Στο επίκεντρο της κρουαζιέρας βρίσκεται η Ελλάδα το 2023 καθώς υπολογίζεται ότι θα αποδειχθεί εφάμιλλο -αν όχι καλύτερο- του «χρυσού» 2019.
Χρόνο με τον χρόνο αυξάνεται το λεγόμενο homeporting, δηλαδή οι αφιξο-αναχωρήσεις κρουαζιερόπλοιων από ελληνικά λιμάνια, με τον Πειραιά να κατακτά τη μερίδα του λέοντος. Ο τελευταίος θα υποδεχθεί το 2023 περίπου 780 κρουαζιερόπλοια, εκ των οποίων περίπου τα 600 θα πραγματοποιούν αφιξο-αναχωρήσεις με έναν αριθμό επιβατών περίπου στο ένα εκατομμύριο, δηλαδή περίπου στη διακίνηση επιβατών του έτους 2019, που είχε φτάσει σχεδόν το 1,1 εκατομμύριο.
«Το ευχάριστο γεγονός είναι ότι εκτός του Πειραιά, και άλλα λιμάνια θα δέχονται το 2023 κρουαζιερόπλοια ως homeporting, όπως π.χ το Ηράκλειο, τα Χανιά, η Ρόδος, η Κέρκυρα, και για πρώτη φορά η Θεσσαλονίκη. Αυτό σημαίνει ότι οι επιβάτες θα ξοδεύουν πολύ περισσότερα από τους διερχόμενους επιβάτες, δηλαδή αυτοί θα ξοδεύουν πάνω από 400 ευρώ ανά επιβάτη που επιβιβάζεται και αποβιβάζεται σε ελληνικό λιμάνι», επισημαίνει ο κ. Μιχάλης Λάμπρος, ένα από τα εμπειρότερα στελέχη της ελληνικής ναυτιλίας -με εμπειρία άνω των 60 ετών-, διευθυντής της Majestic Cruises, συμφερόντων Λου Κολλάκη.
«Ενα άλλο ρεκόρ που ελπίζουμε να ξεπεραστεί το 2023 είναι ο αριθμός κρουαζιερόπλοιων που θα πραγματοποιήσουν κρουαζιέρες στα ελληνικά νησιά και στον Πειραιά. Για πρώτη φορά θα πραγματοποιούν κρουαζιέρες πάνω από 130 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια», προσθέτει.
Ομως υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος, αναφέρει ο κ. Λάμπρος: «Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι το εάν τα λιμάνια μας είναι έτοιμα από κάθε άποψη να δεχθούν τόσο πολλά κρουαζιερόπλοια. Εδώ πολύ φοβούμαι ότι πολλά από τα λιμάνια μας, ιδιαίτερα αυτά νέων προορισμών, δεν έχουν τις απαραίτητες υποδομές για να υποδεχθούν επιβάτες προσφέροντας υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, ασφάλειας και εφαρμογής υγειονομικών κανόνων, καθώς επίσης και συνθήκες ομαλής διακίνησης επιβατών. Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και οι κατά τόπους λιμενικές υπηρεσίες προσπαθούν να τελειοποιήσουν τις απαραίτητες διαδικασίες, αλλά δυστυχώς πολλά νησιά με προτίμηση επιβατών, όπως για παράδειγμα η Μύκονος και η Σαντορίνη, αδυνατούν να προσφέρουν σωστή και ικανοποιητική φιλοξενία, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα πραγματικό χάος όταν προσεγγίζουν πολλά κρουαζιερόπλοια την ίδια ημέρα».
Η Ενωση Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) αγωνίζεται καθημερινά ώστε οι τοπικές λιμενικές αρχές να εφαρμόσουν το λεγόμενο «berth allocation» (προτεραιότητα αφίξεων), χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Ενα άλλο μεγάλο θέμα είναι ότι η Ελλάδα με την ισχυρότερη ναυτιλία δεν έχει ούτε ένα κρουαζιερόπλοιο υπό ελληνική σημαία σε έναν κλάδο όπου κάποτε είχε κάνει αισθητή την παρουσία της. «Αν αναλογιστούμε ότι η Ελλάδα ανακάλυψε την κρουαζιέρα τις δεκαετίες 1960 / 1970 / 1980 με περίπου 25 κρουαζιερόπλοια με ελληνική σημαία, και σήμερα δυστυχώς έχουμε μόνο μία εταιρεία κρουαζιερόπλοιων, τη Celestyal Cruises, με έδρα και δραστηριότητες στον Πειραιά, τότε σίγουρα μας κυριεύει απογοήτευση. Δεν έχομε ούτε ένα πλοίο με ελληνική σημαία», αναφέρει ο Μιχάλης Λάμπρος, και προσθέτει: «Ολα αυτά που συμβαίνουν στον ελλαδικό χώρο μάς προβληματίζουν ιδιαίτερα όταν το βιβλίο παραγγελιών κρουαζιερόπλοιων σε διεθνές επίπεδο ξεπερνάει τα 60-70 μέχρι το τέλος του 2028, με τάση περαιτέρω αύξησης, κάτι που σημαίνει ότι θα πολλαπλασιαστούν τα κρουαζιερόπλοια που θα κυκλοφορούν και θα χρειάζονται σωστή εξυπηρέτηση επιβατών, οι οποίοι θα αυξάνονται κάθε έτος».
Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Ενωσης Εταιρειών, οι προβλέψεις σε διεθνές επίπεδο για το 2023 μπορεί να ξεπεράσουν τα 33 εκατομμύρια επιβατών, ενώ με την ετήσια αύξηση το 2030 μπορεί να κυμαίνονται στα 50 με 60 εκατομμύρια.
«Είναι γεγονός ότι ο τομέας της κρουαζιέρας, σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο, θα ξεπεράσει τη φετινή χρονιά τα προ της πανδημίας επίπεδα. Οι προβλέψεις και οι εκτιμήσεις στελεχών της κρουαζιέρας με διεθνή εμπειρία προβλέπουν ότι όλοι οι προ της πανδημίας προορισμοί κρουαζιερών θα επαναλειτουργήσουν. Ηδη εκτός από τις περιοχές της Ανατολικής και Δυτικής Μεσογείου, τις κρουαζιέρες στη Βαλτική, με εξαίρεση τα ρωσικά λιμάνια, και τα νορβηγικά φιορδ, αναπτύσσονται ραγδαία οι κρουαζιέρες της Καραϊβικής, της Νότιας Αμερικής, της Αυστραλίας, της Ιαπωνίας, της Κίνας και δειλά-δειλά οι κρουαζιέρες στην Αλάσκα», σημειώνει ο κ. Λάμπρος, και στέκεται στα οικονομικά των εταιρειών που παραμένουν ζημιογόνα: «Ομως, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο, οι μεγάλες εταιρείες κρουαζιερόπλοιων εξακολουθούν να έχουν ζημιογόνα αποτελέσματα, όχι βέβαια στο επίπεδο των ετών 2020 και 2021, και αυτό οφείλεται κυρίως στις χαμηλές τιμές εισιτηρίων, στις δωρεάν προσφορές, αλλά και στο μη ικανοποιητικό ποσοστό πληρότητας των πλοίων, το οποίο κυμάνθηκε το 2022 σε περίπου 60%-70%, ενώ για το 2023 υπολογίζεται σε ποσοστό περίπου 80%. Οι προσφορές όλων των εταιρειών κρουαζιέρας σε τιμές εισιτηρίων και άλλες δωρεάν εξυπηρετήσεις στα πλοία αδυνατούν να καλύψουν τα λειτουργικά έξοδα των κρουαζιερόπλοιων, ιδιαίτερα μετά την εφαρμογή του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων, το οποίο υπολογίζεται ότι θα κοστίσει σε ετήσια βάση 10 δισ. ευρώ σε όλους τους κλάδους της ναυτιλίας, με προεξέρχοντα αυτόν του τομέα της κρουαζιέρας.
Η επιρροή της πανδημίας
Ενδεικτικά, οι εταιρείες με δραστηριότητα στην Καραϊβική προσφέρουν επταήμερες κρουαζιέρες στην εξευτελιστική τιμή των 50 δολαρίων ΗΠΑ την ημέρα ανά επιβάτη με επιπλέον δωρεάν προσφορές, σε σύγκριση με τις τιμές προ της πανδημίας που ήταν της τάξεως των 80-100 δολαρίων χωρίς άλλου είδους προσφορές. Το ίδιο ισχύει και για όλες τις εταιρείες κρουαζιερόπλοιων που δραστηριοποιούνται στην Ανατολική και τη Δυτική Μεσόγειο». Και συνεχίζει: «Με τα σημερινά δεδομένα και παρά το γεγονός ότι επανερχόμαστε στα προ της πανδημίας επίπεδα, υστερούμε σε μεγάλο ποσοστό στα οικονομικά θετικά αποτελέσματα του κλάδου σε σύγκριση με την προ της πανδημίας περίοδο».
Ο Μιχάλης Λάμπρος έκανε ειδική αναφορά στην επιρροή της πανδημίας και τον φόβο του κορωνοϊού ακόμη και σήμερα στη βιομηχανία της κρουαζιέρας: «Το 2023 ο τομέας της κρουαζιέρας στον ελλαδικό χώρο και γενικότερα στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου θα ξεπεράσει τις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων σε σύγκριση με το έτος αιχμής 2019. Ομως ο αριθμός των επιβατών που αναμένουμε στον Πειραιά και στα νησιά μας θα είναι σαφώς μικρότερος από το έτος-ρεκόρ του 2019. Αυτό σημαίνει ότι οι επιβάτες κρουαζιέρας, παρά το ότι όλες οι εταιρείες έχουν εφαρμόσει προσφορές στις τιμές εισιτηρίων και άλλες παραχωρήσεις δωρεάν στα πλοία, όπως π.χ. εκδρομές και ποτά χωρίς χρεώσεις επιβατών, ακόμα διστάζουν να ταξιδέψουν διότι φοβούνται τον κορωνοϊό. Και αυτό παρά το ότι όλες οι υγειονομικές υπηρεσίες, με προεξάρχοντα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), έχουν άρει επίσημα τις απαγορεύσεις της πανδημίας, εν τούτοις όλα τα κρουαζιερόπλοια έχουν κρούσματα κορωνοϊού είτε σε επιβάτες είτε σε πληρώματα, τα οποία αντιμετωπίζονται ανάλογα με τον βαθμό επιδείνωσης. Για ευνόητους λόγους δεν δίνονται στη δημοσιότητα».
