«Νομίζω πως έχω βρει το καλύτερο μέρος της Ευρώπης για να ζήσω»: με τη φράση αυτή, ένας από τους 20 κορυφαίους σκακιστές στον κόσμο, ο 35χρονος γκρανμέτρ Αρκάντι Νάιντιτς (Arkadij Naiditsch), επί σειρά ετών «νούμερο ένα» παίκτης της Γερμανίας και τρεις φορές πρωταθλητής ανδρών στην Ευρώπη, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ την απόφασή του να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη εν μέσω πανδημίας.
Μάλιστα, έχει ήδη δρομολογήσει τη διαδικασία για να μεταφέρει στον ελληνικό Βορρά -από τη Βουδαπέστη- την έδρα της επιχείρησής του, «Chess Εvolution», η οποία δραστηριοποιείται στον χώρο των σκακιστικών ειδών και υπηρεσιών και τους τελευταίους μήνες έχει δει τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατακόρυφα, χάρη και στη δημοφιλή σειρά «The Queen’s Gambit» του Netflix, που έκανε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο να δουν το σκάκι …με άλλο μάτι.
«Έχω δύο διαφορετικές ιδιότητες. Αυτή του σκακιστή και αυτή του επιχειρηματία. Ως άνθρωπος που λόγω των πρωταθλημάτων σκακιού ταξιδεύω 200-250 ημέρες ετησίως και έχω επισκεφτεί πάνω από 100 χώρες, αναρωτήθηκα κάποια στιγμή ποιο είναι το καλύτερο μέρος της Ευρώπης για να ζήσω. Όταν ξέσπασε η πανδημία, πριν από έναν χρόνο περίπου, αναρωτήθηκα και ποιο είναι ασφαλές μέρος. Πάντα μου άρεσε η Θεσσαλονίκη, λόγω του καιρού, της θάλασσας, του φαγητού. Η Αθήνα είναι μια μεγαλούπολη, πολύ μεγάλη για τα γούστα μου, με το κυκλοφοριακό και τους μεγάλους χρόνους μετακινήσεων από σημείο σε σημείο. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να διαλέξω πού θα πάω, ήμουν ανάμεσα στο San Sebastián στην Ισπανία και τη Θεσσαλονίκη και επέλεξα τη Θεσσαλονίκη», εξηγεί ο Γερμανός γκρανμέτρ και επιχειρηματίας.
Η επιχείρηση στη Θεσσαλονίκη άνοιξε τον Ιούλιο, σε συνεργασία με τον Θεσσαλονικέα επιχειρηματία Παναγιώτη Χωματίδη (χρειάστηκαν, όπως λέει, δύο-τρεις μήνες για να ολοκληρωθεί η ίδρυσή της) και σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία μεταφοράς της έδρας της «Chess Εvolution» από τη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, την οποία ο Αρκάντι Νάιντιτς είχε επιλέξει για το ευνοϊκό φορολογικό και ρυθμιστικό περιβάλλον. «Η όλη διαδικασία αναμένω να ολοκληρωθεί στους επόμενους τρεις-τέσσερις μήνες, αν δεν προκύψουν απρόοπτα λόγω lockdown», σημειώνει.
Στο ερώτημα ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει μια επιχείρηση που αρχίζει τη δραστηριότητά της εν μέσω πανδημίας, απαντά: «Τα lockdown κάνουν την κατάσταση πολύ πιο δύσκολη. Πολλοί θεσμοί λειτουργούν πολύ πιο αργά και πιο άσχημα, επικαλούμενοι ως δικαιολογία την πανδημία κι αυτό δεν το βλέπω μόνο στην Ελλάδα, αλλά ισχύει παντού». Όπως εξηγεί, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ειδικά στην Ελλάδα, πέρα από την αργή λειτουργία των θεσμών -«έχεις κάνει το πρώτο από δέκα βήματα και δεν ξέρεις πότε θα κάνεις το δεύτερο»- είναι το υψηλό κόστος μεταφορών και logistics και η κακή σχετική υποδομή.
«Για να μεταφέρεις ένα προϊόν από την Ελλάδα, το κόστος μπορεί να είναι έως και 200%-300% υψηλότερο, σε σχέση με το αντίστοιχο στη Γερμανία ή την Ουγγαρία και νομίζω πως αυτός είναι ένας σημαντικός αποτρεπτικός παράγοντας, για να έρθει κάποιος να επενδύσει στη χώρα. Ενδεικτικά θα πω ότι η μεταφορά 10 κιλών προϊόντων από την Ελλάδα στοιχίζει περίπου 50 ευρώ, όταν στη Γερμανία το αντίστοιχο κόστος είναι λιγότερο από 20 ευρώ», λέει.
