Η ιστορία, η προσφορά των Βλάχων και η συμβολή τους στην ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους μετά την Επανάσταση του 1821 αναδείχθηκαν στην εκδήλωση – αφιέρωμα στους Βλάχους του Ωραιοκάστρου, που συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Ωραιοκάστρου και ο Εκπολιτιστικός Μορφωτικός Αθλητικός Σύλλογος «Φίλιππος» Παλαιοκάστρου, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Πολιτιστικό Καλοκαίρι 2024» του Δήμου Ωραιοκάστρου.
Στην εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε χθες το βράδυ στην Αίθουσα Πολιτισμού «Νέλλυ Δελή» στο Κτίριο «Παύλος Μελάς» στο Παλαιόκαστρο, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Αρμάνοι οι Βλάχοι» του Μιχάλη Καμάκα και τιμήθηκε ο γιατρός Μιχαήλ Μπόσκος για την προσφορά του στην καταγραφή και ανάδειξη της βλάχικης γλώσσας. Παράλληλα, φωτίστηκαν πτυχές από την εγκατάσταση και την πορεία των Βλάχων στο Ωραιόκαστρο.
«Στο Δήμο Ωραιοκάστρου κάνουμε πολλά βήματα, για να αναδείξουμε την ιστορία και τους ανθρώπους του τόπου μας. Σήμερα κάνουμε ένα σημαντικό βήμα που φωτίζει την ιστορία των Βλάχων της περιοχής μας, πότε εγκαταστάθηκαν στο Ωραιόκαστρο, πώς συμβίωσαν με τις άλλες ομάδες και πώς κατάφεραν να αποτελούν σημαντικό τμήμα της τοπικής κοινωνίας», είπε στο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης.
«Σχεδιάζουμε να κάνουμε πολλά ακόμη. Σύντομα ξεκινάμε συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας Μακεδονικής Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, ώστε όλα τα λαογραφικά στοιχεία του τόπου μας, όλες αυτές τις όμορφες ψηφίδες του πολιτισμού να τις συνθέσουμε για να παρουσιάσουμε ένα ωραίο αποτέλεσμα», πρόσθεσε ο κ. Τσακίρης και αναφερόμενος στο ντοκιμαντέρ «Αρμάνοι οι Βλάχοι» είπε: «Αποφασίσαμε να προβάλουμε στο κοινό του Ωραιοκάστρου το ντοκιμαντέρ του Μιχάλη Καμάκα, μια παραγωγή σπουδαία, που προσεγγίζει την ιστορία των Βλάχων με μια οπτική που ρίχνει φως σε πτυχές της ιστορίας και της προσφοράς τους».
Ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Μιχάλης Καμάκας, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του που προβλήθηκε στην εκδήλωση ευχαρίστησε τον δήμαρχο Ωραιοκάστρου, Παντελή Τσακίρη, για την πρωτοβουλία που είχε να προβληθεί το ντοκιμαντέρ. Τόνισε πως πρόκειται για ένα ιστορικο-κοινωνικό ντοκιμαντέρ που απαντά σε ερωτήματα σχετικά με την καταγωγή και την πορεία των Βλάχων. «Το ντοκιμαντέρ ως ιδέα ξεκίνησε από προσωπικά βιώματα, όταν άρχισα να ζω στην Αθήνα και διαπίστωσα πως ο κόσμος αντιδρούσε περίεργα, παράξενα όταν άκουγε τον όρο Βλάχος. Με το ντοκιμαντέρ φωτίζουμε πτυχές της ιστορίας των Βλάχων και παρουσιάζουμε τη σημαντική προσφορά τους», πρόσθεσε ο κ. Καμάκας.
«Οι Βλάχοι, Έλληνες στη συνείδηση, στη ψυχή, στις παραδόσεις και στις συνήθειες, μιλούσαν λατινικά λόγω της επαφής τους με τις ρωμαϊκές λεγεώνες. Η γλώσσα τους είναι προφορική, δεν γράφεται γιατί πάντα χρησιμοποιούσαν τα ελληνικά», είπε στο χαιρετισμό του ο Ιωάννης Μπατζοτάσιος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων. Και πρόσθεσε: «Οι Βλάχοι είναι μεγάλοι ευεργέτες. Ποτέ δεν πίστεψαν πως ο πλούτος που είχαν είναι δικός τους και πάντα έκαναν γενναίες ευεργεσίες, διότι είναι καθαρά συνειδητοποιημένοι άνθρωποι».
