Η Τορώνη είναι χωριό στα νοτιοδυτικά της χερσονήσου Σιθωνίας του νομού Χαλκιδικής και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου με την ίδια ονομασία. Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι ο τουρισμός, όπως επίσης η γεωργία και η αλιεία. Η Τορώνη παρουσίασε τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.
Η απόσταση του οικισμού από το Νέο #Μαρμαρά είναι 23 χιλιόμετρα. Ανάμεσα στα άλλα λειτουργεί Δημοτικό σχολείο. Έπειτα από την ακτή Τριστινίκα και την Τορώνη, οι επισκέπτες μπορούν να φτάσουν στην τουριστική περιοχή του Πόρτο Κουφό.
Ο εν λόγω οικισμός αναπτύχθηκε επίσης τα τελευταία χρόνια και δημιουργήθηκε προβλήτα. Έξω από το λιμάνι, το οποίο είναι το μεγαλύτερο και ασφαλέστερο στη Βόρεια Ελλάδα συναντούμε την τοποθεσία καρτάλια , με βραχώδεις ακτές. Το όνομά τους οφείλεται στους γυπαετούς που οι ντόπιοι τους ονομάζουν “καρτάλια”. Κατά τη Μυθολογία, η Τορώνη ήταν σύζυγος του Πρωτέα, γιου του Ποσειδώνα.
Τα παιδιά της σκοτώθηκαν όταν προκάλεσαν σε μάχη τον Ηρακλή. Στην περιοχή έχουν βρεθεί από τους αρχαιολόγους ίχνη από προϊστορικό οικισμό. Οι σημαντικότερες ανασκαφές έγιναν το 1975. Η πόλη δημιουργήθηκε από εποίκους με καταγωγή από τη Χαλκίδα, τον 8ο αιώνα π.Χ. και σύντομα κατέστη μια από τις σημαντικότερες πόλεις όχι μόνο στη Σιθωνία αλλά και σε ολόκληρη τη Χαλκιδική.
Έλαβε μέρος ενεργά στους Περσικούς Πολέμους , καθώς επίσης και στον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Βυζαντινό Κάστρο
Στη χερσόνησο ανασκάφηκαν ίχνη κατοίκησης από την πρώιμη εποχή του Xαλκού (3η χιλιετία π.X.) και λείψανα σπιτιών της πρώιμης εποχής του Σιδήρου (11ος – 8ος αι. π.X.). Κατά την αρχαιότητα εκεί βρισκόταν η μια από τις δυο ακροπόλεις της Tορώνης με ισχυρό τείχος.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει λεπτομέρειες για την οχύρωση των Σπαρτιατών στη Λήκυθο και αναφέρει ότι εκεί υπήρχε ναός της Aθηνάς. Η αρχαία πόλη ιδρύθηκε από τους Χαλκιδείς τον 8ο π.Χ. αιώνα και εξελίχθηκε σε μια από τις πιο σημαντικές αρχαιοελληνικές πόλεις της Βορείου Ελλάδος και μήλον της έριδος μεταξύ Λακεδαιμονίων και Αθηναίων.
Αργότερα, σε όλη τη Βυζαντινή περίοδο υπήρχε στη χερσόνησο ισχυρό κάστρο με πολυγωνική κάτοψη χτισμένο ως επί το πλείστον με υλικό από την αρχαία ακρόπολη.
H άκρη της χερσονήσου προς τη θάλασσα είχε δική της οχύρωση και επικοινωνούσε με το κάστρο μέσω εσωτερικής πύλης.
Έξω από τη χερσόνησο είχε αναπτυχθεί και οικισμός. Ο οικισμός και το κάστρο καταστράφηκαν κάποια στιγμή τον 15ο ή 16ο αιώνα.
Η περιοχή πρέπει να υπέφερε πολύ από τις επιθέσεις των πειρατών και να βρισκόταν σε παρακμή από πολύ πιο πριν, ενώ τον 14ο αιώνα ανήκε στο Άγιο Όρος.
