Έργα ύψους 420.000 ευρώ με στόχο την περιβαλλοντική αναβάθμιση και αποκατάσταση του θαλάσσιου οικοσυστήματος του Θερμαϊκού Κόλπου, καθώς και την προστασία των ειδών θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας υλοποιεί το διάστημα αυτό ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, μέσω των χρηματοδοτικών εργαλείων ΠΕΠ και ΥΜΕΠΕΡΑΑ του ΕΣΠΑ.
Στο πλαίσιο του πρώτου έργου «Χαρτογράφηση πιέσεων και αποτίμηση εξωτερικών και εσωτερικών φορτίων θρεπτικών και οργανικού υλικού για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου χώρου περιοχής αρμοδιότητας του ΦΔΠΠ Θερμαϊκού κόλπου», θα πραγματοποιηθεί ιχνηλάτηση των πηγών της ρύπανσης που εισέρχεται στο Θερμαϊκό μέσω των ποταμών και των χειμάρρων. Πρόκειται κυρίως για φορτία θρεπτικών (νιτρικά και φωσφορικά ιόντα από τα εδαφοβελτιωτικά) που στραγγίζονται από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, αλλά και για λύματα από πηγές όπως βιομηχανικές μονάδες ή οργανικά απόβλητα από μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων. Επίσης, θα γίνει διερεύνηση των εσωτερικών φορτίων από περιοχές με πιθανή συμβολή στον ευτροφισμό, όπως είναι οι μυδοκαλλιέργειες που λαμβάνουν χώρα σε μεγάλη έκταση στο δυτικό Θερμαϊκό.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση: “Η πλεονάζουσα αυτή «τροφή» προκαλεί τοv ευτροφισμό των νερών που ευνοεί το φαινόμενο της άνθισης του τοξικού φυτοπλαγκτού –συμπεριλαμβανομένων των επιβλαβών ανθίσεων (harmful algea bloom). Αυτό το φαινόμενο, μαζί με τις ερυθρές παλίρροιες, «ταλαιπωρούν» συχνά το Θερμαϊκό Κόλπο, δημιουργώντας δυσοσμία και μία αποκρουστική εικόνα, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζουν αρνητικά τη βιοποικιλότητα του κόλπου και τα ενδιαιτήματά του. Επίσης, διαταράσσεται η λειτουργία του τροφικού πλέγματος και εμφανίζονται σε αφθονία ζελατινώδεις οργανισμοί, που προκαλούν το ενδιαφέρον και την απορία των περιπατητών του θαλάσσιου μετώπου”.
Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, καθώς για πρώτη φορά επιχειρείται μία συνολική επιστημονική καταγραφή, σε ένα θαλάσσιο οικοσύστημα στο οποίο έχουν αρμοδιότητα δεκάδες διαφορετικοί φορείς και υπηρεσίες, προκειμένου στη συνέχεια να μπορούν να ληφθούν τα κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα για τον περιορισμό των φαινομένων που οδηγούν στην υποβάθμιση της ποιότητας των νερών του Θερμαϊκού κόλπου.
Έργα για την ποσειδωνία και την πίνα
Η αποφυγή των φαινομένων άνθισης φυτοπλαγκτού και ερυθράς παλίρροιας είναι σημαντική για την προστασία των πολύτιμων λιβαδιών φανερόγαμων. Πρόκειται για τα λεγόμενα «χορτάρια του βυθού», το πιο γνωστό εκ των οποίων είναι η ποσειδωνία (Posidonia).
Στο πλαίσιο του έργου «Καταγραφή και αξιολόγηση λειτουργικών οικολογικών δεικτών έγκαιρης προειδοποίησης για την προστασία των υποθαλάσσιων λιβαδιών φανερόγαμων στον εσωτερικό Θερμαϊκό κόλπο», η επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ που το υλοποιεί, επιχειρεί να δημιουργήσει ένα μοντέλο έγκαιρης προειδοποίησης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των ανθίσεων φυτοπλαγκτού και των ερυθρών παλιρροιών στα λιβάδια ποσειδωνίας, με στόχο την αναβάθμιση της περιβαλλοντικής κατάστασης του Θερμαϊκού Κόλπου.
Επιπλέον, το έργο «Χαρτογράφηση των θαλάσσιων φανερόγαμων στην παράκτια ζώνη του εσωτερικού Θερμαϊκού κόλπου με χρήση τηλεπισκοπικών δεδομένων και εργασίες πεδίου» θα προσφέρει μία ακριβή αποτύπωση των ορίων των λιβαδιών φανερόγαμων κατά μήκος ολόκληρης της παράκτιας ζώνης (από την Αλυκή Κίτρους έως και την Επανομή).
Τέλος, δύο ακόμη έργα αφορούν το είδος πίνα (Pinna nobilis) ένα απειλούμενο ενδημικό είδος της Μεσογείου, οι πληθυσμοί του οποίου έχουν αποδεκατιστεί τα τελευταία χρόνια εξαιτίας ενός παρασίτου. Στο πλαίσιο των έργων αυτών θα γίνει παρακολούθηση των πληθυσμών, χαρτογράφηση των ενδιαιτημάτων του και εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση και προστασία των πληθυσμών του στις περιοχές ευθύνης του ΦΔΠΠ Θερμαϊκού Κόλπου.
Η περιβαλλοντική κατάσταση του Θερμαϊκού Κόλπου αποτελεί ένα διαχρονικό πρόβλημα για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή της. Όπως αναφέρει η πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Αθηνά Παναγιώτου, η σημερινή κατάσταση του Θερμαϊκού, αν και βελτιωμένη συγκριτικά με το παρελθόν, εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικά και ποικίλα προβλήματα: ρύπανση υδάτων, απόρριψη αποβλήτων, μη ορθολογική διαχείριση φερτών υλικών των ποταμών που εκβάλλουν στον Θερμαϊκό, μη αειφορική χρήση υδατικών και αλιευτικών πόρων, μη ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, αυξημένη οικιστική-τουριστική πίεση, έντονη οικονομική και βιομηχανική δραστηριότητα, εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών, υποβάθμιση δυτικού μετώπου, μη αξιοποίηση παράκτιου μετώπου, κ.λ.π.
«Επειδή στον Θερμαϊκό συν-λειτουργούν πολλοί φορείς, ενώ τέμνονται πολλές οικονομικές και περιβαλλοντικές δραστηριότητες, ο Φορέας Διαχείρισης προσπαθεί να δημιουργήσει έ να χώρο συναντίληψης και κοινής δράσης όλων όσων έχουν αρμοδιότητα στο Θερμαϊκό. Χωρίς να περιοριστούν οι αρμοδιότητες των περιφερειακών, των τοπικών και των αυτοδιοικητικών φορέων, αλλά εντάσσοντας τους σε ένα κοινό πλαίσιο, σε ένα κοινό πρόγραμμα δράσης, με στόχο να γίνει ξανά ο Θερμαϊκός μία καθαρή θάλασσα, να αποδοθεί στους κατοίκους της πόλης για αναψυχή και γιατί όχι, για κολύμβηση», τονίζει η κ. Παναγιώτου.
