Με ένα μουσικό σεργιάνι σε κάθε γωνιά του Ελληνισμού και με φόντο τα Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Παρασκευής 27 Σεπτεμβρίου η σειρά εκδηλώσεων του συλλόγου “οι φίλοι της παράδοσης” στην Άνω πόλη.
Ο λόγος για το “19ο Σεργιάνι στη λαϊκή μας παράδοση”, μια μουσικοχορευτική εκδήλωση του συλλόγου, που έχει καταστεί θεσμός. Ως τοποθεσία αυτής επιλέχθηκε η πλατεία Στεργίου Πολυδώρου στην μεσαία πορτάρα της Άνω πόλης, στην συνοικία των Αγίων Αναργύρων, στο φημισμένο Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης, με ώρα έναρξης λίγο μετά την δύση του ηλίου, στις 20:00 το απόγευμα. Σε αυτή την ειδυλλιακή τοποθεσία και χρονική στιγμή της ημέρας οι παριστάμενοι κάτοικοι και επισκέπτες της περιοχής, ειχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν, ορθότερα βιώσουν, ένα οδοιπορικό στις επιμέρους παραδόσεις ολόκληρης της Ελλάδας.
Ρεπορτάζ: Γούπος Δημήτρης
Σε ρόλο “κυρατζή” σε αυτό το ταξίδι σε περιοχές του Ελληνισμού, κατ’ αντιστοιχία με τους παλιούς κυρατζήδες στην οροσειρά της Πίνδου που μετέφεραν ανθρώπους, πράγματα και τοπικές κουλτούρες, βρέθηκαν τα τμήματα του συλλόγου “Φίλων της Παράδοσης” Θεσσαλονίκης και του Σωματείου Διάσωσης και Διάδοσης του Καραγκούνικου Λαϊκού Πολιτισμού “Η Ψηφίδα” Προαστίου Καρδίτσας, ενώ την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε ο δημοσιογράφος Γαβριήλ Χατζηνόπουλος. Συν-οδηγοί στο νοητό οδοιπορικό ήταν οι μουσικοί του παραδοσιακού σχήματος “ASMA”. Πρόκειται για τους Κωνσταντίνα Πετρινιώτη στο τραγούδι, Τάσο Ζώρα στο κλαρίνο, Αστέριο Τρακά στο βιολί, Ελισσάβετ Τράκα στο λαούτο και Σπύρο Τζιάτζιο στα κρουστά, ενώ στο Ποντιακό ρεπερτόριο συνέβαλαν ο Γιάννης Στογιαννίδης στην λύρα και ο Θεόδωρος Μουρατίδης στο νταούλι.
Πριν οποιαδήποτε άλλη αναφορά αξίζει να επισημανθεί ότι πολλοί εκ των παρευρισκομένων θεατών της εκδήλωσης στα βόρεια τείχη της Θεσσαλονίκης ήταν “υποψιασμένοι” για το τι πρόκειται να βιώσουν σε αυτη. Ειδικότερα έχοντας βιώσει την μυσταγωγία της παραδοσιακής πατινάδας στα σοκάκια της Δυτικής Άνω πόλης, το απόγευμα της Τρίτης 24 Σεπτεμβρίου και ότι ακολούθησε αυτής στην έδρα του διοργανωτή συλλόγου επί της οδού Ολυμπιάδος, ήταν βεβαίοι ότι δεν πρόκειται να παρακολουθήσουν μια από τις πολλές “στημένες” πολιτιστικές εκδηλώσεις των αστικών κέντρων, ούτε άλλο ένα “πλαστικό γλέντι” νεοπανηγυρτζίδικου ύφους.
Εχέγγυα για αυτό ο βιωματικός τρόπος προσέγγισης της παράδοσης από τους διοργανωτές, η άρτια και προσεγμένη από κάθε άποψη απόδοση των παραδοσιακών τραγουδιών από τους μουσικούς, καθώς και η παραστατικότητα με την οποία παρουσίασε την εκδήλωση ο παρουσιαστής αυτής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το παρόν στην συγκεκριμένη εκδήλωση έδωσε και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Στέλιος Αγγελούδης, ο οποίος όμως αποχώρησε λόγω έτερης προγραμματισμένης επίσκεψης. Ωστόσο τον δήμο Θεσσαλονίκης εκπροσώπησε η πρόεδρος της Γ δημοτικής κοινότητας, κα Ελισάβετ Καλαϊτζίδου, καθώς και τοπικοί σύμβουλοι.
Την αρχή στο δεύτερο, μέσα σε λίγες ημέρες, σεργιάνι στην παράδοση έκανε το νεοσύστατο παιδικό χορευτικό τμήμα του συλλόγου “οι φίλοι της παράδοσης”, με τους μικρούς χορευτές να αποδίδουν χορούς από τα νησιά του Αιγαίου πελάγους, εισπράττοντας μάλιστα το θερμό χειροκρότημα των θεατών. Πριν αποχωρήσουν από στην σκηνή τα παιδιά ζήτησαν από την χοροδιδάσκαλό τους Αναστασία Γεντή-Δογραματζή να τραγουδήσουν και να χορέψουν έναν Μπάλο, με το χειροκρότημα των θεατών να γίνεται θερμότερο.
