Τεκμήρια: Πώς δεν θα πληρώσετε πρόσθετο φόρο

Αναστολή για τα τεκμήρια για εκατομμύρια φορολογούμενους, αφού όλες οι ενισχύσεις που δόθηκαν από το κράτος στο πλαίσιο της πανδημίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού και του τεκμαρτού εισοδήματός τους.

Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, τα χρηματικά ποσά τα οποία δεν αποτελούν εισόδημα και αφορούν κάθε είδους παροχές, αμοιβές, επιδόματα, αποζημιώσεις και ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στα πλαίσια αντιμετώπισης των συνεπειών κινδύνου διασποράς του COVID-19 ή εξαιτίας των συνεπειών διαφόρων φυσικών καταστροφών, δηλώνονται στους κωδικούς 781-782 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.

Οι φορολογούμενοι μπορούν να τα αποδείξουν με κάθε πρόσφορο μέσο (αποδεικτικό τράπεζας).

Στον κωδικό 781 συμπληρώνονται ποσά, τα οποία -κατά κανόνα- δεν αποτελούν εισόδημα και δεν προέρχονται από κάποια μόνιμη πηγή. Τα ποσά που συμπληρώνονται στον κωδικό 781 είναι συγκεκριμένα και προκύπτουν από κατάλληλα δικαιολογητικά, τα οποία προσκομίζονται στις αρμόδιες φορολογικές αρχές σε περίπτωση ελέγχου.

Αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, ειδικά επιδόματα, τα ποσά των επιστρεπτέων προκαταβολών, ακόμη και η κρατική επιδότηση για αποπληρωμή δανείων στα πλαίσια του προγράμματος «Γέφυρα» περιλαμβάνονται μεταξύ αυτών.

Ειδικότερα μπορούν να χρησιμοποιηθούν:

1. Αποζημιώσεις, λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζόμενους ή σε μη έχοντες εξαρτημένη εργασία στο πλαίσιο αντιμετώπισης της πανδημίας.
2. Ποσά που εισπράχθηκαν εντός του έτους 2020 ως επιστρεπτέες προκαταβολές.
3. Αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν εξαιτίας των συνεπειών φυσικών καταστροφών.
4. Το ποσό συμμετοχής του Δημοσίου για αποπληρωμή οφειλών στα πλαίσια του προγράμματος «Γέφυρα».

Δοκιμασμένοι τρόποι για παράκαμψη των τεκμηρίων

Για τους υπόλοιπους φορολογούμενους, η παράκαμψη των τεκμηρίων μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους εφόσον διαθέτουν ή μπορούν να βρουν ή να επικαλεστούν εισοδήματα από συγκεκριμένες πηγές.

Οι περιπτώσεις και τα αντίστοιχα δικαιολογητικά έχουν ως εξής:

