Ο κορωνοϊός, για ένα ακόμα χειμώνα, αναμένεται να μας ταλαιπωρήσει, καθώς έρχεται ένα ακόμα κύμα. Οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι, καθώς δεν θα αντιμετωπίσουμε μόνο τον κορωνοϊό, αλλά ένα τριπλό κοκτέιλ ιών. Ο ευάλωτος πληθυσμός παραμένει στην πλειονότητά του εμβολιαστικά ανοχύρωτος (τόσο έναντι της COVID-19 όσο και της εποχικής γρίπης), γεγονός που εντείνει την ανησυχία των ειδικών για έναν νέο κύκλο πίεσης στο ΕΣΥ.
Ήδη, άλλωστε, τα σύνορα της χώρας μας έχουν περάσει και οι τρεις υποπαραλλαγές της Ομικρον που βρίσκονται στο… μικροσκόπιο της επιστημονικής κοινότητας, δηλαδή οι BQ. 1, BQ. 1.1 και ΧΒΒ, και ευθύνονται για εξάρσεις σε κρούσματα και νοσηλείες σε χώρες της Γηραιάς Ηπείρου.
Έρχεται το νέο κύμα
Μοιραία οι εκτιμήσεις είναι δυσοίωνες και για τα όσα θα εκτυλιχτούν εντός των συνόρων τις επόμενες εβδομάδες. Τα δεδομένα που «κλειδώνουν» το σενάριο πως βρισκόμαστε εν αναμονή ενός νέου κύματος είναι η υψηλή μεταδοτικότητα των νεότερων υποπαραλλαγών (της τάξεως του 30%-40% εν συγκρίσει με τις προηγούμενες παραλλαγές) αλλά και η ανοσιακή διαφυγή που τις χαρακτηρίζει. Και όλα αυτά σε μια περίοδο που ο πραγματικός αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων υπολογίζεται σε 30.000-40.000.
Ακόμη όμως δεν έχει αποσαφηνιστεί η επίπτωσή τους στη νοσηρότητα, που σημειωτέον αποτελεί τον πλέον καθοριστικό παράγοντα για την επικείμενη πίεση στα υγειονομικά συστήματα.
«Δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία για τη νόσο που προκαλούν. Πρώιμες όμως ανοσολογικές μελέτες δείχνουν πως αποκτούν κρίσιμους γονιδιακούς τόπους, που εκφράζουν την ικανότητα προσβολής του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος. Και αυτή η παρατήρηση κάνει ακόμη πιο επιτακτικό τον αναμνηστικό εμβολιασμό, ιδίως στις κρίσιμες ηλικίες» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Νίκος Τζανάκης.
Στον πάγο οι εμβολιασμοί
Τα επίσημα δεδομένα από την εκστρατεία αναμνηστικών δόσεων με τα εμβόλια «νέας γενιάς» είναι κάθε άλλο παρά ικανοποιητικά. Αναλυτικότερα, το ποσοστό των εμβολιασμένων πολιτών άνω των 60 ετών με επικαιροποιημένα εμβόλια δεν ξεπερνά το 24% με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αξιοσημείωτο είναι πως αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους να αναφέρει στις αρχές της περασμένης εβδομάδας πως «το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 60 ετών που έχει εμβολιαστεί με δεύτερη και τρίτη αναμνηστική δόση ανέρχεται στο 23,3%, με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δεύτερη αναμνηστική δόση να είναι στο 18,8%».
Εν τω μεταξύ, η «χαλαρή» επιτήρηση των κρουσμάτων (δεδομένου ότι διενεργούνται λιγότερα τεστ και από αυτά δηλώνονται ακόμη πιο λίγα) φαίνεται να… θολώνει την ικανότητα των προβλεπτικών μοντέλων. Πάντως και σύμφωνα με τον κ. Τζανάκη, το επικρατέστερο σενάριο δείχνει επιδείνωση των δεικτών περί τα τέλη Νοέμβρη με αρχές Δεκέμβρη.
