H ονομασία του από μόνη της αρκεί για να καταλάβει κανείς σε ποια περιοχή της Ελλάδας έπεσε –πέρα αμφιβολίας- ο μοναδικός επιβεβαιωμένος μέχρι σήμερα μετεωρίτης σε ελληνικό έδαφος. Λέγεται SERES, οπότε…
Οπότε η περιοχή των Σερρών μπορεί να υπερηφανεύεται ότι ήρθε άθελά της πιο κοντά σε ένα αστρικό αντικείμενο το οποίο προέρχεται από τα βάθη του αχανούς σύμπαντος, αλλά και της ιστορίας αφού η ηλικία του προσδιορίζεται στα (κρατηθείτε) 4,56 δισεκατομμύρια έτη, πράγμα που τον κάνει περίπου συνομήλικο με τον πλανήτη μας, την Γη.
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα υπόλειμμα των πρώτων σταδίων της δημιουργίας του ηλιακού συστήματος το οποίο αφού περιπλανήθηκε όλο αυτό το αδύνατο να συλλάβει ο ανθρώπινος νους χρονικό διάστημα, έπεσε στην Γη τον Ιούνιο του 1818! Τότε έγινε αντιληπτός από δύο Γερμανούς που είδαν την έντονη λάμψη του αντικειμένου που εισήλθε στην ατμόσφαιρα, που άρχισαν να το ψάχνουν. Τελικά το εντόπισαν μέσα σε ένα χωράφι περίπου 48 ώρες αργότερα και σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους ακόμη έβγαζε καπνούς.
Στην πραγματικότητα δεν ήταν ένα κομμάτι, αλλά τέσσερα αυτά που βρήκαν οι Γερμανοί. Το μεγαλύτερο από αυτά ζύγιζε 4,6 κιλά, το επόμενο 1,3 κιλά, ενώ βρέθηκαν και ακόμα δύο θραύσματα βάρους 150 και 52 γραμμαρίων, αντίστοιχα. Την εποχή εκείνη η Βόρεια Ελλάδα βρισκόταν ακόμη υπό Οθωμανική κατοχή, οπότε οι Γερμανοί αποφάσισαν να εμφανίσουν τα ευρήματά τους στον πασά ο οποίος όμως ελάχιστα αντιλήφθηκε την σημασία τους. Με την σειρά του τα δώρισε στον Γερμανό γιατρό του και εκείνος λίγο καιρό αργότερα τα προσέφερε στον αυστριακό καθηγητή Χημείας, Αντρέας Σέρερ, ο οποίος κατάλαβε τι ακριβώς κρατούσε στα χέρια του και τελικά τα παρέδωσε στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης όπου εκτίθεται ακόμη και σήμερα.
Το συγκεκριμένο μουσείο έχει μαζί με το Σμιθσόνιαν στην Ουάσινγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής τις μεγαλύτερες συλλογές από τους περίπου 67.000 μετεωρίτες που έχουν καταγραφεί σε διεθνές επίπεδο και λόγω της εξαιρετικής κατάστασής του είναι ένας (ο μόνος από Ελλάδα) από τους 1.100 (επί συνόλου 10.000) που μένει μόνιμα στις προθήκες του μουσείου. Μάλιστα, το 2018 για μερικές ημέρες επέστρεψε στην… πατρίδα του αφού το μεγαλύτερο κομμάτι βρέθηκε στην Ελλάδα στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο της Αθήνας. Η πρωτοβουλία για αυτή την κίνηση ανήκε στον επίκουρο καθηγητή Ορυκτολογίας και Γεωλογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννη Μπαζιώτη, ενός από τους ελάχιστους επιστήμονες με τέτοια εξειδίκευση στη χώρα μας.
Ο Seres είναι ο μοναδικός μετεωρίτης που έχει ανακτηθεί μέχρι σήμερα από ελληνικό έδαφος και αναφέρεται επίσημα ως ελληνικής προέλευσης στη βάση δεδομένων του διεθνούς Δελτίου Μετεωριτών του Σεληνιακού και Πλανητικού Ινστιτούτου (Meteoritical Bulletin of Lunar & Planetary Institute). Παλιότερα υπήρχαν μαρτυρίες για πτώση μετεωρίτη το 1706 στην περιοχή της Λάρισας, στην Θράκη (πολύ παλιότερα, το 452) αλλά και αναφορές στην αρχαιότητα για κάτι αντίστοιχο στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής και στους Δελφούς, όμως όλοι αυτοί χαρακτηρίζονται ως «αμφίβολοι» αφού δεν υπάρχουν ευρήματα που να επιβεβαιώνουν τις καταγραφές και τις μαρτυρίες.
Το διάστημα της παρουσίας του στην Ελλάδα ο «Seres» βρέθηκε σε ειδική προθήκη γυάλινου τύπου η οποία εξασφάλιζε σταθερές συνθήκες υγρασίας και φυσικά απαγορεύεται η επαφή με οποιοδήποτε ανθρώπινο χέρι αφού δεν πρέπει να ξεχνάμε και την… ηλικία του εκθέματος!
Φυσικά επρόκειτο για τον… αστέρα της έκθεσης, αλλά παράλληλα στον ίδιο χώρο εκτέθηκαν και μια σειρά από φωτογραφικά ντοκουμέντα από την συμμετοχή του καθηγητή Ιωάννη Μπαζιώτη σε αποστολή της NASA στην Ανταρκτική προς αναζήτηση μετεωριτών και είχε τίτλο «200 χρόνια και 80 ημέρες. Από τον SERES στην Ανταρκτική».
