Μόνο το 50% του λογαριασμού ρεύματος αφορά στην κατανάλωση του ρεύματος ενώ ο υπόλοιπος μισός αφορά φόρους, τέλη και ρυθμιζόμενες χρεώσεις.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα “Καθημερινή” 1 στα 2 ευρώ που πληρώνουν οι καταναλωτές για ρεύμα κατευθύνεται σε ΥΚΩ, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΕΤΜΕΑΡ, δημοτικά τέλη, ΕΡΤ και φόρους.
Παρακάτω παρατίθεται ένα σχετικό παράδειγμα: Για μια ετήσια κατανάλωση (11/7/2023- 11/7/2024) περίπου 3.650 κιλοβατωρών ο συνολικός λογαριασμός ρεύματος για έναν οικιακό καταναλωτή ήταν 1.107,86 ευρώ (μετά την επιδότηση 33,97 ευρώ για τους μήνες του 2023).
Από αυτά το κόστος ρεύματος (κατανάλωση κιλοβατωρών) ήταν 661,93 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 56,68% του συνολικού λογαριασμού. Περί τα 80 ευρώ πλήρωσε για το δίκτυο του ΔΕΔ- ΔΗΕ (χρέωση χρήσης δικτύου), περί τα 30 ευρώ για το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ (χρέωση χρήσης συστήματος), 25,19 ευρώ για Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας (καλύπτουν το επιδοτούμενο τιμολόγιο των vnσιών) και 62 ευρώ για ΕΤΜΕΑΡ τέλος υπέρ ΑΠΕ).
Οι τέσσερις μαζί αυτές ρυθμιζόμενες χρεώσεις, κοινές για όλους τους παρόχους και κάθε τύπο τιμολογίου, αντιστοιχούν στο 17,88% του συνολικού λογαριασμού. Μόνο για δημοτικά τέλη και ΕΡΤ πλήρωσε 220 ευρώ και συνολικά για φόρους και τέλη 282,45 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από το 25% του συνολικού λογαριασμού.
Ακόμη μεγαλύτερα ποσά σε σχέση με το κόστος του ρεύμα- τος πληρώνουν στον λογαριασμό ρεύματος μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματικά εργαστήρια (φούρνοι, κομμωτήρια, ζαχαροπλαστεία, τυπογραφεία κ.λπ.) που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο χαμηλής τάσης. Σε ένα λογαριασμό 2.222 ευρώ το κόστος ρεύματος είναι 1.026 ευρώ, δηλαδή μόλις το 46,63% με το υπόλοιπο 53,38% να αντιστοιχεί σε τέλη, φόρους και ρυθμιζόμενες χρεώσεις. Μόνο για δημοτικά τέλη και ΕΡΤ οι επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας για μια ετήσια κατανάλωση γύρω στις 5.300 κιλοβατώρες πλήρωσαν 560 ευρώ.
Οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις
Δύο από τις συνολικά τέσσερις ρυθμιζόμενες χρεώσεις στον λογαριασμό ρεύματος αφορούν τα δίκτυα διανομής και μεταφοράς του ρεύματος που διαχειρίζονται αντίστοιχα ο ΔΕΔΔΗΕ και Ο ΑΔΜΗΕ, υποδομές χωρίς τις οποίες το ρεύμα δεν μπορεί να φτάσει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αυτό καθιστά εύλογες τις χρεώσεις χρήσης αυτών των υποδομών στους λογαριασμούς ρεύματος, αφού το σύνολο των δαπανών ανάπτυξης και συντήρησης μαζί με ένα εύλογο περιθώριο απόδοσης ανακτώνται από τους καταναλωτές.
Ερωτήματα εγείρονται για το ύψος αυτών των χρεώσεων που επιβαρύνουν υπέρμετρα νοικοκυριά και επιχειρήσεις από τη μια και πολλαπλασιάζουν την κερδοφορία των διαχειριστών από την άλλη, στους οποίους μάλιστα ρόλο βασικού μετόχου (πέραν της State Grid στον ΑΔΜΗΕ και της Macquarie στον ΔΕΔΔΗΕ) έχει το ελληνικό Δημόσιο (στον ΔΕΔΔΗΕ μέσω της συμμετοχής του στη ΔΕΗ). Είναι ενδεικτικά της αντιστρόφως ανάλογης επίδρασης αυτών των χρεώσεων σε καταναλωτές και διαχειριστές, στα οικονομικά αποτελέσματα των ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ έτους 2023.
