Την απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων, χωρίς περικοπές, στους δικαιούχους αναπηρίας οι οποίοι εργάζονται, και την αξιοποίηση του χρόνου εργασίας για την προσαύξηση της σύνταξης, προβλέπει έγγραφο του ΕΦΚΑ.
Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, προκειμένου ο Φορέας να προχωρήσει στην έκδοση νέας διοικητικής πράξης σχετικά με την αποκατάσταση της σύνταξης, θα πρέπει να υποβληθεί αίτηση από τον συνταξιούχο.
Εντωμεταξύ, σε εκκρεμότητα παραμένει η προώθηση νομοθετικής ρύθμισης, σύμφωνα με την οποία ο εν δυνάμει δικαιούχος σύνταξης αναπηρίας δεν θα είναι υποχρεωμένος να παραιτηθεί προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί και στην συνέχεια να επιστρέψει στην εργασία του, εφόσον επιλέξει ότι θα συνεχίσει να απασχολείται.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το έγγραφο:
– Από την 1η Ιανουαρίου 2024 παύει ο έλεγχος των ασφαλιστικών οργάνων σχετικά με τις αποδοχές/εισόδημα από εργασία/αυτοαπασχόληση των συνταξιούχων λόγω αναπηρίας.
Συνεπώς, οι συντάξεις των εργαζόμενων/αυτοαπασχολούμενων συνταξιούχων λόγω αναπηρίας πρέπει:
i. να καταβάλλονται πλήρεις, δηλαδή στη βαθμίδα αναπηρίας που κρίθηκε με βάση τη γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής,
ii. να μην διακόπτεται η καταβολή αυτών.
– Για περιπτώσεις εργαζόμενων/ αυτοαπασχολούμενων συνταξιούχων λόγω αναπηρίας που είχαν υπαχθεί στις προϊσχύουσες (καταργηθείσες) διατάξεις:
i. Εφόσον μετά την αξιολόγηση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου είχε εκδοθεί ατομική διοικητική πράξη (απόφαση Διευθυντή), με την οποία υποβαθμίστηκε η βαθμίδα αναπηρίας (π.χ., από βαριά σε μερική) και η εθνική σύνταξη καταβαλλόταν με ανάλογη μείωση, ο εργαζόμενος συνταξιούχος δικαιούται να λαμβάνει το ποσό της εθνικής σύνταξης λόγω αναπηρίας που αντιστοιχεί στη βαθμίδα που ανήκει με βάση την ιατρική αξιολόγηση κατά την ημερομηνία αυτή μέχρι και την ημερομηνία λήξης του χρονικού διαστήματος που ορίζεται στην απόφαση.
Επομένως, ο e- ΕΦΚΑ οφείλει να εκδώσει νέα διοικητική πράξη, κατόπιν σχετικής αίτησης- όχλησης του συνταξιούχου, προκειμένου από 1.1.2024 να χορηγείται ποσό εθνικής σύνταξης λόγω αναπηρίας σύμφωνα με το αναγραφόμενο στην απόφαση ποσοστό αναπηρίας.
ii. Εφόσον μετά την αξιολόγηση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου είχε εκδοθεί ατομική διοικητική πράξη, με την οποία υποβαθμίστηκε η βαθμίδα αναπηρίας (π.χ., από βαριά σε μερική) και ο συνταξιούχος είχε διακόψει την εργασία/αυτοαπασχόλησή του πριν από την 1.1.2024, ο φορέας ήδη θα έπρεπε να είχε εκδώσει διοικητική πράξη, προκειμένου να επαναφέρει τη σύνταξη λόγω αναπηρίας στη βαθμίδα που αντιστοιχούσε στην ιατρική αξιολόγηση.
iii. Εφόσν μετά την αξιολόγηση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου είχε εκδοθεί ατομική διοικητική πράξη, με την οποία διακόπηκε η χορήγηση της σύνταξης λόγω αναπηρίας., ο ασφαλισμένος δικαιούται να αιτηθεί εκ νέου τη συνταξιοδότησή του και αν μετά τη χορήγηση της αναπηρικής σύνταξης, αναλάβει εκ νέου εργασία ή αυτοαπασχοληθεί, δικαιούται να λαμβάνει τη σύνταξή του άνευ ελέγχου του εισοδήματος που προέρχεται από την επαγγελματική του δραστηριότητα.
