Η ιστορία μιας ιδιαίτερης μορφής του Αγίου Όρους
Η μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους είναι ένας τόπος θρύλων και λαϊκών παραδόσεων και όσα λαμβάνουν χώρα εντός της δύσκολα μπορούν να επιβεβαιωθούν.
Τις περισσότερες μάλιστα φορές, δεν φτάνουν καν στα αυτιά μας.
Υπάρχουν ωστόσο ιστορίες που κυκλοφορούν, σε πείσμα λες της μοναστικής παράδοσης, και μια τέτοια θα δούμε εδώ.
Μια παράξενη αναφορά που μας έρχεται από παλιά και μιλά για έναν μοναχό που πέρασε όλη του τη ζωή στο Άγιο Όρος.
Κι έτσι όχι μόνο δεν γνώρισε ποτέ του γυναίκα, αλλά δεν είδε καν πώς είναι μια ζωντανή γυναικεία μορφή…
Η είδηση του 1938
Πρόκειται για ένα απόκομμα εφημερίδας, με ημερομηνία 29 Οκτωβρίου 1938, που εμφανίστηκε στη σελίδα του Historic Photographs στο Facebook στις 23 Ιουλίου.
«Μοναχός πεθαίνει στην Ελλάδα χωρίς να δει γυναίκα», τιτλοφορείται το δημοσίευμα, όπου διαβάζουμε:
«Χωρίς να έχει δει ποτέ του γυναίκα στα 82 χρόνια της ζωής του, ο Μιχαήλ Τολότος πέθανε σε μοναστήρι του Αγίου Όρους, στην Ελλάδα. Ούτε είδε ποτέ του αυτοκίνητο, ταινία ή αεροπλάνο. Η μητέρα του πέθανε όταν γεννήθηκε, σύμφωνα με αναφορές από την Αθήνα, και αυτός μεγάλωσε μέσα σε μοναστήρι, εκεί όπου δεν μπαίνει ποτέ καμία γυναίκα.
Έγινε μοναχός και οι μοναχοί του μοναστηριού τού έκαναν μια ειδική κηδεία, γιατί πίστευαν πως ήταν ο μόνος άντρας στον κόσμο που δεν είδε ποτέ γυναίκα».
Περισσότερα στοιχεία
Έζησε πράγματι άντρας και πέρασε όλη του τη ζωή χωρίς να αντικρίσει ποτέ γυναίκα; Είναι κάτι που μοιάζει απίστευτο, σαν να έχει βγει από τα βάθη των αστικών μύθων της αθωνικής πολιτείας.
Το Storypick φαίνεται ωστόσο να διαθέτει περισσότερα στοιχεία για την τουλάχιστον ιδιαίτερη αυτή ιστορία.
Ο Μιχαήλ Τολότος λοιπόν, ο ελληνορθόδοξος μοναχός, «λέγεται πως γεννήθηκε κάποια στιγμή το 1856», αποκαλύπτει η ιστοσελίδα. Δεν είδε μάλιστα ποτέ του τη μητέρα του, καθώς εκείνη πέθανε λίγο μετά τη γέννα.
Χωρίς να γνωρίζουμε ή να είμαστε σίγουροι για τους συγγενείς από την πλευρά του πατέρα του, κάποιος πήγε το παιδί σε ένα μοναστήρι του Αγίου Όρους. Εκεί μεγάλωσε και ανατράφηκε, εκεί πήγε σχολείο (πιθανότατα στο σχολείο στις Καρυές).
Και εκεί πέρασε κατόπιν όλη τη ζωή του, προσφέροντας ως καλόγερος τις υπηρεσίες του στον Θεό.
Από τη χερσόνησο του Άθω δεν βγήκε ποτέ. Και η μοναστική πολιτεία έχει, όπως ξέρουμε, αυστηρή πολιτική εισόδου, απαγορεύοντας στις γυναίκες να περιηγούνται στην επικράτειά της.
Το άβατο της αθωνικής πολιτείας
Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους (άρθρο 186 – Μάιος του 1924): «Η εις την χερσόνησον του Αγίου Όρους είσοδος των θηλέων κατά τα ανέκαθεν κρατούντα απαγορεύεται».
Η ελληνική πολιτεία επικύρωσε τον Σεπτέμβριο του 1926 τον Καταστατικό Χάρτη του Αγίου Όρους, προβλέποντας και τις ποινικές κυρώσεις για την παραβίασή του: «Η παράβασις του άρθρου 186 του Καταστατικού Χάρτου επισύρει την ποινήν φυλακίσεως δύο μηνών μέχρις ενός έτους».
Το άβατο του Αγίου Όρους έλκει την καταγωγή του από την ίδια τη σύστασή του σχεδόν ως μοναστικής πολιτείας.
Ήταν σε αυτοκρατορικό διάταγμα του 11ου αιώνα που ρυθμίστηκε η εσωτερική διακυβέρνηση της ασκητικής πολιτείας, αλλά και κάθε άλλη πτυχή της δράσης της. Στο ίδιο έγγραφο του 1046 μ.Χ. του βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ’ (του Μονομάχου) συναντάμε για πρώτη φορά και την απαγόρευση εισόδου στις γυναίκες.
Μια απαγόρευση που περιφρουρείται έκτοτε ιδιαιτέρως αυστηρά, ώστε το μήνυμα να σταλεί προς πάσα κατεύθυνση.
Το «Περιβόλι της Παναγιάς», όπως αποκαλούσαν την αθωνική πολιτεία, ήταν αφιερωμένο στη Θεοτόκο, έχοντας την πνευματική του υπόσταση στην παρθενία των μοναχών.
Τι άλλο είναι γνωστό για τον μοναχό
Ο Μιχαήλ Τολότος πέρασε όλη του τη ζωή στο μοναστήρι. Λέγεται μάλιστα, όπως μας πληροφορεί το Storypick, ότι σπανίως έβγαινε από το κελί του.
Μια τόσο αυστηρή μοναστική ζωή εξηγεί το γεγονός ότι δεν ήρθε ποτέ σε επαφή με γυναίκα. Ή με τον εξωτερικό κόσμο, με όσα κοσμοϊστορικά γίνονταν έξω από τη χερσόνησο του Άθω.
Η ιστοσελίδα μας ενημερώνει επίσης πως το απόσπασμα δημοσιεύτηκε σε προπολεμική ξενόγλωσση εφημερίδα των Αθηνών.
Όπως είπαμε, η είδηση δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί και οι ενστάσεις παραμένουν. Κάποιοι υποδεικνύουν μάλιστα την αναφορά στην «ειδική κηδεία» για μοναχούς που δεν γνώρισαν ποτέ γυναίκα, θεωρώντας πως αυτό υπονομεύει την όποια αλήθεια του πράγματος.
Άλλοι πάλι μάς λένε πως μια τέτοια ιστορία θα μπορούσε να είναι κάλλιστα πραγματική. Ο Μιχαήλ Τολότος δεν ήταν το πρώτο ή το μόνο παιδί που μεγάλωσε και μορφώθηκε στη χερσόνησο του Άθω, περνώντας όλη του τη ζωή ως μοναχός.
Μακριά από γυναίκες και καθετί εγκόσμιο…