Υπενθυμίζεται, δε, πως αντίστοιχες είναι και οι προβλέψεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), που κάνουν λόγο για επικράτηση των νέων υποπαραλλαγών (με έμφαση στις BQ. 1 και BQ1.1.) από τα μέσα Νοεμβρίου έως και τις αρχές Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, αυτές θα ευθύνονται για ένα στα δύο κρούσματα που θα εντοπίζονται στη Γηραιά Ηπειρο, με αποτέλεσμα να αναμένεται έξαρση.
Γρίπη όπως το 2009;
Μερικές εβδομάδες απέχουμε όμως, σύμφωνα πάντα με ίδιες τις εκτιμήσεις, και από την έξαρση της εποχικής γρίπης. Οι ειδήσεις που καταφθάνουν από τις ΗΠΑ ενισχύουν την ανησυχία που θέλει να βρίσκεται προ των πυλών ένα δριμύ κύμα που θυμίζει το 2009 – χρονιά που σήμανε επίσης πανδημικός συναγερμός.
Πιο συγκεκριμένα, η εποχική γρίπη εμφανίστηκε έξι εβδομάδες νωρίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, με υψηλά ποσοστά νόσησης και συγκεκριμένα 880.000 κρούσματα, 6.900 νοσηλείες και 360 θανάτους.
Μάλιστα, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) αναφέρουν ότι τόσο υψηλά ποσοστά έχουν να καταγραφούν από την πανδημία της Η1Ν1, με βάση εκτιμήσεις που βασίζονται στον αριθμό εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, τις επισκέψεις σε γιατρούς, τις νοσηλείες και τους θανάτους. Η Lynnette Brammer, επιδημιολόγος που ηγείται της ομάδας επιτήρησης της γρίπης των CDC, υπογράμμισε πρόσφατα ότι βρισκόμαστε στην καμπή μιας ασυνήθιστης πανδημίας κορονοϊού που έχει επηρεάσει τη γρίπη καθώς και άλλους αναπνευστικούς ιούς.
Πίσω στη χώρα μας, τα καταγεγραμμένα περιστατικά γρίπης παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Το ίδιο ισχύει και για την υπόλοιπη Ευρώπη με κρούσματα να έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής σε Γερμανία, Ισπανία και Πορτογαλία. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν πως υπάρχει πιθανότητα απότομης αύξησης ακόμη και εντός του τρέχοντος μηνός, με αποτέλεσμα τη διασταύρωση των δύο ιών.
Ενα τέτοιο ενδεχόμενο όμως θα θέσει σε κίνδυνο τον ευάλωτο πληθυσμό, δεδομένου πως η ταυτόχρονη νόσηση πιθανόν να οδηγήσει σε πιο σοβαρή έκβαση. Επιπρόσθετα, η παρατήρηση πως τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ το στέλεχος του ιού που επικρατεί μέχρι στιγμής είναι το Η3Ν2 κάνει ακόμη πιο πολύπλοκη την κατάσταση. Και αυτό διότι έχει… κατηγορηθεί για σοβαρότερες επιπλοκές στους νεότερους αλλά και στους ηλικιωμένους.
Άλλαξε συμπεριφορά και ο ιός RSV
Η πρόσφατη έκκληση της προέδρου της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρίας Θεοδωρίδου δεν ήταν τυχαία. Η ίδια, αναλύοντας τους κινδύνους στην έκτακτη ενημέρωση της εβδομάδας που μας πέρασε, επισήμανε την αναγκαιότητα του εμβολιασμού για τον κορωνοϊό αλλά και τη γρίπη με έμφαση στις ευπαθείς ομάδες. Υπογραμμίζεται, δε, πως έως εκείνη την ημέρα είχαν εκδοθεί μόλις 1,29 εκατ. συνταγές για το αντιγριπικό εμβόλιο, εκ των οποίων είχαν εκτελεστεί οι 957.209.
