Κορυφώνονται σήμερα οι εορταστικές εκδηλώσεις στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης, με επίκεντρο την «θαυματουργή» εικόνα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από τις «χαμένες πατρίδες» της Μικρασιατικής καταστροφής.
Κάθε χρόνο στις 22 και 23 Αυγούστου χιλιάδες πιστοί από κάθε γωνιά της Ελλάδας, προσέρχονται για να προσκυνήσουν με κατάνυξη την εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης, γνωστής ως Μηχανιώτισσας, στα εννιάμερα της Θεοτόκου. Η εικόνα, που σύμφωνα με μαρτυρίες είναι θαυματουργή, με θεραπευτικά κτυπήματα «τίψεις», συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία του τόπου, αφού έφτασε στη Νέα Μηχανιώνα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή συνταξιδεύοντας με τους ξεριζωμένους Μηχανιώτες της Κυζικινής Χερσονήσου. Η περιφορά της γίνεται στις 22 Αυγούστου παρουσία επισήμων από όλο το φάσμα του πολιτικού κόσμου, των αρχών και χιλιάδων λαού που προσκυνούν για χάρι Της και ζητούν τις ευχές και τις ευλογίες Της.
Γιορτή σε όλους τους δρόμους της πόλης
Την μέρα της περιφοράς της εικόνας, από πολύ νωρίς η Νέα Μηχανιώνα γίνετε πόλος έλξης για χιλιάδες προσκυνητές που καταφθάνουν, είτε μεμονωμένα με τα αυτοκίνητά τους, είτε οργανωμένα με πούλμαν, από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Την ίδια στιγμή οι δύο κεντρικές πλατείες της πόλης έχουν μετατραπεί σε ένα γιορτινό παζάρι, με τους πάγκους που έχουν στηθεί από εμπόρους σε όλους τους κεντρικούς δρόμους της Νέας Μηχανιώνας, να ολοκληρώνουν το σκηνικό. Εν τω μεταξύ πέρα από το γιορτινό κλίμα που υπάρχει και το πανηγύρι που έχει στηθεί στους κεντρικούς δρόμους της περιοχής, οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων να παρακολουθήσουν το μεγάλο αρχιερατικό εσπερινό στον ιερό ναό της Παναγίας Φανερωμένης, ενώ στη συνέχεια μπορούν να ακολουθήσουν, την περιφορά της ιερής εικόνας στους δρόμους της πόλης.
Η ιστορία της εικόνας
Η Εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης διακομίσθηκε στη Νέα Μηχανιώνα από τους πρόσφυγες της Κυζίκου. Ήταν παραμονή της μεγάλης γιορτής της Παναγίας Φανερωμένης, τα Εννιάμερα 22 Αυγούστου 1922, το μεγαλύτερο πανηγύρι της Μηχανιώνας. Όλοι οι κάτοικοι ήταν στο μοναστήρι για τον εσπερινό της αυριανής γιορτής.
Τότε έφτασε το μήνυμα ότι έπρεπε να πάρουν το δρόμο της δεύτερης προσφυγιάς γιατί έρχεται η μεγάλη καταστροφή. Μετά από πέντε μέρες έφτασε στο λιμάνι ένα βαπόρι που το έστειλε η Αδελφότης των Μηχανιωτών της Κωνσταντινούπολης και στις 29 Αυγούστου 1922 πήγε τους κατοίκους στην απέναντι παραλία της Ανατολικής Θράκης στο χωριό Επιβάτες. Με δύο δρομολόγια οι κάτοικοι πήραν μαζί τους όλα τα καΐκια τους, τα δίχτυα και αρκετά πράγματα. Τα ζώα τα πήραν από τη στεριά μέσω Προύσας.
Η χήρα Κατίγκω Μαουτσίδου, που ήταν καντηλανάφτρα της Εκκλησίας της Παναγίας Φανερωμένης, πήρε τον Κώστα Καματάκη και τον Γρηγόρη Μπογάκη που ήταν 15 ετών, και πήραν την Εικόνα μαζί τους μέσα σ΄ ένα πάπλωμα.
Η πρώτη εκκλησία κατασκευάστηκε στη Νέα Μηχανιώνα το 1927 και συμβόλιζε τη σύνδεση με τις πατρογονικές εστίες, δίνοντας και το στοιχείο της ιδιαίτερης θρησκευτικότητας των Μηχανιωτών προσφύγων, αποτελώντας παράλληλα και μια κοινή βάση για τη συγκρότηση της τοπικής κοινωνίας.