iv. Για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας του τ. ΟΑΕΕ, άνευ διακοπής επαγγέλματος, από 01.01.2024 αίρεται η υποχρέωση:
Α. Για συνέχιση απασχόλησης προσώπου/προσώπων που είχαν προσληφθεί για την αντ’ αυτού άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
Β. Για διακοπή του ασκούμενου επαγγέλματος σε περίπτωση που οι εν λόγω συνταξιούχοι κριθούν οριστικά ανάπηροι από τις αρμόδιες Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕ.Π.Α ή σε περίπτωση αυτεπάγγελτης οριστικοποίησης της σύνταξής τους λόγω χρονικών προϋποθέσεων.
– Αξιοποίηση του χρόνου εργασίας/αυτοαπασχόλησης:
Μετά τη διακοπή της εργασίας/αυτοαπασχόλησης, οι εργαζόμενοι/αυτοαπασχολούμενοι συνταξιούχοι εξ ιδίου δικαιώματος δικαιούνται να αιτηθούν αξιοποίηση του χρόνου ασφαλιστέας εργασίας/αυτοαπασχόλησης μόνο για την προσαύξηση του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης. Το ποσό της προσαύξησης για την κύρια σύνταξη υπολογίζεται
Τα οικονομικά αποτελέσματα της προσαύξησης εκκινούν από την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα υποβολής της σχετικής αίτησης, ενώ Ο πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ επί του εισοδήματος από εργασία δεν είναι ανταποδοτικός και δεν αξιοποιείται.
Η αξιοποίηση με τις διατάξεις αυτές αφορά συντάξεις εξ ιδίου δικαιώματος:
α) που είχαν χορηγηθεί με ημερομηνία έναρξης πριν από τις 13 Μαϊου 2016 και οι δικαιούχοι συνέχιζαν ανελλιπώς την εργασία/αυτοαπασχόλησή τους κατά την ημερομηνία αυτή και μετά.
Ειδικότερα, για τον π. ΟΓΑ αξιοποιήσιμος, θα είναι ο χρόνος ασφάλισης από την 1η Μαρτίου 2022 και έως τη διακοπή της εργασίας/αυτοαπασχόλησης, δεδομένου ότι στο ταμείο δεν υπήρχαν διατάξεις οι οποίες να προέβλεπαν την αξιοποίηση του προγενέστερου χρονικού διαστήματος.
β) που είχαν χορηγηθεί με ημερομηνία έναρξης πριν από την 13 Μαϊου 2016 και οι δικαιούχοι ανέλαβαν εργασία από την ημερομηνία αυτή και μετά.
γ) που χορηγήθηκαν από τις 13 Μαϊου 2016 και οι συνταξιούχοι ήταν εργαζόμενοι/αυτοαπασχολούμενοι οποιοδήποτε χρονικό διάστημα από την ημερομηνία αυτή και μετά.
δ) για συνταξιούχους λόγω αναπηρίας του τ. ΟΑΕΕ, άνευ διακοπής επαγγέλματος, αξιοποιήσιμος είναι ο χρόνος από την 1η Ιανουαρίου 2024 και μετά.
Επομένως, αιτήσεις συνταξιούχων που υπάγονται στις περιπτώσεις αυτές, οι οποίες είχαν κριθεί οριστικά πριν από την 1η Ιανουαρίου 2024, θα πρέπει να επανεξεταστούν μετά την υποβολή αίτησης-όχλησης εκ μέρους των ενδιαφερομένων.
– Μεικτός τρόπος αξιοποίησης εφαρμόζεται στις περιπτώσεις συνταξιούχων οι οποίοι είχαν διακόψει την επαγγελματική τους δραστηριότητα στις 13 Μαΐου 2016 και μεταγενέστερα ανέλαβαν νέα δραστηριότητα, οπότε εφαρμόζονται ξεχωριστά οι αντίστοιχες διατάξεις για κάθε χρονικό διάστημα.
