Στα εργαστήρια του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΙΝΕΒ/ΕΚΕΤΑ), στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, γίνεται η αλληλούχιση του γονιδιώματος του ιού SARS-CoV-2 για ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα, στο πλαίσιο του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης του ΕΟΔΥ. Εδώ φτάνουν δείγματα από τα νοσοκομεία της Μακεδονίας και της Θράκης και μέσα από την ανάλυση αναγνωρίζεται η κάθε παραλλαγή.
Από τις αναλύσεις των δειγμάτων προκύπτει ότι τις τελευταίες δύο εβδομάδες η υπερ-μεταδοτική παραλλαγή Όμικρον επικρατεί μεν σημαντικά, αλλά δεν έχει ακόμη εκτοπίσει τη Δέλτα, η οποία σε μεγάλο βαθμό ευθύνεται για την επιμονή των λεγόμενων «σκληρών» δεικτών της πανδημίας (νοσηλείες, διασωληνωμένοι, θάνατοι) σε υψηλά επίπεδα.
Μιλώντας στο iatronet.gr η βιολόγος – γενετίστρια, κύρια ερευνήτρια του Ινστιτούτου, Αναστασία Χατζηδημητρίου, κάνει γνωστό ότι οι τελευταίες μετρήσεις εντοπίζουν την παραλλαγή Όμικρον σε ένα ποσοστό 70% των δειγμάτων και τη Δέλτα στο υπόλοιπο 30%.
Παρόμοια επιμονή της Δέλτα παρατηρείται και από τις αναλύσεις του ιικού φορτίου στα λύματα της Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιεί η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του ΑΠΘ. Εκεί η παρουσία της Δέλτα εντοπίζεται σε μικρότερο ποσοστό, της τάξεως του 10%, καθώς το δείγμα προέρχεται από το σύνολο της κοινωνίας της πόλης. Το 30% στα νοσοκομειακά δείγματα επιβεβαιώνει πως ένα σημαντικό μέρος της πίεσης στο σύστημα υγείας εξακολουθεί να ασκείται λόγω της παραλλαγής Δέλτα. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, φανερώνει πως η λιγότερο νοσογόνος Όμικρον ευθύνεται για 7 στις 10 προσελεύσεις στα νοσοκομεία της Βόρειας Ελλάδας.
Η ερευνήτρια θεωρεί θέμα χρόνου την καθολική επικράτηση της Όμικρον, λόγω της πολύ μεγαλύτερης μεταδοτικότητάς της.
Αναζητώντας την Όμικρον 2
Από την έναρξη της πανδημίας, οι ερευνητές του ΙΝΕΒ/ΕΚΕΤΑ με την τεχνογνωσία και τον εξοπλισμό που διαθέτουν, έχουν συνεισφέρει καθοριστικά στην επιδημιολογική επιτήρηση της πανδημίας. Έχουν πραγματοποιήσει περισσότερες από 10.000 γονιδιωματικές αναλύσεις, καθώς και πάνω από 280.000 μοριακές αναλύσεις (test PCR) δειγμάτων από τη Β. Ελλάδα. Το αποτέλεσμα της PCR βγαίνει σε 3 ώρες, ενώ αντίθετα η αλληλούχιση χρειάζεται τουλάχιστον 4-5 μέρες, εκ των οποίων οι 2-3 αφορούν το πειραματικό κομμάτι και άλλες 1-2 την ανάλυση των αποτελεσμάτων.
Στο «στόχαστρο» έχει βρεθεί τις τελευταίες μέρες και η υποπαραλλαγή της Όμικρον, η λεγόμενη Όμικρον 2, που έχει σημαντική εξάπλωση στις σκανδιναβικές χώρες και πρόσφατα έχει εντοπιστεί και στην Ελλάδα.
«Μέχρι τώρα δεν έχουμε εντοπίσει την Όμικρον 2», λέει η κ. Χατζηδημητρίου, η οποία αναμένει πως την Τρίτη θα έχουν βγει τα επόμενα αποτελέσματα. Όπως διευκρινίζει, δεν χρειάζεται να γίνει κάποια αναδρομική εξέταση δειγμάτων, καθώς η παρουσία της Όμικρον 2 θα είχε ήδη φανεί από τις αναλύσεις που έχουν γίνει.
