Η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 όταν η άνοδος της παγκόσμιας μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας ξεπέρασε τη φυσική μεταβλητότητα. Κάθε δεκαετία μετά το 1960 ήταν θερμότερη από την προηγούμενη και η δεκαετία του 2010 ήταν η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ. Ωστόσο μπορεί να υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα από το ένα έτος στο άλλο, λένε οι επιστήμονες.
Οι υψηλότερες ημερήσιες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο σημειώθηκαν στις αρχές Ιουλίου, παράλληλα με τη μεγαλύτερη ανωμαλία της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας. Τον Ιούνιο καταγράφηκε η υψηλότερη παγκόσμια μέση επιφανειακή θερμοκρασία, σύμφωνα με προκαταρκτική ανάλυση. Εν τω μεταξύ, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα συνεχίζουν να αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι μεγαλύτερες αυξήσεις της θερμοκρασίας και τα θερμότερα έτη τείνουν να συμβαίνουν στα τελευταία στάδια του φαινομένου Ελ Νίνιο. Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή είναι αδυσώπητη και σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμη. Αλλά ανά πάσα στιγμή, και ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, μπορεί να συγκαλυφθεί από καιρικά φαινόμενα και φυσική μεταβλητότητα σε διαχρονική ή δεκαετή κλίμακα.
Πηγές μεταβλητότητας
Οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα συνεχίζουν να αυξάνονται παρά τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τις προσπάθειες ορισμένων χωρών για μείωση των εκπομπών. Δυστυχώς, ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, συνεχίζουν να εγκαθιστούν σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από καύση άνθρακα.
Η άνοδος της θερμοκρασίας ακολουθεί μια σταδιακή πορεία. Το θερμότερο έτος του 20ού αιώνα ήταν το 1998, μετά το μεγάλο Ελ Νίνιο του 1997-98. Από το 2001 έως το 2014 δεν σημειώθηκε αύξηση της θερμοκρασίας αλλά το Ελ Νίνιο του 2015-16 άλλαξε τα δεδομένα, με το 2016 να καταγράφεται ως το θερμότερο έτος μέχρι σήμερα. Περαιτέρω ανάλυση αποκαλύπτει ότι η δεκαετής μεταβλητότητα του Ειρηνικού, γνωστή και ως Δεκαετής Ταλάντωση του Ειρηνικού, έφερε αλλαγές στην ποσότητα θερμότητας που δεσμεύεται στα βάθη των ωκεανών. Το φαινόμενο επηρεάζει τους ανέμους, τη στάθμη της θάλασσας και τις βροχοπτώσεις σε ολόκληρο τον Ειρηνικό. Οι αλλαγές αυτές επεκτάθηκαν στους νότιους ωκεανούς και στον Ατλαντικό.
Οι επιπτώσεις είναι μεγαλύτερες το χειμώνα σε κάθε ημισφαίριο. Υπάρχουν καλές αλλά ελλιπείς αποδείξεις ότι οι αλλαγές στους ανέμους μεταβάλλουν τα ωκεάνια ρεύματα, γεγονός που οδηγεί σε αλλαγές στην ποσότητα θερμότητας που δεσμεύεται στα βάθη των ωκεανών κατά τη διάρκεια της αρνητικής φάσης της Δεκαετούς Ταλάντωσης του Ειρηνικού.
Our Berkeley Earth temperature report for June is out! We find that it was the warmest June on record by a large margin, beating the previous (2022) record by 0.18C.
It was also 1.47C warmer than preindustrial (1850-1899) June temperatures. https://t.co/8y6Y6H5WMi pic.twitter.com/udnzYfIP78
— Zeke Hausfather (@hausfath) July 11, 2023
Αύξηση της θερμοκρασίας
Οι έρευνες δείχνουν ότι το θερμικό περιεχόμενο των ωκεανών αυξάνεται με πιο σταθερό ρυθμό σε σχέση με την θερμοκρασία του επιφανειακού αέρα και είναι ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος μέτρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας προέρχεται τόσο από τη διαστολή του ωκεανού καθώς θερμαίνεται, όσο και από το λιώσιμο των πάγων της ξηράς (παγετώνες και στρώματα πάγου στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική). Αυτό διοχετεύει περισσότερο νερό στους ωκεανούς. Οι διακυμάνσεις συμβαίνουν γιατί οι βροχοπτώσεις κατανέμονται διαφορετικά μεταξύ ξηράς και ωκεανού, με περισσότερη βροχή στην ξηρά κατά τη διάρκεια των φαινομένων Λα Νίνια.
Ο ωκεανός καλύπτει το 70% της Γης. Επειδή το μεγαλύτερο μέρος του βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο, οι υψηλότερες θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας σημειώνονται το Μάρτιο. Καθώς όμως οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας της ξηράς είναι πολύ μεγαλύτερες, οι υψηλότερες παγκόσμιες μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες σημειώνονται τον Ιούλιο.
Τα στοιχεία μέχρι στιγμής δείχνουν ότι η εμφάνιση του Ελ Νίνιο θα φέρει ρεκόρ θερμοκρασίες. Ωστόσο, οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας κατά τη διάρκεια του φαινομένου Ελ Νίνιο τείνουν να κορυφώνονται τον Δεκέμβριο. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι το 2024 θα έχουμε αύξηση 1,4℃ πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Μόλις έρθει το επόμενο φαινόμενο Λα Νίνια, θα υπάρξει και πάλι μια παύση στην άνοδο της θερμοκρασίας, αλλά οι τιμές δεν θα επιστρέψουν ποτέ στα προηγούμενα επίπεδα.
Πηγή: Science Alert/ ΕΡΤ
