριότητα και αφιερώνονται οικογενειακώς στη συλλογή των λουλουδιών.
Η συλλογή του κρόκου έχει την ιδιαιτερότητα ότι πρέπει να ολοκληρωθεί το πολύ σε 15 ημέρες, όσο διαρκεί η συνολική ανθοφορία των λουλουδιών σε κάθε βολβό. Γι’ αυτό και η συλλογή πρέπει να γίνει σε αυτό το διάστημα, αλλιώς η παραγωγή μπορεί να χαθεί. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Βασίλης Μητσόπουλος, «τα τελευταία χρόνια, Αλβανοί εργάτες έρχονταν με τουριστική βίζα κα συμμετείχαν στις εργασίες μας. Όμως, τα μέτρα covid έχουν δυσκολέψει την έλευσή τους εξαιτίας του χαμηλού εμβολιασμού της γειτονικής χώρας». Η σχετική έλλειψη εργατικών χεριών τα τελευταία δύο χρόνια έχει καλυφθεί από εγχώριο εργατικό δυναμικό, που συμμετέχει στη συλλογή. Η αμοιβή, όπως εξηγεί ο κ. Μητσόπουλος, «είναι 5-6 ευρώ την ώρα, με την ασφάλιση να ανήκει στον εργοδότη καλλιεργητή». Η εξασφάλιση εργατικών χεριών δεν είναι εύκολη υπόθεση γιατί η συλλογή είναι μία επίπονη χειρωνακτική εργασία, αφού ο εργαζόμενος πρέπει να βρίσκεται σε όλη τη διάρκεια της ημέρας συνεχώς σκυμμένος.
Μετά το τέλος της ημερήσιας συγκομιδής γίνεται πάντα ο διαχωρισμός του λουλουδιού από τους στήμονες και τα στίγματα. Τα τελευταία, οι παραγωγοί θα τα «στεγνώσουν» για μερικές ημέρες προκειμένου να χάσουν την υγρασία τους. Ακολουθεί ο διαχωρισμός των κίτρινων στημόνων που προορίζονται ως υλικό βαφής στη βιομηχανία από τα κόκκινα στίγματα του κρόκου. Σε αυτήν τη διαδικασία συμμετέχει όλη η οικογένεια, γίνεται εντός του σπιτιού και διαρκεί έως 40 ημέρες.
Τα προγράμματα των νέων αγροτών αλλά και η εκκαθάριση της τιμής του προϊόντος στον κροκοπαραγωγό από τον συνεταιρισμό, η οποία για το 2020 και 2021 έκλεισε στα 1.200 ευρώ το κιλό, φαίνεται ότι προσέλκυσαν νέους καλλιεργητές. Από τα στοιχεία του ΟΣΔΕ για το 2021 φαίνεται πως υπάρχει μία αύξηση από τα 4.900 στα 5.500 στρέμματα και όπως σημείωσε ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, αυτό «θα έχει και τον θετικό του αντίκτυπο στη συνολική μας παραγωγή». Εξέφρασε, δε, την αισιοδοξία ότι εάν κρατήσει ο καιρός και μπορέσουν οι αγρότες με τα συνεργεία να μαζέψουν όλα τα λουλούδια «η φετινή παραγωγή θα ξεπεράσει τους 2,6 τόνους».
Ένα στρέμμα καλλιεργήσιμης γής -εάν όλα πάνε καλά- μπορεί να «δώσει» 900 γραμμάρια κρόκου και όπως τονίζει ο κ. Μητσόπουλος, «για μία οικογένεια με μέσο όρο τα 5 έως 6 στρέμματα, που είναι οι περισσότεροι συνεταιριστές μας, η καλλιέργεια μπορεί προσφέρει ένα συμπληρωματικό εισόδημα».
Παρ’ όλο που η συνεργασία με την Κίνα ξεκίνησε ενθαρρυντικά με την πρώτη αποστολή συσκευασμένης ποσότητας για εξιδεικευμένα καταστήματα πώλησης αρωματικών φυτών, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη, γεγονός που ο πρόεδρος του συνεταιρισμού αποδίδει στην παραδοσιακή εμπορική συνεργασία που υπάρχει ανάμεσα στην Κίνα και το Ιράν, το οποίο συγκαταλέγεται στις ηγέτιδες δυνάμεις παραγωγής σαφράν που αγγίζει τους 400 τόνους ετησίως. Όμως, στον κλάδο του κρόκου υπάρχει αισιοδοξία, οι αποθήκες του συνεταιρισμού περιμένουν τη νέα σοδειά για να γεμίσουν, ενώ τα μηνύματα από τους εμπορικούς αντιπροσώπους στην Ευρώπη είναι θετικά ως προς τη συνολική εικόνα και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος που θεωρούνται υψηλού επιπέδου. Στη «ζήτηση» του κρόκου συνέβαλαν και οι δυσμενείς εξελίξεις στο Αφγανιστάν, αφού η συγκεκριμένη χώρα είναι σημαντικός παραγωγός σαφράν που τροφοδοτεί την ευρωπαϊκή αγορά.
Τα τελευταία χρόνια η χρήση του κρόκου Κοζάνης στη γαστρονομία γνωρίζει άνθιση, αφού διεθνώς αναγνωρισμένοι σεφ έχουν εντάξει το διάσημο μπαχαρικό στις γευστικές δημιουργίες τους.
Ο κ. Μητσόπουλος δηλώνει ικανοποιημένος και από την ανταπόκριση που έχει ο κρόκος στην αγορά των ροφημάτων. «Επτά γεύσεις με βάση τον κρόκο και μείγμα από τα πιο δημοφιλή βότανα της ελληνικής φύσης κυκλοφορούν στην αγορά και έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των πελατών μας», υπογραμμίζει.