• Πώληση ακινήτου: Αποδεικνύεται με τη σχετική συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης, η οποία αναφέρει το εισπραχθέν αντίτιμο.
• Εφάπαξ καταβαλλόμενη παροχή από ταμεία πρόνοιας και ασφαλιστικούς οργανισμούς του Δημοσίου και επαγγελματικά ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. Αποδεικνύεται από σχετική βεβαίωση του φορέα.
• Διάθεση λοιπών περιουσιακών στοιχείων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι η πώληση αυτοκινήτων. Για τη δήλωση του σχετικού ποσού είναι απαραίτητη η συμπλήρωση του ΑΦΜ του αγοραστή στην εφαρμογή. Επίσης, απαιτείται η διατήρηση στο αρχείο του φορολογουμένου μιας υπεύθυνης δήλωσης (με γνήσιο της υπογραφής) του αγοραστή, οποία περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον  τον αριθμό κυκλοφορίας και το αντίτιμο που καταβλήθηκε.
• Εισαγωγή συναλλάγματος από νυν ή πρώην κατοίκους αλλοδαπής. Το ποσό γενικά αιτιολογείται μόνο με το παραστατικό τραπεζικού εμβάσματος. Σημειώνεται ότι η δήλωση μετρητών στο αεροδρόμιο δεν συμπληρώνεται πλέον στο συγκεκριμένο κωδικό καθώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάλυψη τεκμηρίων (ΠΟΛ 1076/15).
• Δάνεια (από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους). Αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο. Στις περιπτώσεις δανείων μεταξύ ιδιωτών πρέπει να έχει καταβληθεί το αναλογούν χαρτόσημο.
• Κληρονομιές. Αποδεικνύονται με αντίγραφο της οικείας δήλωσης κληρονομιάς. Στην περίπτωση απόκτησης ακινήτου μέσω κληρονομιάς, ο συγκεκριμένος κωδικός συμπληρώνεται μόνο σε περίπτωση πώλησης.
• Δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών (δωρεοδόχος). Αποδεικνύεται με αντίγραφο της δήλωσης δωρεάς, η οποία έχει κατατεθεί στη Δ.Ο.Υ. του δωρητή.
• Κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ, κ.λπ. Απαιτείται βεβαίωση από τον ΟΠΑΠ (ή άλλη εταιρεία παροχής υπηρεσιών τυχερών παιγνίων), η οποία περιέχει και το σχετικό φόρο που τυχόν έχει παρακρατηθεί και καταβληθεί στο Ελληνικό Δημόσιο.
• Επίδομα αλλοδαπής (περίπτ. γ παρ. 1 άρθρ. 14 ΚΦΕ). Το συγκεκριμένο επίδομα αλλοδαπής χορηγείται σε υπαλλήλους του Υπουργείου Εξωτερικών και λοιπών δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών. Το ύψος του αποδεικνύεται από σχετική βεβαίωση του φορέα που το χορηγεί.
• Χρηματική αποζημίωση που καταβάλλεται για την αποκατάσταση ζημιάς ή φθοράς που προκλήθηκε από την εγκατάσταση του αγωγού φυσικού αερίου
• Αποζημίωση για ηθική βλάβη. Το σχετικό ποσό συνήθως προκύπτει από δικαστική απόφαση.
• Υποτροφίες που δεν φέρουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, όπως  οι υποτροφίες που χορηγούνται σε υποψήφιους διδάκτορες και μεταδιδακτορικούς συνεργάτες από ερευνητικά κέντρα, ινστιτούτα, Α.Ε.Ι., Τ.Ε.Ι. και το Ι.Κ.Υ.
• Επιστροφές καταβεβλημένων κεφαλαίων/ δανείων. Επιστροφή κεφαλαίων ή δανείων μπορεί να συμπληρωθεί μόνο όταν το έτος που χορηγήθηκαν τα ποσά, υπάγονταν σε τεκμήριο. Σε αντίθετη περίπτωση, κάθε ποσό που καταβλήθηκε μειώνει τα ποσά αυτά και αναγράφεται μόνο η τυχόν διαφορά που προκύπτει. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση πώλησης μετοχών εντός του φορολογικού έτους, αναγράφεται το ποσό που αντιστοιχεί στην επιστροφή του κεφαλαίου που επενδύθηκε υπό την προϋπόθεση ότι αυτές αποκτήθηκαν από 1.1.2014 και μετά.
• Εισπραττόμενα από συζύγους χρηματικά ποσά, λόγω αξίωσης συμμετοχής στα αποκτήματα του γάμου. Συμπληρώνεται από το δικαιούχο βάσει δικαστικής απόφασης ή σύμβασης μεταξύ των ενδιαφερομένων και δεν πρέπει να συγχέεται με τυχόν διατροφή.
• Ποσό που προκύπτει από τον πλειστηριασμό κατοικιών, προκειμένου να καλυφθεί το τεκμήριο της ολοσχερούς τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του στεγαστικού δανείου.

Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, όταν συμπληρώνονται ποσά που προέρχονται από πώληση ακινήτου, διάθεση λοιπών περιουσιακών στοιχείων, δάνεια, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών ή λοιπές περιπτώσεις, επιλέγεται αν αυτά εισπράχθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στη συνέχεια αν εισπράχθηκαν στην αλλοδαπή επιλέγεται αν έχουν εισαχθεί ή όχι στην Ελλάδα.

Τα ποσά που εισπράχθηκαν στην αλλοδαπή αλλά δεν έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα καλύπτουν μόνο δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην αλλοδαπή ή δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στην ημεδαπή στις περιπτώσεις που το τίμημα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή.

Μπορούν να αναγραφούν χρηματικά ποσά δωρεών ή γονικών παροχών με καταληκτική ημερομηνία υποβολής της οικείας δήλωσης φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής εντός των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2020 με την προϋπόθεση είσπραξης των χρημάτων εντός του 2020, ακόμα και αν οι οικείες δηλώσεις φόρου δωρεάν ή γονικής παροχής υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα εντός του 2021, κατόπιν σχετικών παρατάσεων.