Πρωί Κυριακής, με το θερμόμετρο να δείχνει λίγο πάνω από το μηδέν και τον αέρα να διαπερνά σαν κοφτερή λεπίδα κάθε ακάλυπτο σημείο του σώματος. Στη Βασιλίσσης Όλγας, άνθρωποι περπατάνε βιαστικά και με τον ίδιο ρυθμό περνούν από δίπλα τους τα αυτοκίνητα, ενώ μια ομάδα νεαρών ατόμων σκύβουν πάνω από τους λίθους μνήμης, που εδώ και κάποια χρόνια είναι τοποθετημένοι στο πεζοδρόμιο μπροστά από το 1ο Γυμνάσιο Αρρένων ως διαρκής ενθύμηση των Εβραίων μαθητών του σχολείου που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, προκειμένου να γυαλίσουν την μπρούτζινη επιφάνειά τους, αψηφώντας το τσουχτερό κρύο.
«Ένας άνθρωπος πεθαίνει μόνο όταν τον ξεχνάμε, ξεχνάμε το όνομά του», εξηγούσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, λίγες ώρες αργότερα, ο Ίθαν Γκάμπριελ Μπέργκμαν (Ethan Gabriel Bergman), εκ των εμπνευστών και ιδρυτών του κινήματος «Make Their Memory Shine» (Κάνε τη μνήμη τους να λάμψει), μια πρωτοβουλία Εβραίων φοιτητών, που «γεννήθηκε» πριν από περίπου μια διετία, εν μέσω πανδημίας, στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας, με σκοπό να βάλει το δικό της λιθαράκι στη διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος, καθαρίζοντας τους λίθους μνήμης ανά την Ευρώπη και αλλού, που επιτελούν ακριβώς αυτόν τον σκοπό.
Με αφορμή την πρόσφατη Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, ο Ίθαν αποφάσισε να ταξιδέψει ώς τη Θεσσαλονίκη -με ενδιάμεσους σταθμούς το Βελιγράδι και τα Σκόπια- προκειμένου, με τη βοήθεια εθελοντών, να γυαλίσει την ταλαιπωρημένη από τον χρόνο και τις καιρικές συνθήκες επιφάνεια των λίθων μνήμης ή stolpersteine (σ.σ. τους λίθους μνήμης εμπνεύστηκε ο Γερμανός καλλιτέχνης Gunter Demnig και από το 1992 ξεκίνησαν, με αφετηρία το Αμβούργο, να τοποθετούνται εκεί όπου υπήρχε εβραϊκή παρουσία και χάθηκε από το μένος των ναζί).
«Θέλαμε να εκπαιδεύσουμε τους ανθρώπους για το Ολοκαύτωμα καθώς δυστυχώς δεν έχουμε πολλούς επιζώντες. Γι’ αυτό σκεφτήκαμε να καθαρίζουμε τους λίθους μνήμης και με τον τρόπο αυτό ν’ ανοίγουμε ή να συμμετέχουμε στη μεγάλη συζήτηση για τη διατήρηση της μνήμης. Θέλαμε να συνδέσουμε το παρελθόν και τα μαθήματα του παρελθόντος με το μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ίθαν, εξηγώντας πως ήδη οι άνθρωποι που συμμετέχουν στο «Make Their Memory Shine» έχουν καθαρίσει τους λίθους μνήμης σε πάνω από 12 χώρες και 40 πόλεις-βίντεο από τις δράσεις τους «ανεβαίνουν» στη σελίδα https://www.maketheirmemoryshine.com/.
«Κάθε φορά που κάνουμε μια επιχείρηση καθαρισμού, γυαλίζουμε όλους τους λίθους μνήμης που υπάρχουν σε μια πόλη, σε μία μέρα. Μάλιστα, για τη δράση αυτή συμπράττουμε με διάφορους ανθρώπους. Για παράδειγμα, έχει συμμετάσχει σε ανάλογη δράση ο δήμαρχος των Βρυξελλών, επιζώντες του Ολοκαυτώματος, αλλά και Σύροι πρόσφυγες», επισήμανε ο Ίθαν, ο οποίος καθάρισε το απόγευμα του Σαββάτου τους λίθους μνήμης στο Λιμάνι, ενώ για τον καθαρισμό μπροστά από το 1ο Γυμνάσιο Αρρένων συνέπραξε με τους Γεώργιο Καλαϊτζή, Ελιέζερ Σολομών Καμπέλη, Ελευθερία Κούκουρα και Ρένα Χαλέγουα.
«Η δράση αυτή δίνει νέα ζωή στους λίθους μνήμης. Οι άνθρωποι μπορούν να διαβάσουν με ευκολία και πάλι τα ονόματα που είναι γραμμένα πάνω τους. Και όταν κανείς μπορεί να διαβάσει το όνομα, τότε το όνομα αυτό παύει να είναι μόνο μια θλιβερή στατιστική. Ένας άνθρωπος πεθαίνει μόνο όταν ξεχνιέται το όνομά του κι αυτή ακριβώς είναι και η φιλοσοφία του κινήματός μας», τόνισε ο Ίθαν, εκτιμώντας πως αυτό ακριβώς είναι και το μέλλον της εκπαίδευσης πάνω στο Ολοκαύτωμα. «Όταν δεν θα υπάρχουν πλέον επιζώντες για να αφηγηθούν όσα τρομερά έζησαν, οι λίθοι μνήμης θα μιλούν γι αυτούς», διευκρίνισε.
Η δράση των πέντε νέων ανθρώπων, το χθεσινό κρύο πρωινό του Φεβρουαρίου, δεν πέρασε απαρατήρητη από κάποιους περαστικούς, με τους περισσότερους, όπως εξηγεί ο Ίθαν, να λένε «μπράβο» και άλλους να ζητούν να μάθουν περισσότερα για τα ονόματα πάνω στους λίθους μνήμης. «Οι λίθοι μνήμης ανοίγουν μια συζήτηση», σημείωσε ο Ίθαν, καταλήγοντας πως αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί «η άγνοια οδηγεί στο μίσος στο τέλος και το να μπορούμε να εκπαιδεύουμε τους ανθρώπους είναι ο δρόμος μπροστά».