Λίγες ημέρες μετά, ο αντίστοιχος αριθμός των συνταγών είχε φτάσει τα 1,55 εκατ. ενώ είχαν πραγματοποιηθεί 1,18 εκατ. εμβολιασμοί. Οι ειδικοί ωστόσο επιμένουν πως είναι αναγκαίο γιατροί και πολίτες να επιδείξουν ταχύτερα αντανακλαστικά, δεδομένου πως και ο ιός της γρίπης έχει γίνει απρόβλεπτος.
Πάντως, η εξίσωση γίνεται ακόμη πιο πολυσύνθετη όταν προσθέσει κανείς και τον συγκυτιακό ιό (RSV). Το πρώτο σήμα κινδύνου για αλλαγή στη συμπεριφορά του ήρθε από το Πανεπιστήμιο του Σίδνει. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η πανδημία έχει διαταράξει το εποχικό μοτίβο του, καθώς το 2020 και το 2021 εμφανίστηκε στην Αυστραλία εκτός εποχής, ενώ ανατροπές διαπιστώθηκαν και στα στελέχη του ιού.
Το ίδιο μοτίβο συνεχίζεται και στις ΗΠΑ, με την Claudette Poole, διευθύντρια προγράμματος Παιδιατρικών Λοιμωδών Νοσημάτων στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, να σημειώνει πως βλέπουν διπλάσιο αριθμό παιδιών που νοσούν τόσο από γρίπη όσο και από τον ιό RSV σε μια παραδοσιακά «ουδέτερη» περίοδο.
Υπό τα δεδομένα αυτά, ένα ερώτημα που γεννάται είναι εάν πρέπει να επιστρέψει η υποχρεωτικότητα της χρήσης μάσκας στα σχολεία – και όχι μόνο. Ο κ. Τζανάκης απαντά χωρίς δεύτερη σκέψη πως (τουλάχιστον προς το παρόν) δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. «Η λελογισμένη έκθεση όλων μας στους συνήθεις ιούς και στα άλλα αντιγόνα του περιβάλλοντος είναι αναγκαία ώστε το ανοσοποιητικό μας να διατηρείται σε εγρήγορση και να αμύνεται αποτελεσματικά. Και αυτό ισχύει και για τα παιδιά και για τους ενηλίκους κάτω των 60 ετών».
Ο ίδιος όμως προσθέτει με νόημα πως «σε περιόδους όπου καταγράφεται βαριά επιδημική έξαρση είναι αναγκαίο να λαμβάνονται πρόσκαιρα μέτρα μείωσης του επιδημιολογικού φορτίου με τη χρήση ατομικών μέτρων προστασίας, όπως η μάσκα».
Έξαρση γρίπης, RSV και κοροναϊού
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα δεδομένα της πρόσφατης δημοσίευσης της Fenit Nirappil στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The Washington Post με θέμα την προειδοποίηση των CDC για την έξαρση της γρίπης, του RSV και του κορωνοϊού κατά τους χειμερινούς μήνες.
Ενώ τα νέα κρούσματα έχουν μειωθεί τις τελευταίες εβδομάδες, ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι υγείας προειδοποιούν ότι αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα άλλων ιών καθώς επιστρέφει η καθημερινότητα πριν από την πανδημία και πολλοί Αμερικανοί, ιδιαίτερα παιδιά, δεν έχουν ανοσία. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων εξέδωσαν προειδοποιήσεις σχετικά με τους αναπνευστικούς ιούς σε χιλιάδες παρόχους υγειονομικής περίθαλψης σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν την ανίχνευση των ιών, τη θεραπεία και τον εμβολιασμό του πληθυσμού.
Επιστρέφει η γρίπη
Τουλάχιστον 4.300 ασθενείς με γρίπη εισήχθησαν στα νοσοκομεία την εβδομάδα που έληξε στις 29 Οκτωβρίου, ο υψηλότερος αριθμός νοσηλευόμενων ασθενών από γρίπη σε μια δεκαετία και σχεδόν διπλάσιος από την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με στοιχεία των CDC. Η εποχή της γρίπης ξεκίνησε έξι εβδομάδες νωρίτερα φέτος, σε επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από την πανδημία της γρίπης των χοίρων H1N1 το 2009.
