Αύξηση των τιμών των ακινήτων. Δύσκολη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά σπίτια. Εξώσεις. Μετατόπιση τοπικών κοινωνιών. Όλα είναι συμπτώματα της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης στην Ευρώπη. Σε όλη την ήπειρο, διάφορες πρωτοβουλίες αγωνίζονται για δικαιώματα στέγασης και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Το Investigate Europe μελέτησε τις στεγαστικές πολιτικές 5 χωρών της Ευρώπης.
Γερμανία
To κίνημα της Deutsche Wohnen & Co enteignen, το 2021 συγκέντρωσε αρκετές υπογραφές στο Βερολίνο για να αναγκάσει ένα δημοψήφισμα. Το θέμα ήταν αν θα απαλλοτριωθούν ακίνητα που ανήκουν σε εταιρείες ακινήτων με 3.000 ή περισσότερες μονάδες, μέσω αγορών από την κυβέρνηση της πόλης. Υπολογίζεται ότι θα απαλλοτριώνονταν τουλάχιστον 240.000 διαμερίσματα. Στόχος του κινήματος ήταν να τα μετατρέψει σε οικονομικά προσιτή στέγαση για τους Βερολινέζους.
Στη Γερμανία, τα ακίνητα ευνοούνται με συστήματα φοροαπαλλαγών, όπως αποκάλυψε η Investigate Europe. Η κερδοσκοπική φιλοδοξία των ιδιοκτητών ακινήτων διογκώνει τη στεγαστική κρίση αυξάνοντας τις τιμές που με τη σειρά τους επιβαρύνουν τους πολίτες. Στο Βερολίνο, θα χρειαζόταν κάποιος με μέσο μισθό περισσότερα από 12 χρόνια για να μπορέσει να αγοράσει ένα διαμέρισμα 75 τ.μ., αν δεν ξοδέψει ποτέ χρήματα για ο,τιδήποτε άλο. Σύμφωνα με τη Eurostat, οι τιμές των κατοικιών στη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 84,3% από το 2010 έως το 2021. Τα ενοίκια παρουσίασαν βραδύτερη αύξηση 9% την ίδια περίοδο. Έξω από το κέντρο της πόλης, το ενοίκιο ενός διαμερίσματος ενός υπνοδωματίου θα έπαιρνε το 33% του μέσου μισθού.
Οι Βερολινέζοι ψήφισαν στις 25 Σεπτεμβρίου 2021 και το κίνημα απαλλοτριώσεων κέρδισε, με 59,1% των ψήφων. Έκτοτε, η κυβέρνηση της πόλης έχει συστήσει μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων που επιβεβαίωσε την οικονομική και νομική σκοπιμότητα του δημοψηφίσματος.
«Θα εργαστούν για τις συγκεκριμένες προοπτικές εφαρμογής μέχρι τον Απρίλιο και στη συνέχεια θα παρουσιάσουν την τελική τους έκθεση». Γι’ αυτό η καμπάνια μας συνεχίζει να είναι παρούσα στους δρόμους», πρόσθεσε.
Σκωτία
Στο Εδιμβούργο, οι φοιτητές αποτελούν το ένα πέμπτο του συνολικού πληθυσμού και πολλοί αγωνίζονται να βρουν οικονομικά καταλύματα.
Η κυβέρνηση της Σκωτίας εισήγαγε πάγωμα ενοικίων τον Οκτώβριο του 2022. Αυτό εμπόδισε τους ιδιωτικούς και δημόσιους ιδιοκτήτες, καθώς και τα πανεπιστήμια, να αυξήσουν τις τιμές των ενοικίων μέχρι τον Μάρτιο του 2023. Για τους ακτιβιστές αυτό δεν ήταν αρκετό. Ζητούν να μειωθούν οι τρέχουσες τιμές ενοικίων και η κυβέρνηση να βελτιώσει τα ενεργειακά πρότυπα και να αποτρέψει τις διαρροές ενέργειας στις κατοικίες. Ζητούν επίσης υψηλότερες κυρώσεις για τους ιδιοκτήτες που δεν πραγματοποιούν επισκευές, κάτι που κοστίζει επιπλέον στους ενοικιαστές πέρα από τα ήδη υψηλά ενοίκια.
Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Ένωσης Φοιτητών της Σκωτίας και της Unipol, το 2021 το μέσο ετήσιο ενοίκιο για φοιτητικά καταλύματα ανήλθε σε £6.853, μια αύξηση 34% σε σχέση με την περίοδο πριν από την Covid.
Ισπανία
Έξω από το κέντρο της πόλης, μια οικογένεια πρέπει να ξοδέψει το 45% του μέσου μισθού για να νοικιάσει ένα διαμέρισμα ενός υπνοδωματίου, σύμφωνα με τη Eurostat. Η λύση αυτής της οικογένειας – μετά από μήνες αγώνα – έγινε να καταλήξει σε ένα ακίνητο που ανήκει σε τράπεζα που είχε μείνει άδειο μετά την έξωση των προηγούμενων ενοικιαστών.
Υπήρχαν 28.552 εγγεγραμμένοι άστεγοι στην Ισπανία πέρυσι, αύξηση 24,5% σε μια δεκαετία. Δεν λείπουν όμως τα άδεια σπίτια. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία απογραφής, αν και από το 2011, είχαν 3,4 εκατομμύρια άδεια ακίνητα καταχωρημένα. Οι καταλήψεις είναι παράνομες και αμφιλεγόμενες, αλλά ένα διαδεδομένο φαινόμενο. Μεταξύ Ιανουαρίου 2021 και Ιουλίου 2022, υπήρξαν 9.949 καταγγελίες για καταλήψεις, το 58% των οποίων αντιστοιχούσε σε άδεια ακίνητα, σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Εσωτερικών.
Η Plataforma de Afectados por la Hipoteca υπολογίζει ότι υπάρχουν 90.000 καταληψίες στη χώρα. Αυτό αντιπροσωπεύει το 0,4% του συνολικού αριθμού κατοικιών το 2011, όπως δείχνουν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία απογραφής από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ισπανίας.
Πορτογαλία
Πολίτες ζητούν από την πορτογαλική κυβέρνηση να τερματίσει τα φορολογικά οφέλη που ευνοούν την κερδοσκοπία ακινήτων και να επενδύσει σε πολιτικές που διασφαλίζουν το δικαίωμα σε αξιοπρεπή στέγαση για όλους, όπως οι έλεγχοι ενοικίων. Μέχρι στιγμής το έχουν υπογράψει περισσότερα από 5.000 άτομα.
Δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσα χρήματα παρασύρονται σε ακίνητα με αυτά τα φορολογικά προνόμια Ωστόσο, με βάση τους υπολογισμούς των ειδικών, η Investigate Europe υπολόγισε ότι στην Πορτογαλία, αυτό είναι μεταξύ 700 και 2 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως – τέσσερις φορές περισσότερο από την τρέχουσα δημόσια επένδυση σε «οικονομική στέγαση». Οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 57,3% μεταξύ 2010 και 2021. Θα χρειαζόταν σχεδόν 15 χρόνια για κάποιον με μέσο μισθό για να μπορέσει να αγοράσει ένα διαμέρισμα 75τμ στη Λισαβόνα, εάν δεν ξοδεύονταν χρήματα αλλού. Τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 12,8% την ίδια περίοδο.
Ιταλία
Το Μιλάνο είναι μια ελκυστική πόλη για τους επενδυτές ακινήτων – η πόλη προσέλκυσε 4 δισεκατομμύρια ευρώ από τα 10,4 δισεκατομμύρια ευρώ που επενδύθηκαν στην ανάπτυξη ακινήτων σε ολόκληρη την Ιταλία. Αλλά οι κάτοικοι απομακρύνονται από τις υψηλές τιμές: έχουν αυξηθεί κατά 30% από το 2013. Τα ενοίκια αυξήθηκαν 37% από το 2021 έως το 2022
Η Via Padova Viva, είναι μια «ένωση για να σώσει τη Via Padova», μια κοινότητα στο βορειοανατολικό Μιλάνο που μαστίζεται από επενδύσεις σε ακίνητα.
Για την καταπολέμηση της ανάπτυξης ακινήτων της Via Padova, η ένωση ξεκίνησε μια αναφορά. Μεταξύ των προτάσεών του είναι ο δήμος να αποκτήσει και να αποκαταστήσει παλιά και εγκαταλελειμμένα σπίτια και να τα διαθέσει στην αγορά σε επιδοτούμενες τιμές.
