Ένας χρόνος συμπληρώνεται σήμερα 28 Φεβρουαρίου 2024, από το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, που πήρε μαζί του 57 ζωές και άφησε πίσω 57 οικογένειες να ψάχνουν απαντήσεις και να τους βασανίζει ένα μεγάλο γιατί.
Το ημερολόγιο γράφει 28.02.2023, ώρα 23:21. Λίγα λεπτά αργότερα ο πλανήτης θα μιλάει για το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα που έχει καταγραφεί στην Ελλάδα και την τραγωδία των Τεμπών.
Ο επιβατικός συρμός Intercity 62, που μετέφερε περισσότερους από 350 επιβάτες και εκτελούσε τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Λάρισα.
Δύο τρένα, μία επιβατική αμαξοστοιχία και μία εμπορική, συγκρούονται στον Ευαγγελισμό γιατί τα δύο τρένα πορεύονταν για αρκετά χιλιόμετρα στην ίδια γραμμή!
Αποτέλεσμα; 57 άνθρωποι νεκροί, στην πλειοψηφία τους νέα παιδιά, φοιτητές, φοιτήτριες.
Όσες φορές και να ακούσεις ή πεις ή να γράψεις τι έγινε εκείνη την αποφράδα μέρα, ο ίδιος κόμπος θα ανεβαίνει στον λαιμό.
Η σφοδρή σύγκρουση, ο εκτροχιασμός και η ανάφλεξη των συρμών που ακολούθησε πήραν τη ζωή 57 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων των δύο μηχανοδηγών. Οι τραυματίες ήταν τουλάχιστον 85.
Η τραγωδία συγκλόνισε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και τον πλανήτη. Έγινε πρώτη είδηση στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά πρακτορεία του κόσμου.
Η σύγκρουση των δύο τρένων ήταν το αποτέλεσμα των κενών που υπήρχαν σε βασικούς τομείς ασφαλείας στον σιδηρόδρομο.
Το έγκλημα των Τεμπών κατέδειξε με τον πλέον τραγικό τρόπο τα προβλήματα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ένα μέσο το οποίο θεωρείται το πιο ασφαλές για μακρινές μετακινήσεις.
Οι δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν λίγο μετά τις 23:20, με την πρώτη πληροφορία να κάνει λόγο για εκτροχιασμό τρένου, χωρίς να είναι σαφές το αν υπάρχουν νεκροί και τραυματίες.
«Κύριες και κύριοι, καλησπέρα σας διακόπτουμε την κανονική ροή του προγράμματός μας καθώς συναγερμός έχει σημάνει στις Αρχές για ένα σοβαρό περιστατικό καθώς αμαξοστοιχία Intercity συγκρούστηκε με εμπορικό τρένο με αποτέλεσμα τρία βαγόνια να εκτροχιαστούν» θα πουν οι παρουσιαστές των πρώτων έκτακτων δελτίων που διέκοψαν τη ροή του προγράμματός τους. Ούτε που θα τολμούσε κανείς να φανταστεί τι θα επακολουθούσε.
Άμεσα έγινε αντιληπτό ότι το περιστατικό είναι πολύ πιο σοβαρό, με περιπολικά, ασθενοφόρα και πυροσβεστικά οχήματα να σπεύδουν στο σημείο.
Όσοι έφτασαν πρώτοι έβλεπαν από μακριά τη φωτιά που έκαιγε, με το ΕΚΑΒ να παραλαμβάνει τους τραυματίες προκειμένου να τους μεταφέρει στα νοσοκομεία της Λάρισας, της Κατερίνης, της Θεσσαλονίκης και της Κοζάνης.
Από την σύγκρουση, τα περισσότερα βαγόνια του επιβατικού τρένου εκτροχιάστηκαν, ενώ τη στιγμή της σύγκρουσης, προκλήθηκε ακαριαία έκρηξη και πυρκαγιά, που κατέκαψε τα δύο μπροστινά βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Ακολουθούν εκρήξεις, κραυγές και φωνές.
Τα πρώτα βαγόνια τυλίγονται στις φλόγες. Κάποιοι καταφέρνουν να βγουν από τους εκτροχιασμένους συρμούς, κάποιοι άλλοι όχι. Οι στιγμές είναι τραγικές και οι μαρτυρίες σοκάρουν.
«Σηκώθηκα γρήγορα γιατί καιγόμουν από τις λαμαρίνες. Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική και τα τζάμια ραγισμένα. Μαζί με ένα άλλο παιδί βγήκαμε έξω και πήραμε ανάσες, και ξεκίνησα να βοηθήσω άλλους που ήταν μέσα στο τρένο. Ίσως 50 άτομα να ήταν μέσα», επισήμανε ο νεαρός φοιτητής που επέζησε από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών.
«Μιλούσα στο κινητό για να έρθουν να με πάρουν. Μόλις είχα γυρίσει από το κυλικείο και είχα καθίσει, μετά έγινε η πρόσκρουση. Έκλεισαν όλα τα φώτα, το μόνο φως που υπήρχε ήταν από τους σπινθήρες και τις φωτιές. Κάποιοι χρησιμοποιούσαν τον φακό των κινητών τους για να έχουν φως. Συνειδητοποιήσαμε πώς ήμασταν αναποδογυρισμένοι».
Η πρώτη κλήση έγινε στο 112 όπου ανέφεραν ότι εξετράπη η αμαξοστοιχία. Μετά τα πρώτα λεπτά οι κλήσεις στο 112 και το ΕΚΑΒ ήταν συνεχείς και όλες μιλούσαν πλέον για εκτροχιασμό.
Τα δύο νοσοκομεία, το Γενικό Λάρισας και το Πανεπιστημιακό τίθενται σε επιφυλακή. Τα πρώτα ασθενοφόρα που φτάνουν είναι με τραυματίες με βαριές κακώσεις και άλλα με πιο ελαφριές.
Δεν αργεί να ανακοινωθεί ο πρώτος νεκρός. Και από εκείνη τη στιγμή τα ασθενοφόρα παραλάμβαναν νεκρούς, κι άλλους νεκρούς… Εθνική τραγωδία.
Οι διασώστες κάνουν λόγο για θερμοκρασίες πάνω από 1300 βαθμούς μέσα στα βαγόνια που φλέγονταν το προηγούμενο βράδυ.
Ακολουθεί η παραίτηση του τότε υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλής και συλλαμβάνεται ο σταθμάρχης Λάρισας.
«Δηλώνω την παραίτησή μου από τη θέση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών. Είναι αυτό που νιώθω καθήκον μου να πράξω ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα και αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τα διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος» αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανακοίνωσή του.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, που ανέλαβε υπουργός Μεταφορών και Υποδομών, μετά την παραίτηση του Κώστα Αχ. Καραμανλή, στην τελετή παραλαβής – παράδοσης, ανέφερε: «Ζητώ συγγνώμη από όλους».
Όλες οι σοροί ταυτοποιούνται με την μέθοδο DNA. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε τρομερά δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού.
Οι άνθρωποι διατηρούν τις ελπίδες τους για την ανεύρεση των αγαπημένων τους προσώπων, όσο όμως κυλούν οι ώρες οι ελπίδες εξανεμίζονται.
Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, οι 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Στο σημείο της σύγκρουσης επιχείρησαν 17 οχήματα και 150 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς, ενώ έγιναν προσπάθειες διάσωσης με περίπου 40 ασθενοφόρα και περισσότερους από 30 αστυνομικούς.
Χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και γερανοφόρα φορτηγά για την ανάσυρση των βαγονιών και τον απεγκλωβισμό ατόμων. Από τους επιζώντες επιβάτες, οι 250 μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη.
Το επόμενο πρωί, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με τον τότε κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου έφτασαν στα Τέμπη για να δουν τι συνέβη.
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο αυτό που βιώνουμε σήμερα ως χώρα. Μιλάμε για μία ανείπωτη τραγωδία. Η σκέψη μας σήμερα είναι πρώτα και πάνω απ’ όλα με τους συγγενείς των θυμάτων. Υποχρέωσή μας είναι να περιθάλψουμε τους τραυματίες και από εκεί και πέρα να ταυτοποιήσουμε τις σορούς. Από εκεί και πέρα, ένα πράγμα μπορώ να εγγυηθώ: θα μάθουμε τα αίτια αυτής της τραγωδίας και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να μην ξανασυμβεί ποτέ κάτι τέτοιο».
Οι έρευνες στο σημείο ολοκληρώνονται μέσα σε λίγες ημέρες, ο χώρος ασφαλτοστρώνεται (!) και οι αμαξοστοιχίες μεταφέρονται στην τοποθεσία «Κουλούρι».
Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου 2023.
Οι κηδείες των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους γίνονται μέσα στο Σαββατοκύριακο και τη Δευτέρα. Θλίψη, ανείπωτος πόνος και αναπάντητα ερωτήματα.
Από το βράδυ της τραγωδίας και για περίπου έναν μήνα πολλές οι συγκεντρώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας, με μικρούς και μεγάλους να γίνονται μια φωνή για τις αδικοχαμένες 57 ψυχές.
Συγκέντρωση στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και πορεία στους δρόμους του Πειραιά για το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη από τον φοιτητικό σύλλογο του Πανεπιστημίου Πειραιά και σχολεία του Πειραιά
Την ίδια μέρα αρχίζει η δικαστική διερεύνηση η οποία συνεχίζεται δίχως κανένα αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα.
Οι γονείς και συγγενείς των θυμάτων ενωμένοι σαν γροθιά, μαζί προσπαθούν να φέρουν στο φως την αλήθεια κάνοντας λόγο για συγκάλυψη και ευθύνες μέσα από λάθη χρόνων.
Τι ήταν εκείνο που τελικά δεν λειτούργησε το μοιραίο βράδυ; Υπήρχε τρόπος να αποφευχθεί η σύγκρουση των δύο τρένων; Ή έστω υπήρχε κάποια «δικλίδα» ασφαλείας προκειμένου να αποτραπεί η απώλεια τόσων ζωών στην περίπτωση ενός ανθρώπινου λάθους;
Στις 11 Μαρτίου το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής
Ένα χρόνο μετά, με τρία πορίσματα και μία ανακριτική έρευνα σε εξέλιξη, οι πληγές ματώνουν ακόμα, έναν χρόνο μετά οι 57 ψυχές ζητούν δικαίωση.
Έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις σε 15 στελέχη και εργαζομένους του ΟΣΕ, ενώ προφυλακιστέοι έχουν κριθεί ο σταθμάρχης της βάρδιας και ο επιθεωρητής διοίκησης του ΟΣΕ.
Η εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη ξεκίνησε στις 23 Νοεμβρίου και ολοκλήρωσε τις εργασίες της μετά από 89 ημέρες, την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2024.
Στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής αποχώρησαν στην τελευταία συνεδρίαση ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νέα Αριστερά, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και Σπαρτιάτες.
Στις 8 Μαρτίου τα κόμματα αναμένεται να καταθέσουν τα πορίσματά τους, ενώ στις 11 Μαρτίου θα κατατεθεί το πόρισμα της Επιτροπής στον Πρόεδρο της Βουλής.
Ο 21χρονος Γεράσιμος ο μοναδικός επιζώντας του πρώτου βαγονιού εξακολουθεί να βρίσκεται σε κωματώδη κατάσταση. Η γιαγιά του ελπίζει ότι ο εγγονός που είναι αθλητής, θα τα καταφέρει:
«Όλοι προσπαθούν οι γιατροί, να τον κάνουν καλά. Είναι βαριά το παιδί, δεν είναι ελαφρύ το χτύπημα (…) Τώρα κάνει και αποκατάσταση, προσπάθειες συνέχεια. Το παλεύει το καημένο. Ήταν αθλητής, ξέρετε, παιδιά καθαρά χωρίς καταχρήσεις, γυμνασμένα από μικρά. Τώρα είναι στη Βοστώνη. Τι να σκέφτομαι; Προσευχή κάνουμε όλοι μας. Προσευχή στο Θεό να γίνει καλά. Η κατάσταση της υγείας του έχει καλυτερέψει στο ελάχιστο, αλλά είμαστε αισιόδοξοι που δέχτηκε τα μοσχεύματα. Δεν αντιλαμβάνεται πολλά πράγματα, δεν έχει ακόμα επαφή με το περιβάλλον» περιγράφει και συγκινεί με το κουράγιο της.
Η Μαρία Καρυστιανού, η μητέρα – σύμβολο της 19χρονης Μάρθας που σκοτώθηκε στο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο προκάλεσε το παρατεταμένο χειροκρότημα.
«Στη χώρα σας θα τολμούσε κανείς να βάλει τιμή στην ανθρώπινη ζωή; Σε εμάς την κοστολόγησαν, όσο ένα εισιτήριο του τρένου. Τα παιδιά μας δεν ήθελαν να πεθάνουν, ήθελαν να ζήσουν, να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους. Δεν ήταν αυτή η μοίρα τους, ούτε ήταν “θυσία” όπως χαρακτηρίστηκαν. Ανθρωποθυσίες δε συμβαίνουν το 2024. Θα έδινα τα πάντα για να μην ήμουν εδώ να σας μιλάω».
Ο Χρήστος Κωνσταντινίδης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Δυστυχήματος Τεμπών, έχασε τη σύζυγό του, Βασιλική στον μοιραίο συρμό: «Δεν έχουμε καταφέρει να πενθήσουμε. Οι άνθρωποι αυτοί μας καθοδηγούν και πρέπει να είμαστε μπροστάρηδες σε αυτή τη διαδικασία, να φανεί η αλήθεια και η δικαιοσύνη».
Η Εύη Τσάπαρη βγήκε ζωντανή από το μοιραίο τρένο αλλά ζει με τις τύψεις του επιζώντα:
«Αισθάνομαι πάρα πολλές τύψεις γι’ αυτό. Γιατί έζησα. Γιατί δε μπορώ να καταλάβω τι περισσότερο είχα εγώ από τα παιδιά, οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν… Είναι οι τύψεις του επιζώντα… Ένας να πει, φταίω, φταίξαμε…».
«Πάρε με όταν φτάσεις» είπαν και έγραψαν πολλές μανάδες στα παιδιά τους εκείνη τη νύχτα αλλά εκείνα δεν τις πήραν ποτέ πίσω.
Ήταν ίσως η πρώτη και σίγουρα η τελευταία φορά που δεν θύμωσαν μαζί τους…