Με την αύξηση των κρουσμάτων RSV, γρίπης και Covid-19, τα Νοσοκομεία αναμένεται να πληγούν για ακόμα ένα χειμώνα αναφέρει ο Dawn O’Connell, βοηθός Γραμματέας Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών για την ετοιμότητα και την ανταπόκριση των ΗΠΑ. Είναι όμως πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι τόσο για την γρίπη και για τον ιό SARS-CoV-2 υπάρχουν διαθέσιμα ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια.
Ο ιός RSV
Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) αποτελεί μια κοινή αιτία συμπτωμάτων που μοιάζουν με κρυολόγημα στα παιδιά. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον RSV, αλλά η Pfizer σχεδιάζει να ζητήσει έγκριση για ένα εμβόλιο που χορηγείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ενώ ο RSV είναι μια από τις κύριες αιτίες νοσηλείας σε μικρά παιδιά, ο ιός αποτελεί επίσης μεγαλύτερη απειλή για τους ηλικιωμένους και τους ανοσοκατεσταλμένους ενήλικες. Παρά τη μείωση των κρουσμάτων κορωνοϊού, οι ομάδες κινδύνου θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης αυξημένων προφυλάξεων λόγω της κυκλοφορίας άλλων ιών του αναπνευστικού.
Για την εποχή της γρίπης, η πίεση στα νοσοκομεία μπορεί να μην είναι τόσο εξουθενωτική για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, εάν τα κρούσματα είναι σχετικά ήπια. Η Lynnette Brammer, επιδημιολόγος που ηγείται της εγχώριας ομάδας επιτήρησης της γρίπης των CDC, δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι δεν έχουν δει ακόμη στοιχεία για ένα πιο λοιμογόνο στέλεχος γρίπης.
Ο Ντέιβιντ Ρούμπιν, ο οποίος παρακολουθεί τους αναπνευστικούς ιούς για το PolicyLab στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Φιλαδέλφειας, αναφέρει ότι είναι πρόωρο να κηρύξουμε νοσοκομειακή κρίση. Μια κρίση ψυχικής υγείας των νέων και μια πανεθνική έλλειψη παιδικών κρεβατιών έχουν καταστήσει πιο δύσκολο για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης να χειριστεί την αύξηση των κρουσμάτων λοιμώξεων του αναπνευστικού. Αλλά τα νοσοκομεία ενηλίκων είναι σε καλύτερη θέση να ανταποκριθούν λόγω της πλειονότητας τους. Οι κρατικοί και περιφερειακοί αξιωματούχοι δημόσιας υγείας παροτρύνουν τους γονείς και τις οικογένειες να λάβουν προφυλάξεις τώρα για να είναι υγιείς και να αποφύγουν την πίεση στα νοσοκομειακά συστήματα αναφέρει η Anne Zink, κορυφαία αξιωματούχος δημόσιας υγείας στην Αλάσκα και πρόεδρος της Ένωσης Πολιτειακής και Εδαφικής Υγείας.
Αυτές οι προφυλάξεις περιλαμβάνουν την ενημέρωση σχετικά με τα εμβόλια, την παραμονή στο σπίτι κατά την διάρκεια της νόσησης και το τακτικό πλύσιμο των χεριών. Συχνά υποβαθμίζεται στις κυβερνητικές συστάσεις η χρήση μάσκας, ένα μέτρο που σπάνια υιοθετήθηκε κατά τις προηγούμενες εποχές του αναπνευστικού ιού αλλά έχει αποδειχτεί αποτελεσματικό στην άμβλυνση της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Η έλλειψη έκθεσης σε άλλους ιούς όταν ο πληθυσμός τηρούσε κοινωνική απόσταση και φορούσε μάσκες για να αποφευχθεί η νόσηση από Covid-19 έχει συμβάλει στην τρέχουσα κατάσταση, λένε οι ειδικοί. Η τακτική έκθεση σε αναπνευστικούς ιούς που συνήθως συμβαίνει και που ενισχύει την ανοσία χρόνο με το χρόνο δεν συνέβη τα τελευταία χρόνια.
Πηγή:Newpost.gr