Οι γιορτές στα εννιάμερα της Παναγίας, με το μεγάλο πανηγύρι, συγκεντρώνουν εδώ και πολλές δεκαετίες πλήθη πιστών, που θεωρούν τόσο σημαντικές τις εκδηλώσεις ώστε τις κατατάσσουν στη σειρά, όσο οι γιορτές της Παναγίας της Τήνου και της Παναγίας Σουμελά. Οι κάτοικοι πιστεύουν στη θαυματουργή ιδιότητα της Εικόνας και υπάρχουν μαρτυρίες για πιστούς που με τη χάρη Της βρήκαν και πάλι την υγεία τους.
Ο σημερινός Ναός της Παναγίας Φανερωμένης με άριστα αρχιτεκτονικά στοιχεία, συγκεντρώνει τον θαυμασμό των επισκεπτών, αρκετοί από τους οποίους έρχονται και από τη Νότιο Ελλάδα και τα νησιά με οργανωμένες εκδρομές.
Η κατασκευή του Ναού
Η Νέα Μηχανιώνα συνδέεται άρρηκτα με την Παναγία Φανερωμένη, στην οποία οφείλει και την μεγάλη της φήμη. Είναι ο νέος τόπος, τον οποίο «ύρετίσατο είς κατοικίαν έαυτής», όταν, μετά την φοβερή Μικρασιατική καταστροφή, οι ξεριζωμένοι Μηχανιώτες της Χερσονήσου της Κυζίκου εγκαταστάθηκαν, ως πρόσφυγες, στην περιοχή, φέρνοντας μαζί τους, ό,τι ποιο ιερό είχαν, την «Θαυματουργή» όπως υποστηρίζουν, Εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης, η οποία ήταν γι’ αυτούς όπως αναφέρουν, «βοηθός και προστάτης» στις δυσκολίες και τους κινδύνους που αντιμετώπισαν.
Για να στεγαστεί η ιερή εικόνα οι πρόσφυγες έκτισαν στην αρχή ένα μικρό και απέριττο, βασιλικού ρυθμού, Ι. Ναό.
Η πρώτη πλίνθινη κατασκευή αντικαταστάθηκε στη δεκαετία του ΄30, ενώ η εκκλησία με τη σημερινή της μορφή άρχισε να κατασκευάζεται τη δεκαετία του ΄70 και ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.
Σήμερα, στον ίδιο χώρο, υψώνεται μεγαλοπρεπής, Βυζαντινός Ναός, ο οποίος αποτελεί ένα σύγχρονο μνημείο ναΐκής αρχιτεκτονικής.
Εμπνευστής του εκκλησιαστικού αυτού συγχρόνου μνημείου υπήρξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ν. Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Προκόπιος, ο οποίος από την επομένη της ενθρονίσεως του (19-6-1974), έπειτα από την πρώτη ποιμαντική και προσκυνηματική επίσκεψη του στη Μεγαλόχαρη, για να ζητήσει τη Χάρη της, έταξε ως σκοπό του να ανοικοδομήσει νέο Ι. Ναό ενσαρκώνοντας έτσι και την από ετών ανάλογη επιθυμία των κατοίκων της περιοχής. Τα θεμέλια του Ι. Ναού τέθηκαν στις 9 Μαρτίου 1975.
Τα εγκαίνια του τελέστηκαν, με κάθε εκκλησιαστική τάξι και μεγαλοπρέπεια, την Κυριακή του Τυφλού, 27 Μαΐου 1984.
Να σημειωθεί πως το κτίριο ανοικοδόμησε ο εργολάβος Βασίλειος Πατεράκης. Η χωρητικότητα του Ναού ανέρχεται στα 4.000 άτομα. Το μήκος του Ι. Ναού είναι 35 μ. Το πλάτος 22 μ. Το ύψος του τρούλου εσωτερικώς από το δάπεδο υπογείου του είναι 26,50 μ. η δε διάμετρος αυτού 13 μ. Στο Ι. Ναό υπάρχουν πέντε παρεκκλήσια, εκ των οποίων τα δύο έχουν εγκαινιασθή προς τιμή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Προκοπίου. Οι Μηχανιώτες αισθάνονται ευλάβεια και υπερηφάνεια για την εκκλησία τους ενώ είναι έτοιμοι να υποδεχτούν με αισθήματα φιλοξενίας όλους τους επισκέπτες, οι οποίοι θα βρουν και τους καλύτερους χώρους αναψυχής και εστίασης για να απολαύσουν τα μοναδικά γεύματα, με φρέσκο ψάρι και υπέροχα θαλασσινά.