Ο πρόεδρος του Μορφωτικού Αθλητικού Συλλόγου «Φίλιππος» Παλαιοκάστρου, Φώτης Παρπόρης, αναφέρθηκε στην ιστορία των Βλάχων του Ωραιοκάστρου. Έκανε ιστορική αναδρομή στην εγκατάστασή τους στην περιοχή του Παλαιοκάστρου και στην πορεία τους μέχρι σήμερα.
Στην εκδήλωση συμμετείχε και χαιρέτισε ο βουλευτής ΝΔ Β΄ Θεσσαλονίκης, Θεοφάνης Παππάς, ο οποίος συνεχάρη τη δημοτική αρχή για την πρωτοβουλία να προβάλλει το ντοκιμαντέρ για τους Βλάχους και τόνισε πως η προσφορά τους ειδικά κατά τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους μέσα από τις ευεργεσίες που έκαναν είναι σπουδαία.
Τιμήθηκε ο γιατρός Μ. Μπόσκος
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τιμήθηκε ο γιατρός, Μιχαήλ Μπόσκος, ο οποίος έχει κάνει συστηματική έρευνα για τη γλώσσα των Βλάχων και έχει συγγράψει δύο βιβλία: «Οι Έλληνες Πελασγοί και η γλώσσα των Αρμάνων (Βλαχόφωνων Ελλήνων)» και «Η ευρωφωνή των Πρωτοελλήνων Πελασγών και η αρμάνικη (βλάχικη) γλώσσα».
Ο κ. Μπόσκος ευχαρίστησε τον Δήμο Ωραιοκάστρου για την τιμή προς το πρόσωπό του και ανέφερε πως οι Βλάχοι αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της ταυτότητας και της φυσιογνωμίας του Ωραιοκάστρου.
Ο Μιχαήλ Μπόσκος γεννήθηκε το 1945 στον οικισμό Κοκάρτζας του Ν. Γυναικόκαστρου Κιλκίς. Η βασική του εκπαίδευση ξεκίνησε στο υποτυπώδες σχολείο του οικισμού Κοκάρτζας, που τότε το λειτουργούσαν αδιόριστοι δάσκαλοι. Στη συνέχεια, αφού αυτή η εκπαίδευση αναγνωρίστηκε μετά από εξετάσεις, συνέχισε στο Δημόσιο Δημοτικό Σχολείο του Ν. Γυναικόκαστρου, από το οποίο και αποφοίτησε. Κατά τη διάρκεια των γυμνασιακών σπουδών του στο Στ΄ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, έλαβε το πτυχίο της Ιταλικής γλώσσας, την οποία και ομιλεί. Ο ίδιος γνωρίζει Λατινικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Αγγλικά, τα οποία, επίσης, ομιλεί. Εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, από την οποία και έλαβε το πτυχίο του. Ειδικεύθηκε στην Παθολογία στο 424 ΣΝΘ (Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης), στο ΨΝΘ (Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης) και στο νοσοκομείο «Άγιος Δημήτριος» Θεσσαλονίκης. Το 1971 παντρεύτηκε την ιατρό Αναστασία Τίκα, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά, τον Δημήτρη και την Ελένη. Σήμερα έχουν τρία (3) εγγόνια, τον Μιχάλη, τη Δωροθέα και τον Γιώργο. Ο τόπος διαμονής και εργασίας του είναι το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.
Το ντοκιμαντέρ «Αρμάνοι οι Βλάχοι»
Στη συνέχεια προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Αρμάνοι οι Βλάχοι» του Μιχάλη Καμάκα που έκανε πρεμιέρα στις 15 Μαρτίου στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Η ταινία ασχολείται με τη διαδρομή των Βλάχων στην Ελλάδα από τα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι σήμερα, με αναφορές σε γνωστά καθώς και σε όχι ευρέως γνωστά σημεία της, τα οποία σχετίζονται με την τεράστια προσφορά τους, στους εθνικούς αγώνες, στην οικοδόμηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και στη συμβολή τους σε σημαντικές στιγμές του ελληνισμού. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί ένα οδοιπορικό σε Ήπειρο, Θεσσαλία και Μακεδονία και περιλαμβάνει μια σειρά συνεντεύξεων με ιστορικούς, ακαδημαϊκούς, πολιτικούς, επιχειρηματίες και καλλιτέχνες μέσω των οποίων φωτίζονται διάφορες πτυχές των Αρμάνων, δηλαδή των Βλάχων όπως τους γνωρίζει ο περισσότερος κόσμος, δίνοντας απαντήσεις μεταξύ άλλων και στο ερώτημα: πως είναι δυνατόν στο διάβα του χρόνου η λέξη Βλάχος να μετατράπηκε σε… «βλάχος» και για πολλούς να είναι συνυφασμένη με κάτι υποτιμητικό όπως με τον «άξεστο», τον «αμόρφωτο», «χωριά
