Ξεπαγώνουν από την 1η Ιανουαρίου του 2023 οι αυξήσεις συντάξεων για 2,5 εκατ. συνταξιούχους. Το πακέτο αυτών των αυξήσεων στις συντάξεις κοστολογείται περίπου στα 260 εκατ. ευρώ (τόσα είχαν υπολογιστεί στην τροπολογία του 2018 ότι θα εξοικονομούσε ο ΕΦΚΑ διατηρώντας στον «πάγο» τις συντάξεις και για το 2022).
Σύμφωνα με την εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”, το ποσοστό της αύξησης που θα αποφασιστεί να δοθεί τελεί υπό την αίρεση των πρόσθετων μέτρων που θα χρειαστεί να λάβει η κυβέρνηση για να στηριχθούν τα εισοδήματα από τις επιπτώσεις που πυροδοτεί στο μέτωπο της ακρίβειας η φωτιά του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο υπολογισμός
Η μέθοδος υπολογισμού για τις αυξήσεις (ν. 4387/2016 και ν. 4670/2020) βασίζεται κατά 50% στον ρυθμό ανάπτυξης και άλλο ένα 50% στην αύξηση του πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό της αύξησης για το 2023 θα είναι ίσο με το μισό του ρυθμού ανάπτυξης και με το μισό της αύξησης του πληθωρισμού.
Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν στο τραπέζι αυτήν τη στιγμή , τα στοιχεία ανάπτυξης και πληθωρισμού συνηγορούν σε μια αύξηση συντάξεων τουλάχιστον 4% από το 2023. Η ανάπτυξη για φέτος προβλέπεται κοντά στο 4,9% και ο πληθωρισμός σε 3%-4%. Το μισό της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, δηλαδή 2,45% και 1,5% με 2%, άρα σύνολο 4% με 4,5%, θα πάει για αυξήσεις συντάξεων.
Η κατάσταση είναι ρευστή όμως λόγω του Ουκρανικού Ζητήματος και οι προβλέψεις μπορεί να αναθεωρηθούν αφήνοντας μικρότερα περιθώρια για αντισταθμιστικά μέτρα τόνωσης των εισοδημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν και τις αυξήσεις συντάξεων.
Οι αυξήσεις μπορεί να είναι οριζόντιες με ενιαίο ποσοστό (π.χ. 4%) για όλους τους συνταξιούχους, ανεξαρτήτως ποσού σύνταξης, ή και κλιμακωτές, ώστε να δοθεί μεγαλύτερο μερίδιο στους χαμηλοσυνταξιούχους.
Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να ενισχύσει περισσότερο τους συνταξιούχους που παίρνουν έως 600 με 650 ευρώ τον μήνα, δεν είναι απίθανο να δοθεί αύξηση πάνω από 4,5% σε αυτούς και να είναι χαμηλότερη, στο 2,5% για τις υψηλότερες συντάξεις.
Η συνταγή των κλιμακωτών αυξήσεων είχε δοκιμαστεί στο παρελθόν (πριν από τα Μνημόνια).
Τι θα γίνει με τις προσωπικές διαφορές
Αρκετοί συνταξιούχοι με χρόνο ασφάλισης κάτω των 30 ετών, που λαμβάνουν προσωπική διαφορά από τον επανυπολογισμό του νόμου Κατρούγκαλου, ενδέχεται να μη δουν την αύξηση στην τσέπη, γιατί θα συμψηφιστεί με το ποσό της προσωπικής τους διαφοράς. Στην ουσία, αν έχουν προσωπική διαφορά στη σύνταξη 100 ευρώ και πάρουν αύξηση 40 ευρώ, η αύξηση θα ισοφαριστεί με την αντίστοιχη προσωπική διαφορά, η οποία από τα 100 ευρώ θα πέσει στα 60 ευρώ.
Το ίδιο θα συμβεί με συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και έσβησαν ένα μέρος της προσωπικής τους διαφοράς με τον νέο επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση, πλην όμως έχουν υπόλοιπο, το οποίο θα συμψηφιστεί με τις αυξήσεις του 2023 και τις επόμενες.
Από την άλλη, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι χωρίς προσωπική διαφορά που θα πάρουν όλη την αύξηση στην τσέπη, όπως, επίσης, υπάρχουν και πάρα πολλοί που με τον επανυπολογισμό κατάφεραν να ρίξουν την προσωπική διαφορά στα 60 ευρώ ή στα 30 ευρώ ή ακόμα και στα 11 ευρώ και θα τη μηδενίσουν με την αύξηση του 2023 και ένα μέρος της αύξησης που θα περισσέψει μετά τον μηδενισμό της προσωπικής διαφοράς θα το πάρουν στην τσέπη τους.
Οι αυξήσεις ανά Ταμείο και έτη ασφάλισης
Η εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος παραθέτει παρακάτω τη λίστα με τις αυξήσεις ανά Ταμείο με βασικό σενάριο 4% για το 2023 διαμορφώνονται κατά μέσο όρο. Αναλυτικά:
-Στα 30 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του ΙΚΑ.
-Στα 87 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους των Ειδικών Ταμείων ΔΕΚΟ και Τραπεζών.
-Στα 33 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του ΟΑΕΕ.
-Στα 45 ευρώ τον μήνα για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
-Στα 20 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΟΓΑ.
-Στα 46 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΝΑΤ.
-Στα 43 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΕΤΑΑ.
-Στα 54 ευρώ τον μήνα για συνταξιούχους του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ.
Οι επιμέρους αυξήσεις όμως με βάση τα έτη ασφάλισης και την κατηγορία σύνταξης (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) είναι διαφορετικές και μεταβάλλουν τη συνολική εικόνα.
Τα παραδείγματα
Η εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος παραθέτει παρακάτω σχετικά παραδείγματα με ένα σενάριο αύξησης 4% το 2023.Αναλυτικά:
1 Οι παλαιοί συνταξιούχοι γήρατος του ΙΚΑ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα έχουν μέση σύνταξη στα 1.106 ευρώ από 1.063 ευρώ τώρα (αύξηση 43 ευρώ). Με 25 έως 30 έτη στην ίδια κατηγορία η αύξηση βγαίνει 29 ευρώ και η μέση σύνταξη στα 760 ευρώ από 730 ευρώ σήμερα, ενώ στους χαμηλοσυνταξιούχους η αύξηση είναι της τάξης των 20 ευρώ και η μέση σύνταξη στα 496 ευρώ. Τις ίδιες αυξήσεις θα έχουν και οι νέοι συνταξιούχοι (μετά τον Μάιο του 2016) του ΙΚΑ.
2 Οι νέοι συνταξιούχοι γήρατος από Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών με περισσότερα από 30 έτη θα κερδίσουν 92 ευρώ με τη μέση σύνταξη στα 2.388 ευρώ (μικτά) από 2.296 ευρώ που είναι τώρα.
3 Οι νέοι συνταξιούχοι γήρατος του ΟΑΕΕ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα κερδίσουν 39 ευρώ και η μέση σύνταξη θα ανέβει στα 1.007 ευρώ.
4 Οι νέοι συνταξιούχοι αναπηρίας του ΙΚΑ με 30 και άνω έτη ασφάλισης θα κερδίσουν 38 ευρώ και η μέση σύνταξη θα ανέβει στα 1.000 ευρώ. Με 25 έως 30 έτη η αύξηση βγαίνει στα 30 ευρώ και η μέση σύνταξη για το 2023 στα 769 ευρώ.
