Ακόμη και στην καρδιά του καλοκαιριού, οι οθόνες και το gaming κλέβουν τα παιδιά μας από τα αληθινά παιχνίδια και τις υπαίθριες δραστηριότητες που τα κινητοποιούν ψυχικά και σωματικά. Υπάρχει τρόπος διαχείρισης της κατάστασης; Ναι, απαντούν οι ειδικοί και μας δίνουν ιδέες.
Οι διακοπές δεν ήρθαν ακόμη. Ή τελείωσαν πρώιμα. Ή αναβάλλονται επ’ αόριστον και στην πόλη τα παιδιά χαμηλώνουν τον φωτισμό και ανοίγουν τις οθόνες νικώντας ψηφιακά την ανία που γεννά ο άπλετος ελεύθερος χρόνος. Γιατί δεν κάνουν κάτι άλλο; Πιο δημιουργικό, πιο επικοινωνιακό, πιο «κανονικό» τέλος πάντων;
Δύσκολη η απάντηση, αν κρίνουμε από εμάς τους γονείς, που συνειδητά ή ασυναίσθητα χαϊδεύουμε την οθόνη του κινητού μας αμέτρητες φορές την ημέρα ή σερφάρουμε άσκοπα στο διαδίκτυο ροκανίζοντας τον τόσο πολύτιμο και για εμάς χρόνο.
«Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά;» για να βάλουμε και λίγο Σαββόπουλο στην κουβέντα. Ξεμπροστιάζουμε εαυτούς, καθώς οι οθόνες έχουν μαγέψει πρώτα εμάς και στη συνέχεια τα παιδιά μας, που η φύση τους τα οδηγεί να μας μιμούνται. Έτσι, προτιμούν να παίξουν συνδεδεμένα με την «ομάδα», τους «συμπαίκτες», τους «φίλους», παρά να πάνε για βουτιές σε μία πηγμένη στον κόσμο παραλία της Αττικής
Αν συνυπολογίσει κανείς και τις χρονιές της καραντίνας, όταν τα μαλώναμε επειδή δεν έμπαιναν στην ώρα τους στην «τάξη», στο «φροντιστήριο», στο «ιδιαίτερο», όλα σε ψηφιακή μορφή, ας μην πυροβολούμε τους ανήλικους χρήστες.
Οθόνες και gaming
Τι κάνουμε, λοιπόν; Καταρχήν, αποποινικοποιούμε το gaming, γιατί όταν υπάρχει μέτρο και επιτήρηση από ενήλικα έχει και τα καλά του: Ενισχύει την παρατηρητικότητα και τον οπτικοκινητικό συντονισμό, ακόμη και την αυτοπεποίθηση ορισμένων παιδιών. Για παράδειγμα, ένας δωδεκάχρονος που δεν έχει ιδιαίτερες «επιδόσεις» σε ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ, βιώνει το αίσθημα της νίκης στην κονσόλα.
Ακόμη, αντίθετα με αυτό που έχουμε συνηθίσει να πιστεύουμε, πολλά ψηφιακά παιχνίδια ακονίζουν το μυαλό και όταν παίζονται ομαδικά ενθαρρύνουν την –έστω ψηφιακή– επικοινωνία μεταξύ των ατόμων. Κάποια μακροπρόθεσμα θετικά οφέλη από τα video games έχουν φανεί και σε σχετική επιστημονικη έρευνα.
Τότε, γιατί πυροβολούμε τις οθόνες; Επειδή τείνουν να εκτοπίσουν το αυθόρμητο παιγνίδι, το οποίο συμβάλει στη σωματική άσκηση και σαμποτάρουν τη διά ζώσης επαφή μεταξύ των παιδιών. Αυτό συμβαίνει με την ανοχή των μεγάλων, που κουρασμένοι από την απαιτητική ρουτίνα δεν βάζουμε όρια ή –ακόμη χειρότερα– αίρουμε οι ίδιοι τους όρους που θέτουμε και πάνω στον θυμό και τις ενοχές μας ξεστομίζουμε απειλές που ποτέ δεν πραγματοποιούμε.
Enter στους γονείς
Η διακριτική και «έξυπνη» παρουσία μας στην ψηφιακή ζωή του μικρού ή μεγαλύτερου παιδιού θα το απομακρύνει από τη σκοτεινή πλευρά του gaming: την εσωστρέφεια, την επιθετική συμπεριφορά, τον εθισμό.
- Σε παιδιά και νεαρούς εφήβους εγκαθιστούμε εφαρμογές που μας επιτρέπουν να «κατασκοπεύουμε» τα παιχνίδια τους και να ορίσουμε βασικούς ψηφιακούς κανόνες για να παίζουν και να εξερευνούν το διαδίκτυο με ασφάλεια.
