Το Γενικό Επιτελείο Στρατού δημιούργησε και δημοσίευσε στο διαδίκτυο ενημερωτικό φυλλάδιο και βίντεο https://youtu.be/0mFATMjkc7g με θέμα «Πρωταρχικές ενέργειες σε περίπτωση που βρεις Εκρηκτικά Κατάλοιπα Πολέμου», στο πλαίσιο πρόληψης συναφών ατυχημάτων και την προστασία όλων από την απειλή των Εκρηκτικών Κατάλοιπων Πολέμου (ΕΚΠ).
Πρόκειται για δράση ζωτικής σημασίας ώστε να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν όλοι (δάσκαλοι, μαθητές, παιδιά, εργάτες κατασκευαστικών εταιρειών, χειριστές χωματουργικών μηχανημάτων, δύτες, ψαράδες, ξυλοκόποι, περιπατητές – εκδρομείς, κυνηγοί, αρχαιολόγοι, κτηνοτρόφοι κ.λπ) τις εν λόγω πρωταρχικές ενέργειες, παρά να επικρατεί άγνοια κινδύνου με ότι συνεπάγεται.
Τα Εκρηκτικά Κατάλοιπα Πολέμου (χειροβομβίδες, νάρκες, βλήματα, βόμβες, κ.λπ.) μπορούν να βρεθούν, είτε στη στεριά, είτε στη θάλασσα και παραμένουν επικίνδυνα όσα χρόνια και αν περάσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλη την Ελλάδα έχουν βρεθεί και βρίσκονται αρκετά συχνά αντίστοιχα αντικείμενα.
Πρωταρχικές Ενέργειες
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στο ενημερωτικό φυλλάδιο, αλλά και στο βίντεο του ΓΕΣ, οι πρωταρχικές ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση που βρεθούν εκρηκτικά κατάλοιπα, είναι συνοπτικά Αναγνώρισε – Απομακρύνσου – Ενημέρωσε.
Οι βασικές οδηγίες είναι οι εξής:
Μην πλησιάσεις περαιτέρω και γενικά, μην το πειράξεις -μετακινήσεις από το σημείο που το βρήκες.
- Επισήμανε με κάποιο πρόχειρο αλλά ευδιάκριτο τρόπο, απότο σημείο που το είδες. Όχι πιο κοντά!
- Κάνε λήψη φωτογραφίας του αντικειμένου και της περιοχής, εφόσον εκείνη την ώρα έχεις μαζί σου συσκευή με δυνατότητα λήψης φωτογραφίας.
- Απομακρύνσου, από το ίδιοδρομολόγιο κατ’ ελάχιστο 380 μέτρα.
- Ενημέρωσε τις αρχές μέσω δωρεάν κλήσης ή μηνύματος (SMS/MMS) στον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112.
Υπηρεσίες
Οι υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων που θα συνδράμουν στις κατά περίπτωση αρμόδιες Αρχές (Αστυνομία ή Λιμενικό), με σκοπό να αντιμετωπιστεί η απειλή των ΕΚΠ, είναι οι εξής:
Προσωπικό ΕΟD: Explosive Ordnance Disposal (Εξειδικευμένο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων σε θέματα αναγνώρισης, εξουδετέρωσης και Καταστροφής Εκρηκτικών Μηχανισμών)
ΤΕΝΞ: Τάγμα Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (Αρμόδια Μονάδα του Στρατού Ξηράς, υπεύθυνη για εκκαθάριση ναρκοπεδίων-Υπόπτων Χώρων για απόδοση αυτών των εκτάσεων γης σε ελεύθερη χρήση και κυκλοφορία. Είναι επίσης υπεύθυνη και για ανίχνευση, αναγνώριση, εξουδετέρωση, περισυλλογή και καταστροφή Εκρηκτικών Μηχανισμών στη Στεριά)
ΔΥΚ: Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών (Μονάδα του Πολεμικού Ναυτικού, υπεύθυνη για ανίχνευση, αναγνώριση, εξουδετέρωση, περισυλλογή και καταστροφή Εκρηκτικών Μηχανισμών στη θάλασσα και σε λίμνες)
Το Τάγμα Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ)
Η χώρα μας αποτέλεσε πεδίο πολεμικών αντιπαραθέσεων με ιδιαίτερη ένταση κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα. Η κληρονομιά αυτών ήταν ένα τεράστιο πλήθος πυρομαχικών και πάσης φύσης εκρηκτικών μηχανημάτων και μηχανισμών εγκατεσπαρμένων στον Ελλαδικό χώρο, γνωστά ως Εκρηκτικά Κατάλοιπα Πολέμου ή Explosives Remnants of War (ERW) στη διεθνή βιβλιογραφία, τα οποία εγκυμονούσαν μεγάλους κινδύνους για τη ζωή αθώων πολιτών και κυρίως παιδιών, δημιουργώντας παράλληλα ισχυρή ανάσχεση στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιφέρειας.
Απέναντι σ’ αυτό το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα ήταν επιτακτική η ανάγκη συγκρότησης μιας κατάλληλης Μονάδας Μηχανικού, προκειμένου να αναλάβει το έργο εκκαθάρισης αυτών των περιοχών.
Στις 29 Οκτ 53 υπεγράφη το Νομοθετικό Διάταγμα υπ’ αριθμό 2646, με το οποίο συστάθηκε η Υπηρεσία Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΥΠ.Ε.Ν.), η οποία συγκροτήθηκε και λειτουργούσε από το 1954 με αποστολή και αρμοδιότητες τόσο επιχειρησιακού, όσο και κοινωνικού χαρακτήρα.
Στις 12 Νοε 71 υπεγράφη το Νομοθετικό Διάταγμα υπ’ αριθμό 1033, με το οποίο η ΥΠ.Ε.Ν. μετονομάσθηκε σε Τάγμα Εκκαθαρίσεως Ναρκοπεδίων Ξηράς (Τ.Ε.Ν.Ξ.), με τη σημερινή του μορφή.
Το ΤΕΝΞ είναι ειδική Μονάδα ΜΧ και υπάγεται επιχειρησιακά στο ΓΕΣ/Α1(ΔΕΠΙΧ) και διοικητικά στο ΓΕΣ/ΔΜΧ. Η έδρα της Μονάδας βρίσκεται στις Αχαρνές Αττικής, στους πρόποδες της Πάρνηθας, στο Στρατόπεδο «Αντγου Βασίλειου Καποτά» και επιχειρεί με τις Ομάδες Ναρκαλιείας (ΟΝ) σε ολόκληρη την Επικράτεια.
Η αποστολή της Μονάδας, κοινή τόσο στον πόλεμο όσο και στην ειρήνη, συνδυάζει τόσο το επιχειρησιακό (Σχέδιο Κωλυμάτων) όσο και κοινωνικό χαρακτήρα (εκκαθάριση περιοχών από ERW’s και σύναψη συμβάσεων με εταιρίες). Αποτελεί τη μοναδική Υπηρεσία στην Ελλάδα, που μπορεί να εκτελέσει ανάλογες εργασίες και να αποδώσει Ύποπτους Χώρους σε ελεύθερη χρήση και κυκλοφορία.
Επιπρόσθετα, προσωπικό της τελεί σε 24ώρη ετοιμότητα, 365 ημέρες το χρόνο, για περιστατικά Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανημάτων Μηχανισμών – Πυρομαχικών (ΕΜ/Μ-Π) (EOD) σε όλη την Επικράτεια, κατόπιν αιτήματος του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με σκοπό την απομάκρυνση απειλής από ERW’s, πλησίον ή εντός κατοικημένων περιοχών.
