Θλίψη είχε σκορπίσει, στους εραστές του «βρώμικου» σάντουιτς και τους ρέκτες των αστικών μύθων της Θεσσαλονίκης, η φήμη ότι η πιο καλτ καντίνα της πόλης, ο θρυλικός «Μαύρος» στη Σταυρούπολη, δήθεν έκλεισε.
Δημοσιεύθηκε στις 22 Νοε 2013
Η είδηση μεταδόθηκε αστραπιαία από στόμα σε στόμα, έγινε ως και θέμα συζήτησης στα κοινωνικά δίκτυα στο Ίντερνετ, καθώς από τον περασμένο μήνα όσοι περνούσαν τα ξημερώματα από τη θρυλική καντίνα της Σταυρούπολης, αντίκριζαν τα στόρια κατεβασμένα. Τελικά, ο Μαύρος δεν έκλεισε, απλώς ένα πρόβλημα με την ανανέωση της άδειας της καντίνας, στέρησε για μικρό διάστημα τους πιστούς οπαδούς του από την πιο καλτ φιγούρα της θεσσαλονικιώτικης εστίασης. Ο Μαύρος ανοίγει ξανά στις αρχές Δεκεμβρίου και όπως διαφημίζει, “με νέες γεύσεις”. Πάντως, το θρυλικό… ψεκαστήρι Azax, το καλά κρυμμένο μυστικό κοκτέιλ με το οποίο ψεκάζει τα σάντουιτς, θα βρίσκεται πάλι στον πάγκο του.
Το seleo.gr αποτίει φόρο τιμής σε έναν από τους τελευταίους αστικούς μύθους της πόλης. Η καντίνα του Μαύρου λειτουργεί τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες (!) πίσω από τα παλιά καπνομάγαζα της Σταυρούπολης, στη γωνία της οδού Αμπελοκήπων με την οδό Ιατρού Γωγούση, μετά τις γραμμές του ΟΣΕ. Ο Μαύρος – ελάχιστοι γνωρίζουν ότι το πραγματικό του όνομα είναι Νετσμί, μόνο η άδεια της καντίνας το γράφει – γεννήθηκε στην Κομοτηνή στα τέλη της δεκαετίας του ’40. Ήρθε στη Θεσσαλονίκη παιδάκι και πουλούσε κουλούρια μέσα στα τραμ. «Βρώμικα» άρχισε να ψήνει το ’61 πάνω σε καρότσι, αρχικά στην παραλία, αργότερα στο Βαρδάρι και από το ’65 στη Σταυρούπολη.
Όλα αυτά τα χρόνια, η θρυλική καντίνα ανοίγει μετά τις 10 το βράδυ και κλείνει «όταν τελειώσουν τα κρέατα», γύρω στις 5 το πρωί. Σουβλάκι, λουκάνικο, παντσέτα, τελευταία γύρο στα κάρβουνα, πάντα με πολύ κρεμμύδι και κυρίως μπούκοβο. Στομαχική βία, πόλεμος μπαχαρικών, καυτερή νοστιμιά. Το μεγάλο μυστικό του Μαύρου όμως, το θρυλικό φετίχ για το οποίο οι πιστοί του συρρέουν το ξημέρωμα στην καντίνα του, είναι το υγρό μείγμα, κλεισμένο σε μπουκάλι Azax, με το οποίο ψεκάζει τα σάντουιτς πριν τα τυλίξει. Οι εικασίες σχετικά με τα συστατικά του μείγματος είναι περισσότερες και από… τη συνταγή της Κόκα-Κόλα, γι’ αυτό και διατηρούν τον μύθο αναλλοίωτο. Ο ίδιος λέει ότι τη συνταγή την έφερε η μακαρίτισσα η μάνα του, η Τζεγιάρ, μετά από ένα ταξίδι της στη Μέκκα της Αραβίας. Η μητέρα του πέθανε κι έτσι τα υλικά του μείγματος γνωρίζει σήμερα μόνο ο ίδιος ο Μάυρος, ούτε καν τα παιδιά του που δουλεύουν μαζί στην καντίνα. Λεμόνι, ίσως κάποια σος, μουστάρδα, μπορεί και «αγίασμα από την Παναγία τη Σουμελά», όπως λέει ο ίδιος χαμογελώντας.
Τα δάχτυλά του είναι καμένα από τη ψησταριά. Πειράζει τους πελάτες και εκστομίζει μοναδικές ατάκες. Τον χειμώνα ανάβει μπροστά στην καντίνα σόμπα ή ένα βαρέλι με ξύλα και η ατμόσφαιρα είναι το πιο καλτ ενσταντανέ της πόλης. Ξενύχτηδες, παιδιά των δυτικών συνοικιών, κουλτουριάρηδες, ντιζέζ και τραγουδιστές μετά το σχόλασμα, λεφτάδες, η πελατεία του Μαύρου έχει από όλα. Το καλοκαίρι του 2008 περιέγραφε σε συνέντευξή του σε περιοδικό: «Το ’64 ο Στέλιος Καζαντζίδης με κάλεσε σε μια εκδήλωση στις Μουριές, ως ψητά. Θυμάμαι έτρωγε, έτρωγε, και δεν χόρταινε. Και μετά, όταν έβγαλε το ‘Υπάρχω’ και τραγουδούσε στη Χαριλάου, με καλούσε εκεί κάθε Κυριακή, ψήναμε και τρώγαμε παρέα και πληρωνόμουνα διπλό μεροκάματο».
Ο Μαύρος έχει πέντε παιδιά από τέσσερις γυναίκες. Εγγόνια δεν θυμάται πόσα έχει, όπως λέει, μόνο όταν κορνάρει επιστρέφοντας στο σπίτι βλέπει κεφάλια στα παράθυρα. Τα τελευταία χρόνια δουλεύουν στην καντίνα τα παιδιά του, γαμπροί και νύφες του, ενώ μπορείς να παραγγείλεις και τηλεφωνικά για να μην περιμένεις στην ουρά… Κάποιες βραδιές δεν ανοίγει, έτσι χωρίς λόγο. Ορισμένοι παραπονιούνται ότι η ποιότητα των κρεάτων του έχει πέσει τελευταία. Όπως και να ‘χει, το σκηνικό στον Μαύρο παραμένει μια ιεροτελεστία. Σλόγκαν του είναι το “come on – come on” ανάμεσα στις παραγγελίες, έχει πάντα αναμμένο τσιγάρο στο στόμα, ακούει βαριά λαϊκή μουσική στο ραδιόφωνο κι έχει μια γάτα, τον Θανάση, που έπαθε αναισθησία στο μπούκοβο. Για το τέλος, ορίστε μερικές από τις θρυλικές ατάκες του Μαύρου, όπως τις έχουν σταχυολογήσει πελάτες του:
– Τρώγε, κορίτσι, μου κρεμμύδι, κατεβάζει γάλα…
– Αν θέλεις πατάτες, ξαναπέρνα το Πάσχα (δεν βάζει ποτέ πατάτες, το θεωρεί φλώρικο)
– Δεν θες ντομάτα; Σωστός! Ξέρεις τι καρκίνους βάζουν στις ντομάτες για να τις τρώμε χειμωνιάτικα;
– Αν σε πονάει το στομάχι, να κόψεις του φραπέδες, όχι το μπούκοβο!
– Πίνω τσάι από μπούκοβο και βγάζω ατμούς…
– Τι έχει μέσα το Azax; – Αγίασμα από την Παναγία Σουμελά…