- Συμφωνούμε με τα παιδιά μας για τον χρόνο και τον τρόπο που θα απασχολούνται με το κινητό ή θα παίζουν ηλεκτρονικά και ψηφιακά παιχνίδια. Κάποιοι όροι, για παράδειγμα, μπορεί να είναι να μην ξεπερνούν τις 2 ή 3 ώρες –ανάλογα με την ηλικία– μπροστά από τις οθόνες, να μην τρώνε και παίζουν ταυτόχρονα, να μην είναι μπροστά από τάμπλετ, υπολογιστές και smartphones μία ώρα πριν από τον ύπνο. Όλα αυτά έχουν να κάνουν και με το πότε είναι η κατάλληψη ηλικία για να αποκτήσει ένα παιδί δικό του κινητό.
- Μπαίνουμε στο παιχνίδι: Το να κάνετε κι εσείς τον κόσμο σας στο Minecraft σάς δένει με τον «συμπαίκτη» και δημιουργεί έναν νέο τρόπο επικοινωνίας, που είναι πολύ σημαντικός, ειδικά κοντά στην εφηβεία.
- Η ανία μπορεί να γίνει αιτία δημιουργίας όλες τις εποχές του χρόνου, εκτός από το καλοκαίρι και ειδικά στην πόλη. Γι’ αυτό καταπολεμήστε τη σχεδιάζοντας από κοινού με το παιδί σας ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων που θα καλύψει εποικοδομητικά κάποιο χρόνο των διακοπών από το σχολείο. Η κατασκήνωση ή ένα ημερήσιο camp θα κρατήσει το παιδί μακριά από τις οθόνες και κοντά στους συνομήλικούς του, καθώς οι περισσότερες κατασκηνώσεις απαγορεύουν τη χρήση κινητών και τάμπλετ.
- Κανονίστε συναντήσεις με τους φίλους και τις φίλες των παιδιών σας, εντός ή εκτός σπιτιού. Ακόμη κι αν ανοίξουν οι οθόνες, η ενασχόληση με αυτές δεν θα είναι μονόδρομος. Πού θα πάει; Θα αλληλεπιδράσουν.
- Αναθέστε στα παιδιά σας δουλειές: η βόλτα του σκύλου, το συγύρισμα του δωματίου τους – extra bonus δραστηριότητα το ξεκαθάρισμα των βιβλίων και των παιχνιδιών, η βοήθεια στο μαγείρεμα και τα ψώνια, το πότισμα… Ξεκολλάνε από τις οθόνες και «κολλάνε» τη συνήθεια της αλληλεγγύης μέσα στην οικογένεια.
- Δώστε τους την ευκαιρία να κολυμπήσουν. Ένα απόγευμα μετά τη δουλειά οδηγήστε μέχρι την πιο κοντινή παραλία. Αν δεν έχετε χρόνο, εγγραφείτε οικογενειακώς στην πισίνα. Οι μεγάλοι θα αποφορτιστείτε από το στρες της ημέρας και τα παιδιά θα τελειοποιήσουν το κολυμβητικό τους στιλ, ώστε να είναι με μεγαλύτερη ασφάλεια στο νερό.
- Ζήστε την πόλη παρέα κάνοντας «μεγαλίστικα» πράγματα με μικρά παιδιά: δείπνο σε ιταλικό εστιατόριο, μία –κατάλληλη για ανηλίκους– ταινία στον κινηματογράφο, ένας περίπατος στο ιστορικό κέντρο με στάση για παγωτό θα γεμίσουν χαρά και περηφάνια τα μικρά παιδιά.
- Παίξτε «κλασικά» παιχνίδια. Αυτή είναι μέσες-άκρες η οδηγία της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής (A.A.P), η οποία, τον Ιανουάριο του 2019 δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με τα καλύτερα παιχνίδια για την ανάπτυξη των παιδιών : «Όσο περισσότερα μαθαίνουμε για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, τόσο καλύτερα κατανοούμε την ανάγκη για παιχνίδια που βασίζονται στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Καμία οθόνη, κανένα video game ή εφαρμογή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις σχέσεις που σχηματίζονται από τα απλά παιχνίδια», αναφέρει η παιδίατρος-αναπτυξιολόγος Dr. Aleeya Healey, επικεφαλής της εν λόγω έρευνας.
Βυσσινάδα και επιτραπέζια στην αστική βεράντα, λοιπόν, για ανάπτυξη δεξιοτήτων και τόνωση της κοινωνικότητας. (Να μην ξεχάσω: «Μετάλλαξη» του γνωστού μας Risk είναι στις τοπ-επιλογές των απανταχού «gamers»).
