«Φωτιά» έχει πάρει η τιμή του ελαιολάδου στην Ελλάδα σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat τα οποία σημειώνουν ότι το καπέλο που πληρώνουμε φτάνει το 67% τον Ιανουάριο του 2024.
Πρόκειται για την δεύτερη πιο μεγάλη αύξηση στην ΕΕ. Τη μεγαλύτερη άνοδο σημειώνει η τιμή στην Πορτογαλία με 69%, ενώ στην τρίτη θέση ήταν η Ισπανία με 63%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή, Eurostat, τον Ιανουάριο του 2024, η τιμή του ελαιόλαδου στην ΕΕ ήταν 50% υψηλότερη από ό,τι τον Ιανουάριο του 2023.
Η τιμή του ελαιόλαδου εκτινάχθηκε στα ύψη το δεύτερο εξάμηνο του 2023 με αύξηση 37% τον Αύγουστο (σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2022).
Την ίδια ώρα όμως, το «ράλι» τιμών στα τρόφιμα καλά κρατεί αφού συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αν και καταγράφηκε μια μικρή αποκλιμάκωση του ρυθμού ανόδου του πληθωρισμού. Μπορεί τον Ιανουάριο, ο πληθωρισμός να διαμορφώθηκε στο 3,1% από 3,5% τον περασμένο Δεκέμβριο και έναντι 7% τον Ιανουάριο 2023 ωστόσο στην ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» «τρέχει» με 8,3% λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε πολλά βασικά είδη.
Συγκεκριμένα, σε μηνιαία σύγκριση σημειώθηκαν ανατιμήσεις σε: αλλαντικά (5,7%), ψάρια νωπά (1,2%), γιαούρτι (2,8%), ελαιόλαδο (6,8%), λαχανικά νωπά (2,8%), λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (2%), αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (3,9%), ηλεκτρισμό (0,7%), φαρμακευτικά προϊόντα (0,8%), μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (3,4%), υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας (1,6%), εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (1,5%) και ασφάλιστρα υγείας (14%). Αντίθετα, οι τιμές μειώθηκαν σε: ζυμαρικά (3,3%), πουλερικά (1,8%), γάλα νωπό πλήρες (4,4%), γάλα νωπό με μειωμένα λιπαρά (4,8%), τυριά (1,9%), φρούτα νωπά (1,9%), δημοτικά τέλη (1,5%), φυσικό αέριο (13,5%), πετρέλαιο θέρμανσης (1,1%), υφαντουργικά προϊόντα οικιακής χρήσης (3,8%), καύσιμα αυτοκινήτου- βενζίνη (0,5%) και ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (7,4%).
Μάλιστα, σημειώνεται ότι λίγες μέρες πριν την εφαρμογή των μέτρων κατά της ακρίβειας, τα οποία ξεκινούν την 1η Μαρτίου, το υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε σε νέα παρέμβαση για το «μπλοκάρισμα» των ανατιμήσεων.
Τα νοικοκυριά είναι φανερό οτι τα βγάζουν δύσκολα περα αφού με διαφορετικές ταχύτητες τρέχει η ακρίβεια με τις απολαβές των εργαζομένων. Αλλωστε σύμφωνα με τα συμπεράσματα του ΟΟΣΑ κατά έναν μέσο μισθό της τάξης των 1.000 ευρώ, έχασαν οι Έλληνες μόνο το 2022 εξαιτίας της ακρίβειας και του πληθωρισμού. Συγκεκριμένα επισημαίνει ότι η ακρίβεια και οι ανατιμήσεις «ροκάνισαν» 1.046 ευρώ από το ετήσιο εισόδημα των Ελλήνων το 2022.
Σύμφωνα πάντα με τον ΟΟΣΑ, ο μέσος ετήσιος μισθός σε σταθερές τιμές (μετά την επίδραση του πληθωρισμού) μειώθηκε από τα 17.220 ευρώ το 2021 σε 16.174 ευρώ το 2022, δηλαδή από τα 1.230 ευρώ το μήνα σε 1.155 ευρώ σε 14μηνη βάση. Η απώλεια λόγω του πληθωρισμού, που έφτασε στο 9,6%, είναι της τάξης των 75 ευρώ το μήνα (σε 14μηνη βάση). Οι απώλειες αυτές οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στον πληθωρισμό και τις αυξήσεις των τιμών, καθώς σε τρέχουσες τιμές ο μισθός αυξήθηκε από τα 16.086 ευρώ στα 16.174 ευρώ.
Τι ισχύει με τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού
Όσο για το τι μέλλει γενέσθαι μελέτη του ΙΟΒΕ για την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού που υποβλήθηκε στο υπουργείο Εργασίας επισημαίνει πως ενώ οι μεταβολές στον κατώτατο μισθό τα τελευταία έτη έχουν καλύψει τις αυξήσεις στο γενικό επίπεδο των τιμών, δεν παρατηρείται το ίδιο και για τους μέσους μισθούς.