Μεγάλη ώθηση στις πωλήσεις λόγω …«Σκακίστριας»
Οι πωλήσεις χονδρικής της εταιρείας του Αρκάντι Νάιντιτς, που εξάγει προϊόντα (σκακιέρες, σκακιστικά βιβλία και εκπαιδευτικά βοηθήματα, σκακιστικά ρολόγια, ψηφιακά προϊόντα σχετικά με το σκάκι, σκακιστικά -και κατά παραγγελία- apps) σε ολόκληρο τον κόσμο, είχαν μειωθεί κατά περίπου 80% στην αρχή της πανδημικής κρίσης. Μετά τον Οκτώβριο όμως, οπότε και η εξαιρετικά δημοφιλής σειρά «The Queen’s Gambit» του Netflix («Η σκακίστρια») βγήκε «στον αέρα», σημειώθηκε πολύ ισχυρή άνοδος του τζίρου, τροφοδοτούμενη σε μεγάλο βαθμό από τις λιανικές πωλήσεις.
«Δεν ξέρω πόσο θα διαρκέσει αυτή η τάση, αλλά σήμερα είναι ισχυρή. Οι άνθρωποι τείνουν να υποτιμούν το μέγεθος της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών σκακιού, αλλά αυτή τη στιγμή οι on-line πλατφόρμες για το σκάκι αναπτύσσονται με τρελό ρυθμό. Για παράδειγμα, στην πλατφόρμα Chess.com, 10 εκατ. άνθρωποι παίζουν καθημερινά σκάκι. Ο εγκλεισμός στο σπίτι βοηθάει σε αυτό. Πιστεύω ότι αν οι λέσχες σκακιού ξανάνοιγαν τώρα, θα καταγραφόταν αύξηση 500% στον αριθμό των παιδιών που θα εγγράφονταν σε αυτές και νομίζω ότι αυτό είναι πολύ καλό, γιατί το σκάκι ευνοεί τη λογική σκέψη. Βέβαια, θα είμαστε τυχεροί αν οι περιορισμοί αρθούν έστω και το καλοκαίρι, γιατί τώρα όλα είναι δύσκολα και υπάρχει πολλή χειραγώγηση σε πολλά πράγματα», σημειώνει.
Η παρτίδα των επτά ωρών και η «γυμναστική» του σκακιστή
Στο ερώτημα αν θα συνεχίσει να παίζει σκάκι και να συμμετέχει σε πρωταθλήματα, απαντά πως η καριέρα του ως επαγγελματία σκακιστή φτάνει στο τέλος λόγω ηλικίας και ας είναι μόλις 35 ετών: «Το σκάκι απαιτεί πάρα πολλή ενέργεια και αντοχή. Κάθε παρτίδα κρατάει από τέσσερις έως και πάνω από επτά ώρες και μπορεί να χρειαστεί να δώσεις έναν αγώνα σε τουρνουά κάθε δέκα μέρες, οπότε όσο μεγαλώνεις, οι αντοχές μικραίνουν. Ένας σκακιστής δεν χρειάζεται να τρέξει μαραθώνιο, αλλά χρειάζεται να διατηρεί διαρκώς τη συγκέντρωσή του, να εξασκεί τη μνήμη του και να παίζει 12 ώρες την ημέρα, και αυτό είναι μεγάλη καταπόνηση. Για τον σκακιστή η άσκηση αφορά τη μνήμη και η μνήμη γυμνάζεται με σκακιστικούς γρίφους», καταλήγει.
Χιλιάδες επιχειρήσεις άνοιξαν στην «καρδιά» της πανδημίας
Η επιχείρηση του Αρκάντι Νάιντιτς είναι μία μόνο από τις χιλιάδες (συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών), που έκαναν έναρξη στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της πανδημίας (χιλιάδες ήταν κι όσες έβαλαν λουκέτο), όπως προκύπτει από στοιχεία των τριών επιμελητηρίων (Εμποροβιομηχανικό, Βιοτεχνικό και Επαγγελματικό), που συγκέντρωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Στην «καρδιά» της πανδημίας (μεταξύ αρχών Μαρτίου και τέλους Δεκεμβρίου 2020), στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), έγιναν 664 εγγραφές επιχειρήσεων. Μεταξύ αυτών, 73 στον χώρο της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και 47 στην κατασκευή κτηρίων, τα έργα πολιτικού μηχανικού και τις διάφορες κατασκευαστικές δραστηριότητες, ενώ κινητικότητα κατεγράφη επίσης σε εκμισθώσεις, ανακαινίσεις και διαχείριση ακινήτων γενικότερα, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, υπηρεσίες προγραμματισμού, επισκευές ηλεκτρονικών υπολογιστών κ.ά.