Μια συχνή επωδός των συζητήσεων για την υπό εξέλιξη κλιματική αλλαγή είναι πως «πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε» στις νέες συνθήκες. Αυτό που δεν συνειδητοποιείται είναι πώς ακριβώς η διαδικασία της κλιματικής απορρύθμισης κάνει ό,τι ζούμε σήμερα ως ακραία συνθήκη να γίνεται κανονικότητα στο σχετικά κοντινό μέλλον. Αρα, το ζητούμενο δεν είναι «να συνηθίσουμε», όσο να αποτρέψουμε και να προετοιμαστούμε για τη νέα «καυτή» εποχή.
Τις νέες κλιματικές τάσεις φωτίζουν δύο νέες δημοσιεύσεις στο πλαίσιο του δικτύου για την κλιματική αλλαγή CLIMPACT, που προειδοποιούν για πιο συχνά εμφανιζόμενους καύσωνες και συνθήκες θερμικής δυσφορίας τα επόμενα χρόνια για την περιοχή της Θεσσαλονίκης και τη Σαντορίνη.
Στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, δημοσίευση των Δάφνη Παρλιάρη, Σταύρου Κέππα και Δημήτρη Μελά, από το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναφέρει πως «οι πολύ θερμές ημέρες (ημέρες με καύσωνα) με μέση θερμοκρασία άνω των 31° C και μέγιστη θερμοκρασία άνω των 37° C στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά σε ένα ακραίο σενάριο αύξησης των εκπομπών των θερμοκηπικών αερίων (RCP 8.5).
Συγκεκριμένα, ενώ στο παρόν κλίμα το κέντρο της Θεσσαλονίκης βιώνει μόλις 2,6 ημέρες με καύσωνα ανά έτος, αυτές φαίνεται να αυξάνονται σε 4,6 και 32,2 ημέρες ανά έτος μέχρι το 2050 και 2100 αντίστοιχα».
Οι μελετητές υπογραμμίζουν το γεγονός πως η τάση αυτή καταγράφεται και στις μη αστικές περιοχές στα νότια της πόλης (στην ευρύτερη περιοχή της Μηχανιώνας), που σήμερα εμφανίζουν μόλις 0,8 ημέρες καύσωνα ανά έτος. «Στο μέλλον αυτός ο αριθμός θα αυξηθεί σε 1,4 και 13,2 ημέρες ανά έτος μέχρι το 2050 και 2100 αντίστοιχα», σημειώνουν.
Σημαντικό ρόλο στα επεισόδια καύσωνα, επισημαίνουν, παίζει και η ημερήσια ελάχιστη θερμοκρασία, η οποία είναι σημαντικό να κυμαίνεται σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα, ώστε ο πληθυσμός να έχει τον απαραίτητο χρόνο αποφόρτισης από τη θερμική δυσφορία. «Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι μέχρι το 2100, όλο και περισσότερες μέρες με καύσωνα θα χαρακτηρίζονται από υψηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες, ειδικά εντός του αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης. Σήμερα, μόλις 0,2 ημέρες ανά έτος εμφανίζουν ελάχιστη θερμοκρασία μεταξύ 30-31° C στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, που είναι και η υψηλότερη τιμή που έχει σημειωθεί. Μέχρι το 2100, φαίνεται ότι 18 καυσωνικές ημέρες ανά έτος θα ακολουθούνται από νύχτες με πολύ υψηλές θερμοκρασίες», αναφέρεται στη δημοσίευση.
Αποκαλυπτική είναι και η μελέτη για τη Σαντορίνη, που υπογράφουν οι Γιώργος Καταβούτας, Δήμητρα Φουντά, Γιάννα Κιτσαρά και Χρήστος Γιαννακόπουλος από το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οπως σημειώνουν, η ανάλυση κατά την πρόσφατη περίοδο (1982-2019) έδειξε ότι οι βέλτιστες θερμικές συνθήκες επικρατούν στη Σαντορίνη μεταξύ των μηνών Μαΐου και Οκτωβρίου, περίοδο κατά την οποία καταγράφονται οι υψηλότερες αυξήσεις τουριστών. «Συνθήκες ισχυρής και πολύ ισχυρής θερμής επιβάρυνσης παρατηρούνται κυρίως κατά τη θερινή περίοδο (αθροιστικά σε συχνότητες μεταξύ 4,4% και 7,6%), ενώ δεν εμφανίζονται ποτέ συνθήκες ακραίας θερμής επιβάρυνσης, πιθανότητα λόγω των ισχυρών βόρειων – βορειοανατολικών ανέμων (τα γνωστά μελτέμια ή ετησίες) που επικρατούν στο Αιγαίο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού», αναφέρουν.
Ηδη όμως ο χρόνος έκθεσης του πληθυσμού σε συνθήκες τουλάχιστον μέτριας θερμής επιβάρυνσης κατά τη διάρκεια του 24ώρου παρουσιάζει σημαντική αυξητική τάση την περίοδο 1982-2019 με τον ρυθμό να διαμορφώνεται στις 28,2 ώρες ανά δεκαετία. Αντίστοιχα αυξάνεται και η ισχυρή θερμή επιβάρυνση τις μεσημεριανές ώρες κατά 3,5 ώρες ανά δεκαετία. Η τάση αυτή αναμένεται να κλιμακωθεί. Υπολογίζεται λοιπόν πως «ο χρόνος έκθεσης σε συνθήκες τουλάχιστον ισχυρής θερμής επιβάρυνσης αναμένεται να αυξηθεί περίπου 5% στο εγγύς μέλλον (2035-2058) και πάνω από 10% στο απώτερο μέλλον (2075-2098) σε σύγκριση με την περίοδο αναφοράς (1982-2005) για το ακραίο σενάριο εκπομπών».
Η μελλοντική αύξηση στην εμφάνιση συνθηκών θερμής επιβάρυνσης αναμένεται κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ωστόσο σημαντική αύξηση προβλέπεται και για τους Σεπτέμβριο και Μάιο έως τα τέλη του 21ου αιώνα, σημειώνεται στη δημοσίευση. Προβλέπεται μείωση των ημερών με βέλτιστες θερμικές συνθήκες την περίοδο μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου στο μέλλον, που σήμερα ξεπερνούν το 60%. Σύμφωνα μάλιστα με το ακραίο σενάριο εκπομπών, το ποσοστό των βέλτιστων θερμικά ημερών θα πέσει κάτω από 20% τον Ιούλιο και Αύγουστο έως το τέλος του 21ου αιώνα. Παράλληλα, «διαπιστώνεται μετατόπιση της μέγιστης συχνότητας εμφάνισης βέλτιστων συνθηκών κατά ένα με δύο μήνες, από τον Ιούνιο στο παρόν κλίμα στον Μάιο και Απρίλιο στο μελλοντικό και από τον Σεπτέμβριο στον Οκτώβριο».
Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή
