Για προσωπικό θρίαμβο του Μπόρις Τζόνσον κάνουν λόγο τα βρετανικά μέσα μία μέρα μετά το κλείσιμο της διμερούς συμφωνίας για τη μελλοντική σχέση Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης απ΄ την 1η Ιανουαρίου 2021.
Στο χριστουγεννιάτικο μήνυμα του ο Βρετανός πρωθυπουργός ευχήθηκε ελπίδα για τη μέρα αυτή και πρότεινε στους πολίτες για διάβασμα στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι τη νέα συμφωνία.
Η εμπορική συμφωνία – που εκτείνεται σε 2.000 σελίδες, περιέχει διατάξεις για θέματα που ποικίλλουν από την πολιτική πυρηνική συνεργασία και τις ενεργειακές διασυνδέσεις έως την αλιεία και την αεροπορία.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Δασμοί
Η πρόσβαση χωρίς δασμούς και χωρίς ποσοστώσεις σε μία από τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου είναι η ραχοκοκαλιά της συμφωνίας Brexit και υπερβαίνει τις συμφωνίες της ΕΕ με τον Καναδά ή την Ιαπωνία.
Εμπορικές συναλλαγές
Θα υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση αξιόπιστων εμπορικών προγραμμάτων. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να συμμορφώνονται και με τα πρότυπα του ΗΒ αλλά και της ΕΕ.
Επαγγελματικά Προσόντα
Δεν θα υπάρχει πλέον αυτόματη αναγνώριση για γιατρούς, νοσοκόμες, αρχιτέκτονες, οδοντίατρους, φαρμακοποιούς, κτηνίατρους, μηχανικούς. Θα πρέπει από το 2021 να επιζητούν αναγνώριση στο κράτος μέλος στο οποίο επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμα τους.
Τομέας Εργασίας
Το προσωπικό που είναι αποσπασμένο στην ΕΕ για επαγγελματικούς λόγους μπορεί να παραμείνει για έως και τρία χρόνια εάν είναι διευθυντές και εξιδεικευμένο και έως ένα έτος για εκπαιδευόμενους υπαλλήλους. Όσοι βρίσκονται σε βραχυπρόθεσμη επιχείρηση θα χρειαστούν άδεια εργασίας και μπορούν να παραμείνουν για περίοδο έως και 90 ημερών σε οποιαδήποτε περίοδο 12 μηνών.
Οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι Βρετανοί ταξιδιώτες επαγγελματίες και αποσπασμένοι εργαζόμενοι – εκείνοι που μένουν στην ΕΕ για να εργαστούν για περιορισμένο χρονικό διάστημα – αντιμετωπίζουν πρόστιμα, εκτός εάν λάβουν εκ των προτέρων άδεια μόλις το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρήσει από την ενιαία αγορά.
Σύμφωνα με τη συμφωνία, έχουν γίνει αμοιβαίες ρυθμίσεις «για τη διευκόλυνση των βραχυπρόθεσμων επαγγελματικών ταξιδιών και των προσωρινών αποσπάσεων εργαζομένων με υψηλή ειδίκευση».
Όσοι επιθυμούν να εργαστούν στη Βρετανία το 2021 θα πρέπει να διαθέτουν άδεια προσωρινής παραμονής. Επίσης προβλέπεται ένα ένα σύστημα μοριοδότησης για τους ενδιαφερόμενους με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους. Το σύστημα περιλαμβάνει μία κατηγορία βίζας για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, με ειδικές προϋποθέσεις όπως προσφορά εργασίας και ελάχιστη αμοιβή περίπου που μοριοδοτείται μόνο εάν είναι τουλάχιστον 28χιλ ευρώ ετησίως.