Τα έσοδα του ΔΕΔΔΗΕ το 2023 ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ (1,093 δισ.) από 832 εκατ. ευρώ το 2022, τα δε καθαρά κέρδη από 18 εκατ. ευρώ το 2022 εκτοξεύτηκαν στα 140 εκατ. ευρώ. Μάλιστα εξ αυτών, τα 133 εκατ. ευρώ με απόφαση γενικής συνέλευσης κατέληξαν στους μετόχους ως μερίσματα.
Η υψηλή αυτή κερδοφορία ήταν αποτέλεσμα της αναπροσαρμογής του επιτρεπόμενου εσόδου που ενέκρινε η PAAEY στον ΔΕΔΔΗΕ για το 2023, n οποία συνοδεύτηκε με μεγάλες αυξήσεις στις χρεώσεις χρήσης δικτύου για τους καταναλωτές μέσης και χαμηλής τάσης, από τις αρχές Μαΐου πέρυσι. Το ρυθμιζόμενο έσοδο του ΔΕΔΔΗΕ για το 2023 αναπροσαρμόστηκε σε 981.774.885 ευρώ από το αρχικά εγκεκριμένο έσοδο των 776 εκατ. ευρώ για την ίδια χρονιά και το έσοδο των 744 εκατ. ευρώ ένα χρόνο πριν. Για να καλυφθεί το αυξημένο έσοδο του ΔΕΔΔΗΕ η ΡΑΑΕΥ με απόφασή της προχώρησε σε αναπροσαρμογή των χρεώσεων βάσει της νέας μεθοδολογίας που είχε εγκρίνει, δηλαδή ξεχωριστή χρέωση για ε ενέργεια και ξεχωριστή για ισχύ.
Για τους οικιακούς καταναλωτές η μοναδιαία χρέωση ισχύος ανήλθε σε 4,434 ευρώ ανά kVA από 0,52 ευρώ πριν, αύξηση 752,7%, που υπερκάλυψε στο πολλαπλάσιο τη μείωση στη χρέωση ενέργειας από τα 0,01415 ευρώ ανά κιλοβατώρα στα 0,02130 ευρώ ανά κιλοβατώρα (-33,5%).
Οι χρεώσεις δικτύων αναπροσαρμόζονται ανά τετραετία (ρυθμιστική περίοδο) βάσει απόφασης της ΡΑΑΕΥ για το εγκεκριμένο ετήσιο έσοδο των διαχειριστών, που λαμβάνεται έπειτα από δημόσια διαβούλευση εισήγησης που υποβάλλουν οι διαχειριστές για την απόδοση του μέσου σταθμικού κόστους κεφαλαίου (Wacc). Το ύψος του Wacc ορίζει το μέγιστο της κερδοφορίας των διαχειριστών γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια αποτελεί μόνιμη διαμάχη μεταξύ διαχειριστών και ΡΑΑΕΥ, που πρέπει να το εγκρίνει με βασικό κριτήριο τη χαμηλότερη δυνατή επιβάρυνση των καταναλωτών και τη διασφάλιση της ομαλής υλοποίησης των επενδυτικών προγραμμάτων και της της βιωσιμότητας των εταιρειών.
Για τη νέα ρυθμιστική περίοδο που ξεκινάει το 2025 ο ΔΕΔΔΗΕ έχει εισηγηθεί από τις αρχές Ιουλίου στη ΡΑΑΕΥ αύξηση του Wacc στο 8,2% από το εγκεκριμένο 7,66% της τρέχουσας περιόδου, με τη ΡΑΑΕΥ σύμφωνα με πληροφορίες να προσανατολίζεται στο να το μειώσει γύρω στο 7,3%. Ανεξάρτητα από το τελικό ύψος του Wacc οι αυξημένες δα- πάνες του ΔΕΔΔΗΕ (2,99 δισ. ευρώ) έως το 2028 θα φέρουν αναπόφευκτα αυξήσεις από 1/1/2025 στις χρεώσεις χρήσης δικτύου.