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο οικονομολόγος Μανόλης Βλαχογιάννης, πρώτος αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ, επισημαίνει: «Κατά την πανδημία εμφανίστηκαν κάποιες ευκαιρίες, ενώ ορισμένες επιχειρήσεις απλά μετασχηματίστηκαν. Στον χώρο της ενέργειας, όπως π.χ., στην παραγωγή από φωτοβολταϊκά, αυτό που βλέπουμε μέσα από τις εγγραφές στα μητρώα του ΕΒΕΘ είναι αντανάκλαση της πολιτικής που ακολουθήθηκε τα τελευταία χρόνια από την Πολιτεία, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων. Οι επιχειρήσεις αυτές, που σε ένα μέρος τους αφορούν σε ενεργειακές κοινότητες, δεν είναι εξαρτώμενες από τις συνθήκες της πανδημίας, είναι προσανατολισμένες στο μέλλον και τη ζήτηση για καθαρή ενέργεια και επιπλέον ενθαρρύνονται με κίνητρα διόλου αμελητέα» σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά την έναρξη επιχειρήσεων στον τομέα των κατασκευών, ο κ. Βλαχογιάννης σημειώνει ότι αυτή πιθανώς σχετίζεται με τα κενά που είχαν δημιουργηθεί στην αγορά στα χρόνια της χρηματοοικονομικής κρίσης, αλλά και με τις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η Covid-19, οδηγώντας π.χ., στην τηλεργασία πολλές χιλιάδες ανθρώπους, οι οποίοι μπορούν -λόγω φύσης της εργασίας τους- να τηλεργαστούν και αναζητούν πλέον σπίτια ικανά να στεγάσουν και τη δουλειά τους. Παράλληλα, προσθέτει, ενισχύεται -και ενθαρρύνεται από την ευρωπαϊκή πολιτικη- το κομμάτι των ενεργειακά αποδοτικών κατοικιών.
Ως προς τις ΙΚΕ, που αποτελούν περίπου το 50% των εγγραφών επιχειρήσεων στα μητρώα του ΕΒΕΘ, επισημαίνει: «Η νομοθεσία για τις ΙΚΕ έχει προσφέρει διεξόδους στην επιχειρηματικότητα και πιστεύω πως θα τις δούμε στο μέλλον να αυξάνονται. Θεωρώ πως αποτελούν έναν πολύ καλό δείκτη για το πώς η αγορά αντιλαμβάνεται την αυξημένη μεταβλητότητα της εποχής», τονίζει.
Στο μεταξύ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, κατά το διάστημα Ιανουαρίου- Δεκεμβρίου 2020, έγιναν 566 εγγραφές επιχειρήσεων (361 διαγραφές). Σε 81 ανήλθαν οι εγγραφές (24 διαγραφές) στους ΚΑΔ που σχετίζονται με ηλεκτρολογικές/ υδραυλικές εργασίες, επισκευές ηλεκτρικών, υδραυλικών, κλιματιστικών εγκαταστάσεων, συντήρηση λεβήτων, εργασίες εγκατάστασης θέρμανσης-κλιματισμού και εκσκαφές. Και σε αυτή την περίπτωση, σημαντικός ήταν ο αριθμός των νέων εγγραφών στην ενέργεια (76 εγγραφές, μόλις τέσσερις διαγραφές) και ιδίως στα φωτοβολταϊκά συστήματα (54), ενώ αρκετές νέες επιχειρήσεις κατεγράφησαν στους ΚΑΔ που σχετιζονται με συντήρηση και επισκευή ΙΧ και το σχετικό εμπόριο (46 εγγραφές-30 διαγραφές), τις επισκευές υπολογιστών, καταναλωτικών ηλεκτρονικών ειδών και κλιματιστικών και τις επισκευές ενδυμάτων (35 και 22 αντίστοιχα), αλλά και τις υπηρεσίες κομμωτηρίου, ειδών καλλωπισμού και κουρείων και κέντρων αισθητικής (41 και 28).
Στο Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, οι εγγραφές κατά το διάστημα Μαρτίου- Δεκεμβρίου ανήλθαν σε 1836 (923 διαγραφές), με κυρίαρχες νομικές μορφές τις ατομικές και τις ΙΚΕ. Εξ αυτών οι 445 (292 διαγραφές) αφορούσαν είδη διατροφής, ψιλικά, περίπτερα κτλ και οι 328 εστίαση (παροχές γευμάτων, πίτσα σε πακέτο, καντίνα κτλ), οι 110 (24 διαγραφές) μεσιτικά γραφεία ενώ δεκάδες ήταν οι εγγραφές στους ΚΑΔ που σχετίζονται με κατασκευές/επισκευές/ανακαινίσεις/ υδραυλικές εργασίες/εργασίες κλιματισμού, κομμωτήρια, υπηρεσίες μασάζ και διακόσμησης μεταφορές/ενοικιάσεις αυτοκινήτων/ταξί, ασφαλιστικές υπηρεσίες και ηλεκτρονικά συστήματα τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.