«Ενδεικτικά, ο πραγματικός μέσος μισθός, σε συνέχεια σωρευτικής ανόδου κατά 25% την περίοδο 2000-2009, κατέγραψε συστηματική υποχώρηση την περίοδο 2010-2022, σωρευτικά κατά 30%, με αποτέλεσμα το 2022 να παραμείνει σε πραγματικούς όρους 18% χαμηλότερος από το 2000. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, σε πραγματικούς όρους, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα να συγκλίνει ολοένα και περισσότερο στον μέσο μισθό τα τελευταία χρόνια», αναφέρει το ερευνητικό Ινστιτούτο του ΣΕΒ.
Από την εξέλιξη των πραγματικών μισθών την περίοδο 2000 – 2022 είναι εμφανής η κάμψη του πραγματικού μισθού το 2022 από το 2021. Αυτή η κάμψη είναι της τάξης των 1.046 ευρώ και 6%.
Νέα μέτρα κατά της ακρίβειας
Εντωμεταξύ, η αγορα βρισκεται σε αναμονή των νέων μέτρων κατά της ακρίβειας στα τρόφιμα που έχει εξαγγείλει για την ερχόμενη Παρασκευή 1η Μαρτίου ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Σκρέκας με μειώσεις σε πάνω από 2.000 κωδικούς, όπως ο ίδιος τονίζει.
Ειδικότερα επισημανε ότι «Aπό την Παρασκευή και μετά, όπου θα εφαρμοστεί σε όλο το εύρος τους η δέσμη μέτρων την οποία έχουμε λάβει και έχουμε περάσει από τη Βουλή των Ελλήνων, θα δούμε σημαντικές κατηγορίες προϊόντων να μειώνονται οι τιμές σε αυτά τα προϊόντα σε ποσοστό που φτάνει και το 15%. Και μιλάμε για κατηγορίες όπως είναι καθαριστικά σπιτιού, όπως είναι προϊόντα προσωπικής υγιεινής, βρεφικές πάνες, αλλά και μία σειρά καταναλωτικών αγαθών τα οποία είναι βασικά για τη διαβίωση του νοικοκυριού» είπε ο υπουργός Ανάπτυξης.
Θυμίζουμε ότι το υπουργείο Ανάπτυξης αποφάσισε την εξαίρεση από την απαγόρευση διενέργειας προωθητικών ενεργειών– για τρεις μήνες- των προϊόντων για τα οποία έχει προηγηθεί αύξηση τιμής όσων βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους. Η ρύθμιση αφορά 44 είδη προϊόντων για τα οποία απαιτείται πλέον ειδική σήμανση που θα αναγράφει «Προϊόν με κοντινή ημερομηνία λήξης» και η χρονική απόσταση από την ημερομηνία λήξης ποικίλλει για κάθε είδος από μία μέχρι και 30 μέρες. Στόχος της παρέμβασης αυτής, μεταξύ άλλων, όπως έχει επισημάνει το υπουργείο Ανάπτυξης, είναι να αντιμετωπιστούν και φαινόμενα σπατάλης τροφίμων (food waste) ή καταστροφής αποθεμάτων που θα μπορούσαν να διατεθούν σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές.
Παράλληλα, επεκτείνεται και διευρύνεται η λίστα των προϊόντων που υπόκεινται σε έλεγχο για ανατιμήσεις και για τα οποία δεν μπορούν – σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία – οι επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε προωθητικές ενέργειες για τους επόμενους τρεις μήνες και επεκτείνεται και η λίστα των νωπών προϊόντων για τα οποία εφαρμόζονται «καθαρές τιμές» με την προσθήκη των κατηγοριών «νωπό κατσίκι» και «νωπό αρνί».
Επισης, υποχρεώνονται πλέον οι προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε «καθαρές» τιμές (net pricing). Το υπουργειο προσβλέπει στη μείωση των τιμών σε δεκάδες βασικά αγαθά, όπως και μεταξύ άλλων, στο βρεφικό γάλα, βρεφικές πάνες, στα απορρυπαντικά, στα καθαριστικά, στις οδοντόκρεμες και στα σαμπουάν από την 1η Μαρτίου..
Εν αναμονή λοιπόν των εξελιξεων για να δούμε εάν θα υποχωρήσουν οι τιμές σε βασικά αγαθά όπως είναι τα τρόφιμα, το βρεφικό γάλα, τα απορρυπαντικά και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής.
Βέβαια αν υποχωρήσουν περί του 15% οι τιμές στα βασικά προϊόντα όπως ανέφερε ο υπουργός, η κατάσταση θα είναι πάλι δύσκολη για τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, διότι αν σκεφτεί κανείς ότι το βρεφικό γάλα είναι αυξημένο κατα 200% μια μείωση της τάξης του 15% μοιάζει περισσότερο προσχηματική παρά πραγματική.