«Είναι το δεύτερο από τα τρία υποστελέχη της Όμικρον, στη Δανία έχει εντοπιστεί σε μεγάλο ποσοστό, ενώ μέχρι πρόσφατα το πρώτο στέλεχος επικρατούσε σε ποσοστό 99%», σημειώνει και προσθέτει: «Φαίνεται από τα πρώτα στοιχεία πως είναι ακόμα πιο μεταδοτικό, κάτι που όμως μένει να αποδειχτεί. Προς το παρόν χαρακτηρίζεται ως υποστέλεχος της Όμικρον, δεν ξέρω αν στο μέλλον δοθεί διαφορετικό όνομα από τον ΠΟΥ, που κάνει την ονοματοδοσία».
Δεν είναι δεδομένο ότι οι επόμενες μεταλλάξεις θα είναι ηπιότερες
Η γενετίστρια ξεκαθαρίζει πως δεν είναι προκαθορισμένη η εξελικτική πορεία του ιού προς ηπιότερες επόμενες μεταλλάξεις. «Δεν το θεωρούμε δεδομένο ότι θα είναι λιγότερο νοσογόνες. Άλλωστε, η Δέλτα που ακολούθησε το βρετανικό στέλεχος ήταν πιο νοσογόνος. Έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά που προσδίδει στον ιό η αλληλουχία του γενετικού του υλικού, για παράδειγμα τη δυνατότητα πρόσδεσης στα κύτταρα του αναπνευστικού και διαμόλυνσης τους. Κατά πόσο τα χαρακτηριστικά του γονιδιώματός του το καθιστούν πιο νοσογόνο. Δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι μεταπίπτουμε σε κάτι λιγότερο νοσογόνο», επισημαίνει.
Παράλληλα, παρατηρεί πως είναι πιθανό η νοσογονικότητα της κάθε παραλλαγής να καθορίζεται και από το τείχος ανοσίας που βρίσκει μπροστά της.
«Ακόμα και για την Όμικρον που θεωρείται λιγότερο νοσογόνος από τη Δέλτα, πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στην κοινότητα υπάρχει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που είναι εμβολιασμένο ή που έχει νοσήσει. Ίσως το ότι δεν φαίνεται τόσο νοσηρή η παραλλαγή συνδέεται σε ένα βαθμό με το γεγονός ότι υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανοσίας στον πληθυσμό που είτε νόσησε στα προηγούμενα κύματα, είτε έχει εμβολιαστεί. Έτσι το περιγράφει και ο ECDC», σημειώνει για να συμπληρώσει: «Βέβαια, επειδή ακριβώς είναι τόσο πολύ μεταδοτική μπορεί να προσβάλλει άτομα τα οποία που δεν έχουν εμβολιαστεί ή δεν έχουν νοσήσει ή και ευπαθή άτομα. Γίνονται μελέτες αυτή τη στιγμή που διαχωρίζουν όσους έχουν νοσήσει με Όμικρον. Πόσοι από αυτούς δεν είχαν εμβολιαστεί, πόσοι νόσησαν, πόσοι είχαν εμβολιαστεί με μία, δύο ή τρεις δόσεις. Θα μάθουμε πολύ σύντομα την πραγματική παθογονικότητα».
Βλέπουμε αχτίδα φωτός, αλλά δεν έχει λήξει η πανδημία
Παίρνοντας θέση στη συζήτηση που έχει ανοίξει για το επικείμενο τέλος της πανδημίας, μέσω της παραλλαγής Όμικρον, η κ. Χατζηδημητρίου είναι επιφυλακτική.
«Δεν έχει λήξει η πανδημία, σίγουρα. Αυτό που γνωρίζουμε σε αυτή τη φάση είναι πως είμαστε καλύτερα εκπαιδευμένοι, και οι επιστήμονες και οι διεθνείς φορείς που αξιολογούν την έκβαση της πανδημίας. Θεωρώ ότι πρέπει να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα προσωπικής προστασίας (μάσκα, αποφυγή συνωστισμού) και πρέπει να εμβολιαστούν όσοι παραμένουν ανεμβολίαστοι, γιατί τα εμβόλια μας προσφέρουν μια πολυεπίπεδη προστασία, τόσο σε ότι αφορά την ευκολία με την οποία μας προσβάλλει ο ιός όσο και αναφορικά με τη βαρύτητα της νόσησης», τονίζει και καταλήγει: «Μπορεί να βλέπουμε κάποιες αχτίδες φωτός, αλλά μένει να δούμε ακόμα τις εξελίξεις με την Όμικρον. Δεν το θεωρώ απίθανο να υπάρξει μια επόμενη παραλλαγή που θα είναι και πιο μεταδοτική και πιο νοσογόνος. Θεωρώ ότι δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως η πανδημία θα λήξει σύντομα».
Πηγή:euro2day.gr