Κινητικότητα – Ελευθερία μετακίνησης
Οι υπήκοοι του Ηνωμένου Βασιλείου δεν έχουν πλέον την ελευθερία να εργάζονται, να σπουδάζουν, να ξεκινούν μια επιχείρηση ή να ζουν στην ΕΕ και αντίστροφα. Για διαμονή στη χώρα άνω των 90 ημερών θα απαιτείται βίζα. Θα υπάρξει συντονισμός ορισμένων παροχών κοινωνικής ασφάλισης όπως οι συντάξεις γήρατος και η υγειονομική περίθαλψη για την διευκόλυνση εργασίας στο εξωτερικό ενώ οι ασφαλισμένοι δεν θα χάσει καμία προϋπάρχουσα συγκέντρωση εισφορών στην εθνική τους ασφάλιση.
Κρατικές ενισχύσεις
Η ΕΕ επέμεινε στο Ηνωμένο Βασίλειο να ευθυγραμμιστεί με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Με τη συμφωνία το ΗΒ θα δημιουργήσει το δικό του καθεστώς επιδοτήσεων διασφαλίζοντας ότι θα σέβεται τις βασικές αρχές που ορίζονται στη συνθήκη. Η συμφωνία επιτρέπει επίσης και στα δύο μέρη να λάβουν διορθωτικά μέτρα εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο εσωτερικός φορέας επιβολής δεν έχει τηρήσει τις κοινές αρχές.
Ίσοι όροι ανταγωνισμού
Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν για ένα ελάχιστο επίπεδο περιβαλλοντικών, κοινωνικών και εργασιακών προτύπων κάτω από τα οποία καμμία δεν θα πρέπει να πέσει.
Η Ursula von der Leyen είπε ότι θα υπάρξει αναθεώρηση μετά από τέσσερα χρόνια για να διασφαλιστεί ότι οι ίσοι όροι λειτουργούν σωστά.
Η συμφωνία προβλέπει ρήτρα επανεξέτασης και «επανεξισορρόπησης», η οποία επιτρέπει σε κάθε πλευρά να ξεκινήσει επίσημη αναθεώρηση των οικονομικών τμημάτων της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του ελάχιστου επιπέδου προτύπων.
Κανόνες καταγωγής Αγαθών
Αυτό καθορίζει τι αγαθά θεωρούνται ως «κατασκευασμένα στη Βρετανία».
Το Ηνωμένο Βασίλειο έπεισε τις Βρυξέλλες ότι τα υλικά και η επεξεργασία της ΕΕ πρέπει να υπολογίζονται ως βρετανικές εισροές όταν τα ολοκληρωμένα προϊόντα εξάγονται στην ευρωπαϊκή αγορά.
Επίλυση διαφορών
Εάν οποιοδήποτε από τα μέρη πιστεύει ότι το εμπόριο στρεβλώνεται, μπορεί να λάβει μέτρα μετά από διαβούλευση. Μια επιτροπή διαιτησίας θα συνέλθει εντός 30 ημερών και θα αποφανθεί εάν τα μέτρα θεωρούνται εσφαλμένα ή υπερβολικά.
Φαίνεται επίσης ότι θα υπάρχει κάποιο είδος γενικής επιτροπής διακυβέρνησης Ηνωμένου Βασιλείου-ΕΕ που θα έχει υποεπιτροπές για την εφαρμογή και επιβολή της συνθήκης.
Αυτός ήταν ένας από τους πιο δύσκολους τομείς διαπραγμάτευσης, καθώς θα λύσει τις εμπορικές διαφορές για τις επόμενες δεκαετίες.
Η ΕΕ ανησυχούσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε, με την πάροδο του χρόνου και ανάλογα με το ποια κυβέρνηση ήταν στην εξουσία, να παρεκκλίνει τόσο πολύ από τα πρότυπα της ΕΕ που θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να γίνει μία «Σιγκαπούρη στον Τάμεση».
Τηλεοπτικές υπηρεσίες
Η Γαλλία κράτησε με επιτυχία τον οπτικοακουστικό τομέα έξω από τη συμφωνία προκαλώντας μεγάλο πλήγμα για το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο φιλοξενεί περίπου 1.400 ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, και περίπου το 30% όλων των καναλιών στην ΕΕ.
Οι ακμάζοντες πάροχοι υπηρεσιών για τηλεοπτικά ροής και κατά παραγγελία προγράμματα της Βρετανίας δεν θα μπορούν πλέον να προσφέρουν πανευρωπαϊκές υπηρεσίες σε Ευρωπαίους θεατές, εκτός και εάν μεταφέρουν μέρος της επιχείρησης τους ως έδρα σε κράτος μέλος της ΕΕ.
Erasmus
Το Ηνωμένο Βασίλειο μένει εκτός από το πρόγραμμα ανταλλαγής πανεπιστημιακών φοιτητών, καθώς η ΕΕ επέμεινε ότι για να παραμείνει συνδεδεμένο μέλος θα πρέπει να δεσμευτεί για ένα επταετές πρόγραμμα πληρωμών.
Η ιρλανδική κυβέρνηση όμως επιβεβαίωσε ότι οι φοιτητές στη Βόρεια Ιρλανδία θα μπορούν να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στο Erasmus ως μέρος της υπόσχεσης της να διασφαλιστεί ότι οι Ιρλανδοί πολίτες στην περιοχή «δεν θα μείνουν ποτέ πίσω» από τους συμπολίτες στα νότια των συνόρων. Οι πολίτες της Βόρειας Ιρλανδίας μπορούν επίσης να κάνουν χρήση ενός συστήματος αντικατάστασης της ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης υγείας (EHIC) που χρηματοδοτείται από την ιρλανδική κυβέρνηση.
Έλληνες Φοιτητές
Οι Έλληνες φοιτητές που έχουν επιλέξει την Αγγλία για σπουδές θα πρέπει να προετοιμαστούν για υψηλότερο κόστος των σπουδών της καθώς τα δίδακτρα στα πανεπιστήμια αναμένεται να αυξηθούν στο επίπεδο των τρίτων χωρών. Όσοι θα εγγραφούν για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22, θα πρέπει να πληρώσουν τα δίδακτρα που καταβάλλουν οι εκτός ΕΕ φοιτητές, τα οποία ανέρχονται, κατά μέσο όρο, σε 16.500 ευρώ τον χρόνο.
Τυχεροί είναι όσοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι, καθώς θα πληρώσουν το ίδιο ποσό που πληρώνουν οι Βρετανοί και αυτό δεν θα αλλάξει μέχρι να τελειώσουν τις σπουδές τους.
Διακοπή στο δικαίωμα φοιτητικού δανείου
Οι περίπου 150 Έλληνες φοιτητές στην Βρετανία δεν θα έχουν πλέον δικαίωμα στο βρετανικό κρατικό δάνειο που αποτελούσε σημαντική βοήθεια για την πληρωμή των διδάκτρων τους.
Με απόφαση της υπουργού Δημοσίων Πανεπιστημίων Μισέλ Ντόνλαν αποφασίστηκε ότι από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 φοιτητές από την Ε.Ε. και την Ελβετία δεν δικαιούνται πλέον το φοιτητικό δάνειο για την κάλυψη των διδάκτρων σε βρετανικά πανεπιστήμια.
Επίσης μπαίνει σε εφαρμογή ένας νέος μηχανισμός, το «Student Route», ο οποίος θα λειτουργεί σαν φοιτητική βίζα για τους πολίτες της Ε.Ε. που θα φτάνουν στη Βρετανία για σπουδές μετά την 1η Ιανουαρίου 2021.
Φθηνότερη διαβίωση
Η αναμενόμενη πτώση της στερλίνας σε σχέση με το ευρώ φαίνεται ότι θα μειώσει το κόστος της διαβίωσης για τους Έλληνες φοιτητές, ωστόσο το οικονομικό όφελος θα είναι ανάλογο με το επίπεδο στο οποίο θα σταθεροποιηθεί η ισοτιμία των δύο νομισμάτων.
Επίσης, από την 1η Ιανουαρίου, οι βρετανικές τράπεζες θα απαιτούν συγκεκριμένες άδειες για κάθε χώρα, προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν ορισμένα προϊόντα.
Πηγή: ΕΡΤ
