Ο τόνος, αποτελεί μια εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, βιταμινών και ιχνοστοιχείων, ενώ ταυτόχρονα είναι ο ιδανικός τρόπος να συνδυάσετε μια εκλεπτυσμένη γεύση με μια ισορροπημένη διατροφή. Όμως, ο τόνος δεν προσφέρει μόνο γεύση και διατροφή, αλλά πολλά περισσότερα.
Ποια είναι η θρεπτική αξία του τόνου;
Πρωτεΐνη
Όλα τα ψάρια συμπεριλαμβανομένου και του τόνου περιέχουν υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη, η οποία χρησιμοποιείται κυρίως ως δομικό υλικό για να αναπτυχθεί σωστά το σώμα μας και σε συνδυασμό με την χαμηλή του περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και χοληστερίνη, τον κάνουν μια ενδεδειγμένη διατροφική πρόταση σε αντίθεση με πολλές άλλες ζωικές τροφές.
Αυτοί είναι και οι κύριοι λόγοι για τη μεγάλη κατανάλωση τόνου τόσο στις Η.Π.Α. όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Είναι μια τροφή αρκετά εύπεπτη για ανθρώπους όλων των ηλικιών με πολύ λίγες θερμίδες αφού τα 100 γρ. τόνου σε νερό δεν προσδίδουν πάνω από 130 θερμίδες.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί στις Η.Π.Α. που σύμφωνα με το Υπουργείο Εμπορίου, το 2004 η κατανάλωση τόνου ανά κεφαλή, άγγιξε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 9 κονσέρβες μέσο όρο ετησίως, εντάσσοντας το συγκεκριμένο ψάρι σε μια από τις δημοφιλέστερες προτιμήσεις των καταναλωτών.
Φώσφορος
Επίσης, ο τόνος είναι ένα ψάρι πλούσιο σε φώσφορο, σελήνιο και κάλιο. Πιο συγκεκριμένα, ο φώσφορος εκτός από το ρόλο του ως δομικό υλικό των οστών, έχει και αρκετές μεταβολικές δράσεις, όπως το να αποτελεί συστατικό ορισμένων λιπιδίων, τα οποία συμμετέχουν στο σχηματισμό των κυτταρικών μεμβρανών.
Σελήνιο
Το σελήνιο, που επίσης περιέχεται στον τόνο σε υψηλές περιεκτικότητες, έχει ταυτόχρονη δράση με την βιταμίνη Ε και προστατεύει τις ουσίες του οργανισμό που είναι ευαίσθητες σε οξειδώσεις.
Κάλιο
Τέλος, το κάλιο που περιέχεται σε σημαντική ποσότητα, συνεισφέρει στη μεταφορά νευρικών ερεθισμάτων, στον έλεγχο της μυϊκής συσταλτικότητας και στην διατήρηση της αρτηριακής πίεσης.
Ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά
Ο φρέσκος τόνος ανήκει στα λεγόμενα λιπαρά ψάρια, τα οποία χαρακτηρίζονται από υψηλές περιεκτικότητες σε ω-3 πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως είναι το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (ΕPA) και το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA). Ο τόνος σε κονσέρβα, περιέχει εξίσου τις ίδιες υψηλές περιεκτικότητες σε ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί έναν εύκολο και οικονομικό τρόπο για να τον απολαύσει κάποιος.
| Θρεπτική σύσταση ανά 100 g | Τόνος σε νερό | Τόνος σε λάδι |
| Ενέργεια (kcal) | 116 | 198 |
| Πρωτεΐνες (g) | 25,51 | 29,13 |
| Κορεσμένα λιπαρά (g) | 0,234 | 1,534 |
| Μονοακόρεστα λιπαρά (g) | 0,159 | 2,949 |
| Πολυακόρεστα λιπαρά (g) | 0,337 | 2,885 |
| Υδατάνθρακες (g) | – | – |
| Ασβέστιο (mg) | 11 | 13 |
| Σίδηρος (mg) | 1,53 | 1,39 |
| Μαγνήσιο (mg) | 27 | 31 |
| Φώσφορος (mg) | 163 | 311 |
| Κάλιο (mg) | 237 | 207 |
| Νάτριο (mg) | 338 | 354 |
| Ψευδάργυρος (mg) | 0,77 | 0,90 |
| Χαλκός (mg) | 0,051 | 0,071 |
| Σελήνιο (mg) | 80,4 | 76 |
| Βιταμίνη Α (IU) | 56 | 78 |
| Βιταμίνη Ε (mg) | 0,33 | 0,87 |
| Βιταμίνη D (IU) | – | 236 |
| Χοληστερίνη (mg) | 30 | 18 |
| ω3 λιπαρά οξέα (mg) | 279 | 128 |
Πηγή: Βάση δεδομένων θρεπτικής ανάλυσης τροφίμων του Αμερικάνικου Υπουργείου Γεωργίας, έκδοση 18.