Την σκυτάλη πήραν τα τμήματα ενηλίκων του συλλόγου με χοροδιδάσκαλό τον Ιωάννη Παπαρζαλίδη. Αρχικά το μουσικό σεργιάνι περιηγήθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα με τραγούδια και χορούς τόσο της Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικότερα της Σαλονικώτικης υπαίθρου, όσο και της Δυτικής Μακεδονίας.
Με τους καρσιλαμάδες των παραπάνω περοχων να “ζεσταίνουν” την διάθεση των θεατών, στην συνέχεια θέση στην σκηνή πήρε το σωματείο διάσωσης και διάδοσης του λαϊκού Καραγκούνικου πολιτισμού “Η ψηφίδα από το Προάστιο Καρδίτσας, με τους προσκεκλημένους για την παρούσα εκδήλωση Θεσσαλούς χορευτές να αποδεικνύονται ιδιαίτερα μερακλήδες ενθουσιάζοντας ακόμα περισσότερο τους θεατές και παρουσιάζοντας χορούς και δρώμενα του τόπου τους αλλά και της ευρύτερης Θεσσαλίας,
ενώ υπήρξαν και αρκετοί ανάμεσα τους που θέλησαν να στήσουν τον χορό ανά διάδες ή τριάδες.
Στο σημείο αυτό και με την εκδήλωση ευρισκόμενη στο μέσο της η πρόεδρος του συλλόγου “οι φίλοι της παράδοσης” κα Ελένη Κουντουρά προσέφερε αναμνηστικά δώρα στον πρόεδρο του επισκέπτη από τον Θεσσαλικό κάμπο συλλόγου, κ. Νίκο Φίλο. Από την πλευρά του ο δεύτερος τοποθετήθηκε λέγοντας πως ο σύλλογος αποτελεί ένα νεοϋδριθεν σωματείο, το οποίο στοχεύει διάσωση του Καραγκούνικου πολιτισμού, επισημαίνοντας παράλληλα πως το φετινό καλοκαίρι ο σύλλογος συνέβαλε μα επαναπρισδιοριστεί το πατροπαράδοτο Καραγκούνικο σεργιάνι στον τόπο και τον χρόνο στο Προάστιο Καρδίτσας.
Ακολούθως έλαβε χώρα ένα οδοιπορικό στην Ποντιακή παράδοση, από το αντίστοιχο τμήμα του διοργανωτή συλλόγου με χοροδιδάσκαλό τον Παναγιώτη Μόσχο, όπου παρουσίασε χορούς από διάφορες περιοχές του Πόντου, ενώ δεν παρέλειψε και την παρουσίαση του χορού-δρώμενου τη μαχαίρι.
Κατόπιν το μουσικό ταξίδι συνεχίστηκε στην Ιωνία και την Μικρασιατική ενδοχώρα καλά στις περιοχές της Σμύρνης, της Ιωνίας και της Καππαδοκίας, από άλλο τμήμα του συλλόγου.
Όπως αναμενόταν, δεδομένου του σημαντικού πληθυσμού Ελλήνων προσφυγικής καταγωγής στην Θεσσαλονίκη, οι χορευτές κατά την παρουσία τους στην σκηνή παρέσυραν στον χορό παρέα θεατών η οποία παράλληλα με αυτούς έστησε το δικό της μικρό γλέντι.
Με αυτή την εικόνα των τελευταίων χορευτών να ολοκληρώνουν το πρόγραμμα τους επί σκηνής, καθώς και τους Καππαδοκικούς καρσιλαμάδες και τσιφτετέλια, οι παρέες παράλληλων χορευτών πολλαπλασιάστικαν. Το αποτέλεσμα ήταν η μουσικοχορευτικής εκδήλωσης να μετεξελιχθεί σε ένα υπαίθριο παραδοσιακό γλέντι, με την εικόνα να προσομοιάζει στα αυθεντικά παλιακά πανηγύρια.
Ένα πανηγύρι με ακούσματα Μικρασιατικά, Σαλονικιώτικα, Χαλκιδικιώτικα, Δυτικομακεδονικά, Θεσσαλικά, Ηπειρωτικά. Μάλιστα η βιωματικότητα του γλεντιού ήταν τέτοια, ώστε ένας εκ των παρευρισκομένων να θελήσει να μετέχει στο τραγούδι από κοινού με τους μουσικούς.
Όλη η Ελλάδα ήταν νοητά παρούσα εκεί. Κι αν δεν ακούστηκαν τραγούδια από ορισμένες περιοχές σε αυτό δεν μειώνεται η Πανελλαδικότητα του σεργιανιού, καθώς εκλαμβάνοντας τις δύο δράσεις του συλλόγου ως δυο επιμέρους τμήματα της ίδιας εκδήλωσης, αυτό εν συνόλω κρίνεται ως πραγματικό σεργιάνι στην Ελληνική παράδοση.
