Θεωρείται τόλμη το να σκέπτεσαι και πολύ περισσότερο να προτείνεις την ανανέωση του Επιμελητηριακού θεσμού. Τι σημαίνει όμως ανανέωση, και που θα οδηγήσει; Θα τολμήσω, διότι έτσι θεωρείται η αντι-γνώμη σε κάτι καθιερωμένο, στερεότυπο και διαχρονικό, και θα παραθέσω κάποιες σκέψεις για την εξέλιξη των Επιμελητηρίων και την ανατοποθέτησή τους στην αγορά.
Ξεκινώ με την κοινή παραδοχή, ότι τα Επιμελητήρια έχουν αποδείξει την αξία τους και την σημασία τους έως σήμερα με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.
Όλα τα Επιμελητήρια και σε όλες τους τις εκδοχές. Εμπορικά, βιοτεχνικά, βιομηχανικά επαγγελματικά, όλα αυτά που αποτελούν έκφραση του θεσμού και συνιστώσες της μεγάλης κοινότητας των επιχειρήσεων των επαγγελμάτων, της παραγωγής, της μεταποίησης, του εμπορίου έχουν επιβεβαιώσει την μεγάλη τους συμβολή. Όμως αυτό ενώ τεκμηριώνει την αναγκαιότητα ύπαρξης των επιμελητηρίων, απέχει από το γεγονός ότι δεν χρειάζονται ανανέωση.
Αυτοί όλοι οι πυλώνες που στηρίζουν την οικονομία της χώρας, οι μοναδικές επιμελητηριακές οντότητες που αποτελούν βάσεις ανάπτυξης της κοινωνίας, εκφράστηκαν με πολλές και διαφορετικές μεθόδους έως σήμερα και άλλαξαν, και προσαρμόστηκαν, και εξελίχθηκαν.
Θεωρώ λοιπόν ότι δεν πρέπει να υπάρχει αμφισβήτηση.
Καθώς είναι στη σφαίρα της κακοήθειας όταν κάποιοι οι οποίοι δεν έχουν φροντίσει να ενημερωθούν επαρκώς, έρχονται να αναρωτηθούν τί προσφέρουν τα Επιμελητήρια στα μέλη τους, στο κράτος και στην αγορά.
Τους απαντώ: Προσφέρουν το κύρος τους ως ΝΠΔΔ, την υπόστασή τους, την «συμπαράσταση», την «παρεμβατική» παρουσία τους, την τεχνογνωσία τους σε θέματα βασικά για την επιχειρηματικότητα, τις υπηρεσίες, τα επαγγέλματα. Εκσυγχρονίστηκαν, εξελίχθηκαν, εμπλουτίστηκαν, στελεχώθηκαν, συνέβαλλαν και συμβάλλουν στην εξέλιξη της αγοράς και όσων την αποτελούν.
Ωστόσο, τα μοναδικά ερωτήματα που μπορούν να τεθούν είναι: Έως σήμερα μέσα σε όλη τους την εξέλιξη πως ανανεώθηκαν; πώς άλλαξαν την εικόνα τους; πώς επικαιροποιήθηκαν;
Ως πότε θα μείνουν με την ίδια εικόνα, την ίδια παρουσία, την ίδια προοπτική και την ίδια πολυδιάσπαση; Μήπως η εποχή, οι απαιτήσεις και η ολοκλήρωση της παρουσίας δεκαετιών χρειάζεται ανανέωση και όχι μόνο τις διαρκείς βελτιώσεις που γίνονται και προανέφερα;
Μήπως χρειάζεται μια νέα προοπτική, μια νέα παρουσία πιο συγκροτημένη από άποψη συλλογικότητας; Οι μικρότερες αυτόνομες μονάδες μήπως μοιάζουν -ασχέτως εάν πραγματικά δεν είναι- πιο αδύναμες;
Μήπως η πιο μεγάλη εικόνα προσδώσει άλλη δυναμική;
Συγκέντρωση ή αποκέντρωση; Το δίλλημα αυτό που ισχύει σε όλα, έρχεται και σήμερα να τεθεί αμείλικτο και σε εμάς τους ανθρώπους που υπηρετούμε χρόνια τον Επιμελητηριακό θεσμό, που σεβόμαστε τις αξίες, τους ανθρώπους που τον υπηρετούν με τις διαφορετικές πεποιθήσεις, σκέψεις, οράματα.