Ποια τα οφέλη του τόνου για την υγεία;
Προστασία από διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα
Μια από τις πιο σημαντικές δράσεις των ω-3 λιπαρών οξέων του τόνου, είναι η προστασία από διάφορα καρδιαγγειακά νοσήματα. Αρκετές επιδημιολογικές έρευνες έχουν παρουσιάσει αποτελέσματα, όπου φαίνεται πως οι πληθυσμοί που διατρέφονται συχνότερα με ψάρια, και ειδικότερα με τα λεγόμενα λιπαρά, έχουν μειωμένη θνησιμότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αναστολή της διαδικασίας της αθηροσκλήρυνσης. Έχει βρεθεί ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα μειώνουν τις συγκεντρώσεις διαφόρων αθηρογόνων λιποπρωτεϊνών στο πλάσμα.
Επιπρόσθετα, τα ω-3 λιπαρά οξέα συντελούν και στην πρόληψη από θρόμβωση των αγγείων. Η θρόμβωση είναι μία σοβαρή επιπλοκή της αθηροσκλήρωσης των στεφανιαίων αγγείων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τέλος, η καρδιαγγειακή προστασία που παρέχει το λίπος του τόνου, έγκειται στο ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα μειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα ενώ ταυτόχρονα «ρίχνουν» και την αρτηριακή πίεση.
Προστασία από καρκίνο
Πιθανή συνεισφορά φαίνεται να έχει η κατανάλωση του τόνου και στην προστασία από καρκίνο. Έρευνες σε ζώα έδειξαν ότι τα ιχθυέλαια μειώνουν τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και τις μεταβολές των προκαρκινικών κυττάρων. Πρόσφατη επιδημιολογική έρευνα, η οποία μελέτησε τις διαιτητικές συνήθειες 35.298 μεταεμμηνοπαυσιακών γυναικών ηλικίας από 45 μέχρι 74 ετών, έδειξε πως εκείνες οι γυναίκες που κατανάλωναν τουλάχιστον 45 γρ.ψαριού καθημερινά είχαν 30% λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού.
Ευεργετικές επιδράσεις από το άσθμα
Ολοένα και περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες, προσπαθούν να συνδέσουν την κατανάλωση των ω-3 λιπαρών οξέων, που περιέχονται και στον τόνο, με ευεργετικές επιδράσεις από το άσθμα. Τα τελευταία σχετικά αποτελέσματα, προέρχονται από μια έρευνα της Αυστραλίας, την Childhood Asthma Prevention Study, όπου φάνηκε πως τα παιδιά, των οποίων η διατροφή ήταν πλούσια σε λιπαρά οξέα, είχαν πολύ λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν βήχα, ο οποίος είναι από τα πρώτα συμπτώματα έναρξης της κρίσης άσθματος.
Πνευματικές διαταραχές
Πιθανή επίδραση των ω-3 λιπαρών οξέων, που όπως αναφέρθηκε περιέχεται σε σημαντικές ποσότητες και στον τόνο, φαίνεται να υπάρχει και στις πνευματικές διαταραχές. Ένας αριθμός ερευνών έδειξε την παρουσία χαμηλών επιπέδων ω-3 λιπαρών οξέων στις μεμβράνες των κυττάρων ατόμων που έπασχαν από κατάθλιψη, σχιζοφρένεια και νόσο Alzheimer, λόγω χαμηλής διαιτητικής πρόσληψης τους. Όμως, φαίνεται ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα του τόνου είναι δυνατό να βελτιώσουν και τις διάφορες εγκεφαλικές λειτουργίες.
