Προβληματισμό δημιουργεί η μείωση του ρυθμού πτώσης της ανεργίας με το ποσοστό να έχει «κολλήσει» πάνω από το ψυχολογικό όριο του 10% (10,2% τον Μάρτιο). Την ίδια στιγμή, επικρατεί τεράστιο πρόβλημα, καθότι πολλές εταιρείες αναζητούν εργατικό δυναμικό, χωρίς αποτέλεσμα. Αν και οι προβλέψεις τόσο εγχώριων όσο και διεθνών αναλυτών αναφέρεουν ότι θα συνεχιστεί η τάση μείωσης, εντούτοις η ανακοπή του ρυθμού εγείρει ερωτήματα σε σχέση με το τι μέλλει γενέσθαι.
Παράλληλα, οι προκλήσεις στην αγορά εργασίας αυξάνονται. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η μείωση του ποσοστού ανεργίας καθιστά πιο δύσκολη την εξεύρεση προσωπικού, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η στενότητα στην αγορά εργασίας, ιδίως στους τομείς των κατασκευών, του τουρισμού, της μεταποίησης και στον πρωτογενή τομέα.
Επιπλέον, παρά την αισθητή μείωση της ανεργίας τα τελευταία έτη, αρκετές στρεβλώσεις συνεχίζουν να υφίστανται, καθώς τα ποσοστά ανεργίας των γυναικών, των νέων και των μακροχρόνια ανέργων παραμένουν σημαντικά υψηλότερα του μέσου όρου της ΕΕ. Σημειώνεται ότι το φυσικό ποσοστό ανεργίας, σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΟΒΕ που επικαλείται την ΤτΕ, στην Ελλάδα εκτιμάται κοντά στο 13%, διπλάσιο από ό,τι σε πολλές χώρες της ΕΕ, γεγονός που αποτελεί ένδειξη ύπαρξης σοβαρών στρεβλώσεων και διαρθρωτικών προβλημάτων.
Απειλή για την ανάπτυξη
Kαμπανάκι χτυπά και η ΤτΕ για τη λεγόμενη στενότητα της αγοράς εργασίας η οποία, όπως τονίζει, μπορεί να απειλήσει τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.
Αναφέρεται στο φαινόμενο κατά το οποίο ενώ υπάρχει ζήτηση εργασίας, δεν υπάρχει εργατικό προσωπικό για να την καλύψει, ειδικά σε κλάδους εντάσεως εργασίας όπως είναι η εστίαση, ο τουρισμός και το εμπόριο.
Τούτο, σύμφωνα με την ΤτΕ, αποτελεί ένδειξη ύπαρξης σοβαρών στρεβλώσεων και διαρθρωτικών προβλημάτων που απαιτούν κίνητρα για την αύξηση της απασχόλησης, όπως η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τους εργοδότες, η αύξηση συμμετοχής νέων και γυναικών στην αγορά εργασίας και η εκπαίδευση ανέργων σε νέες δεξιότητες.
Προτείνει τέλος κίνητρα για επιστροφή επιστημόνων που μετανάστευσαν την περίοδο της κρίσης (brain regain), αλλά και εισροή και ενσωμάτωση ειδικευμένων οικονομικών μεταναστών.
Αρνητική πρωτιά
Την ίδια ώρα, η Ελλάδα βρίσκεται στη χειρότερη θέση μεταξύ των 27 χωρών μελών της ΕΕ σε μια αρνητική για τους νέους ανθρώπους, κατάταξη. Η χώρα μας έχει τη μεγαλύτερη αναντιστοιχία μεταξύ της εκπαιδευτικής κατάρτισης και του είδους της απασχόλησης των νέων εργαζομένων, ηλικίας 20 έως 34 ετών.
Το πρόβλημα στον τομέα της απασχόλησης είναι διττό, καθότι αφενός υψηλότατη ανεργία που ξεπέρασε το 10% στο τέλος του 2023 και χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας (61,8%), πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (70,5%) και αφετέρου, παρατηρούνται έντονες ελλείψεις εργαζομένων και αναντιστοιχία ανάμεσα στην προσφορά και ζήτηση επαγγελμάτων.
Παράλληλα, το 38% αυτής της ηλικίας, εργάζονται σε χαμηλότερου επιπέδου επαγγέλματα από αυτό που θα μπορούσαν να επιδιώξουν με βάση το μορφωτικό τους επίπεδο, με βάση τα στοιχεία της Eurostat.
Ευέλικτες μορφές εργασίας και αμοιβές
Στα αρνητικά της αγοράς εργασίας καταγράφεται και η εκρηκτική άνοδος των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, οι συμβάσεις των οποίων καλύπτουν – περίπου – το 50% των νέων προσλήψεων.
Συγκεκριμένα το 2023 – σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ – καταγράφηκαν 3.214.205 νέες προσλήψεις από τις οποίες οι 1.651.220 ήταν πλήρους απασχόλησης και οι 1.562.985 αφορούσαν ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Παράλληλα, πάνω από έναν στους δύο εργαζόμενους – συνολικά 1.233.031 άτομα, ποσοστό 53,68% ελάμβαναν αμοιβή χαμηλότερη από 1.000 ευρώ μεικτά.
Στην κατάταξη αναλόγως με τις αμοιβές που λαμβάνουν πολυπληθέστερη είναι η ομάδα όσων αμείβονται με 1.000 και 1.200 ευρώ. Πρόκειται για 373.163 εργαζόμενους που αποτελούν το 16,25% του συνόλου των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα της χώρας που φθάνει τα 2.296.845 άτομα.
Ένας μεγάλος αριθμός της τάξεως των 284.134 εργαζομένων λαμβάνει κάτω από 500 ευρώ μηνιαίως. Προφανώς πρόκειται για εργαζόμενους με ευέλικτες μορφές απασχόλησης, ο συνολικό αριθμός των οποίων είναι μικρότερος κατά 52.266 άτομα σε σχέση με το 2022.