Καταλήγουμε ότι οι εποχές αλλάζουν, τα πράγματα προχωράνε ταχύτατα και τα επιμελητήρια μόνο μέσα από τη συγχώνευση και συνδυασμό των δυνάμεων τους με διακριτές βέβαια παρουσίες όλων των κλάδων, μπορούν να διεκδικήσουν μια νέα θέση στο οικονομικό γίγνεσθαι και να επιτελέσουν τον βαρύ ρόλο του σύμβουλου του κράτους.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, εκεί που σε μια πόλη έχουμε επαγγελματικό, βιομηχανικό, βιοτεχνικό, οικονομικό, τεχνικό, ή όποιο άλλο επιμελητήριο, θα μπορούσαν όλα να λειτουργούν με τον πρόεδρό τους και την όποια δομή τους αλλά να αποτελούν την βάση της πυραμίδας στην κορυφή της οποίας θα ήταν το Ενιαίο Επιμελητήριο που θα αποτελούσε τον εκπρόσωπο-συντονιστή-εκφραστή όλων των άλλων. Μάλιστα η “συγκέντρωση” των δυνάμεων θα μπορούσε να γίνει και ανά γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Δηλαδή η Μακεδονία να έχει ένα μεγάλο επιμελητήριο και για τους εννέα όμορους νόμους και ούτω καθεξής.
Δυστυχώς η μέχρι σήμερα εξέλιξη του Επιμελητηριακού θεσμού έφθασε σε κορεσμό. Η δημιουργία και λειτουργία επί σειρά ετών εσωτερικών διοικητικών πυραμίδων και μηχανισμών έχουν φθάσει σε όρια ανυπέρβλητα. Ίσως να αποτελούν και ανάχωμα σε μια άλλη καινούργια, νεωτεριστική, φρέσκια ανάπτυξη ιδεών.
Να θυμίσω ότι στο πρόσφατο παρελθόν έγινε μια σχετική προσπάθεια “συγκέντρωσης” των επιμελητηριακών δυνάμεων. Δημιουργήθηκαν τα Περιφερειακά Επιμελητηριακά Συμβούλια όπου κάτω από αυτά συγκεντρώθηκαν τα διάσπαρτα στους νομούς κάθε περιφέρειας Επιμελητήρια. Η προσέγγιση αυτή είχε κάποια προοπτική. Όμως ατυχώς ατόνησε καθώς δεν στηρίχθηκαν με πόρους ούτε θεσμοθετήθηκαν αυτές οι νέες επικεφαλής οντότητες. Συνεπώς μια “μαγιά” υπάρχει οπότε μπορεί να επανατεθεί σε κάποια προοπτική.
Ίσως και ο ρόλος συμβούλου προς την πολιτεία να αποκτήσει μια νέα μορφή και μια νέα δυναμική μέσα από την συσπείρωση των επιμελητηρίων κάτω από μια ενιαία λειτουργία στην οποία θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν καλύτερα το προσωπικό και οι επιστημονικοί συνεργάτες. Οι απόψεις μου αυτές προκύπτουν από εμπειρία ετών που έχω αποκομίσει συμπορευόμενος και συμμετέχοντας στον επιμελητηριακό θεσμό. Είμαι υπέρ και γνωρίζω την αξία του. Ενδιαφέρομαι για την πρόοδο του και την ανανέωση της παρουσίας και δυναμικής του.
Χωρίς την λήψη ρηξικέλευθων αποφάσεων είναι σίγουρο ότι ο επιμελητηριακός θεσμός θα ατονήσει και ειδικά τα μικρά επιμελητήρια στην περιφέρεια τα οποία ενίοτε δεν έχουν ούτε πόρους για να επιβιώσουν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ύπαρξης.
Με εκτίμηση
Δημήτρης Αναστασίου
Συντονιστής Ασφαλιστικών Πρακτόρων
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου &
Πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων
του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης
