Δύο προϋποθέσεις για τη χορήγηση σύνταξης αναπηρίας από κοινή νόσο σε εργαζόμενους με προϋπάρχουσα αναπηρία προβλέπει εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας. Πλέον ο ασφαλισμένος με πιστοποιημένη προϋπάρχουσα αναπηρία θα έχει δικαίωμα σύνταξης μόνο εάν οι ΚΕΠΑ κρίνουν ότι οι παθήσεις του συνεκτιμώνται και του καθορίζουν τουλάχιστον 50% συνολικό ποσοστό αναπηρίας
Ωστόσο το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δεν προσδιορίζεται με βάση το άθροισμα της αναπηρίας που προϋπήρχε και αυτής που εκδηλώθηκε μεταγενέστερα, αλλά το συνολικό ποσοστό αναπηρίας πρέπει να είναι τουλάχιστον 50% και το ποσοστό της νέας πάθησης ή αναπηρίας (η επιδείνωση) να είναι τουλάχιστον 20% (επί της βαθμίδας της αναπηρίας).
Έτσι, αν ο ασφαλισμένος είχε αναπηρία πριν από την υπαγωγή του στην ασφάλιση (προϋπάρχουσα αναπηρία), θεωρείται άτομο με αναπηρία. Εφόσον όμως η αναπηρία του επιδεινώθηκε μετά την ασφάλισή του μεταγενέστερα της υπαγωγής και το ποσοστό επιδείνωσης φτάνει τουλάχιστον το 40% κατά περίπτωση αναπηρίας, τότε ρητά επισημαίνεται στην εγκύκλιο του υπουργείου ότι: «Η βαθμίδα στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος καθορίζεται από το ποσοστό επιδείνωσης της αναπηρίας του δικαιούχου, και με βάση αυτή του χορηγείται η εθνική σύνταξη».
Σε κάθε περίπτωση, είτε πρόκειται για νέα πάθηση είτε για επιδείνωση προϋπάρχουσας, οι υγειονομικές επιτροπές γνωματεύουν το συνολικό ποσοστό αναπηρίας, που καθορίζεται από όλες τις παθήσεις του ασφαλισμένου και ένα επιπλέον ποσοστό αναπηρίας που οφείλεται μόνο στην επιδείνωση, ή τη νέα πάθηση, η οποία εκδηλώθηκε κατά τη διάρκεια της ασφάλισης.
Διευκρινίζεται ότι το συνολικό ποσοστό δεν είναι το άθροισμα των ποσοστών παλαιάς και νέας πάθησης.
Οι προβλέψεις της εγκυκλίου
Η σύνταξη χορηγείται εφόσον κατ’ ελάχιστον υφίσταται συνολικό ποσοστό αναπηρίας 50% και το ποσοστό της επιδείνωσης ή της νέας πάθησης ανέρχεται τουλάχιστον σε 20% (= 40% Χ 50%).
Ουσιαστικά με την εγκύκλιό του το υπουργείο ξεκαθαρίζει πως το ποσοστό της προϋπάρχουσας αναπηρίας δεν έχει καμία σημασία αν εκτιμηθεί ότι είναι κάτω του 50%. Σημασία έχει το συνολικό ποσοστό αναπηρίας να είναι τουλάχιστον 50% και το ποσοστό της νέας πάθησης ή αναπηρίας (η επιδείνωση) να είναι τουλάχιστον 20% (επί της βαθμίδας της αναπηρίας). Οι βαθμίδες της αναπηρίας είναι τρεις:
● Η μερική (50% – 66,99%).
● Η κανονική (67% – 79,99%).
● Η βαριά (80% – 100%).
Συγκεκριμένα η εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας προβλέπει δύο προϋποθέσεις για τη χορήγηση σύνταξης αναπηρίας από κοινή νόσο σε εργαζόμενους με προϋπάρχουσα αναπηρία.
Όπως επισημαίνεται, το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δεν προσδιορίζεται με βάση το άθροισμα της αναπηρίας που προϋπήρχε και αυτής που εκδηλώθηκε μεταγενέστερα, αλλά το συνολικό ποσοστό αναπηρίας πρέπει να είναι τουλάχιστον 50% και το ποσοστό της νέας πάθησης ή αναπηρίας (η επιδείνωση) να είναι τουλάχιστον 20% (επί της βαθμίδας της αναπηρίας). Αναλυτικότερα:
Αν ο ασφαλισμένος είχε αναπηρία πριν από την υπαγωγή του στην ασφάλιση (προϋπάρχουσα αναπηρία), θεωρείται άτομο με αναπηρία εφόσον η αναπηρία του επιδεινώθηκε μετά την ασφάλισή του και η μεταγενέστερη της υπαγωγής στην ασφάλιση αναπηρία (ποσοστό επιδείνωσης) φτάνει τουλάχιστον το 40% της αναπηρίας βάσει της οποίας ζητεί τη χορήγηση σύνταξης.
Επομένως, καθοριστικοί παράγοντες για την απονομή σύνταξης αναπηρίας και τον καθορισμό της βαθμίδας αναπηρίας αποτελούν:
● το συνολικό ποσοστό αναπηρίας που πρέπει να είναι τουλάχιστον 50%,
● το ποσοστό της επιδείνωσης ή της νέας πάθησης που συμμετέχει στον καθορισμό της βαθμίδας αναπηρίας το οποίο πρέπει να είναι τουλάχιστον 20%.
Το υπουργείο έθεσε και δύο παραδείγματα για την καλύτερη κατανόηση του θέματος. Αν δείτε το δεύτερο παράδειγμα, θα διαπιστώσετε ότι ακόμα και με 30% στην προϋπάρχουσα αναπηρία θα μπορούσε κάποιος να συνταξιοδοτηθεί, αρκεί η συνολική του αναπηρία μετά την επιδείνωση να φτάνει τουλάχιστον το 50%.
Όπως επισημαίνει το υπουργείο τα παραδείγματα παρατίθενται
προκειμένου να γίνει σαφές ότι δεν γίνεται κανένας αποκλεισμός κατηγορίας αναπήρων, αλλά η ενιαία ρύθμιση καλύπτει υπό προϋποθέσεις ακόμη και τα άτομα που εισέρχονται στην αγορά εργασίας με μεγάλο ποσοστό αναπηρίας:
● Ασφαλισμένος εισήλθε στην ασφάλιση με ποσοστό αναπηρίας 75%, στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της εργασίας του, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε με αποτέλεσμα οι υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ να τον κρίνουν ανάπηρο με συνολικό ποσοστό 80% και ποσοστό επιδείνωσης 20%. Στον ασφαλισμένο θα χορηγηθεί σύνταξη μερικής αναπηρίας.
● Ασφαλισμένη με ποσοστό πιστοποιημένης προϋπάρχουσας αναπηρίας 30% και ποσοστό από νέα πάθηση 20% θα λάβει σύνταξη μόνο εάν οι υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ κρίνουν ότι οι παθήσεις της συνεκτιμώνται και της καθορίζουν τουλάχιστον 50% συνολικό ποσοστό αναπηρίας. Στη περίπτωση που αποφανθούν ότι το συνολικό ποσοστό είναι μικρότερο του 50%, δεν θα της χορηγηθεί σύνταξη.
Τέλος, η αίτηση συνταξιοδότησης μπορεί να υποβληθεί έως και 4 μήνες μετά την έκδοση της πιστοποίησης αναπηρίας, χωρίς να χάνονται τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα για το διάστημα αυτό.
Στις περιπτώσεις αυτές ο e-ΕΦΚΑ θα λαμβάνει υπόψιν ως ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης την ημέρα υποβολής της αίτησης για πιστοποίηση από το ΚΕΠΑ, η οποία από 16.09.2022 γίνεται αποκλειστικά μέσω της Εθνικής Πύλης Αναπηρίας. Στην εγκύκλιο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προσπάθεια ψηφιοποίησης και απλοποίησης του συνόλου της διαδικασίας πιστοποίησης αναπηρίας, διευκολύνοντας έτσι την καθημερινότητα εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας.
