Η Τουρκία για κάποιους είναι μια μεγάλη οικονομία και μια τεράστια αγορά. Για άλλους πάλι, είναι ένας γίγαντας με γυάλινα πόδια.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι επί του παρόντος δεν επιβεβαιώνονται τα “μαύρα” σενάρια για χρεωκοπία και προσφυγή στο ΔΝΤ, λόγω των διεθνών κραδασμών και των λανθασμένων επιλογών Ερντογάν στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής.
Ξεκινώντας από το θέμα που “καίει” την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, τον πληθωρισμό, στην Τουρκία οι πολίτες είδαν το δείκτη επισήμως να ανεβαίνει μέχρι το 85,5% τον περασμένο Οκτώβριο, αν και αναλυτές υπολογίζουν ότι στην πραγματικότητα κινήθηκε πολύ υψηλότερα. Πλέον, βρίσκεται στο 43,7% και σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΝΤ, θα διαμορφωθεί φέτος στο 50,6% κατά μέσο όρο, για να υποχωρήσει στο 35,2% το 2024 και στο 20% το 2028.
Οι προ μηνών εικόνες του προέδρου Ερντογάν να μοιράζει ψωμί είναι ακόμα νωπές και δεν είναι τυχαίο ότι λίγα 24ωρα πριν στηθούν οι κάλπες, ανακοίνωσε μεγάλη αύξηση μισθών κατά 45% σε 700.000 Τούρκους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα λέγοντας ότι «δεν θα άφηνε κανέναν να συντριβεί από τον πληθωρισμό”.
Η Τουρκία είναι η 19η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με ΑΕΠ περίπου 906 δισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Τουρκία ακολούθησε φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και γνώρισε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ 2006 και 2017 που ώθησαν τη χώρα στα υψηλότερα επίπεδα του ανώτερου-μεσαίου εισοδήματος και μείωσαν τη φτώχεια. Το μερίδιο των ατόμων κάτω από τη φτώχεια των 6,85 $ ανά ημέρα μειώθηκε γραμμικά στο μισό σε 9,8 τοις εκατό μεταξύ 2006 και 2020.
Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγικότητας επιβραδύνθηκε καθώς η δυναμική των μεταρρυθμίσεων μειώθηκε την τελευταία δεκαετία και οι προσπάθειες στράφηκαν στη στήριξη της ανάπτυξης με πιστωτικές εκρήξεις και τόνωση της ζήτησης, εντείνοντας τις εσωτερικές και εξωτερικές ευπάθειες. Το υψηλό χρέος του ιδιωτικού τομέα, τα επίμονα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ο υψηλός πληθωρισμός και η υψηλή ανεργία έχουν επιδεινωθεί από τη μακροοικονομική αστάθεια από τον Αύγουστο του 2018.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΔΝΤ, η τουρκική οικονομία αναμένεται φέτος να “τρέξει” 2,7%, για να επιταχύνει στο 3,6% το 2024, με την προοπτική ρυθμών ανάπτυξης 3% το 2028. Όπως επισημαίνει, όμως, η Παγκόσμια Τράπεζα, oι προοπτικές καλύπτονται από σημαντική αβεβαιότητα και κίνδυνο στο πλαίσιο του τρέχοντος μείγματος μακροοικονομικής πολιτικής. Ειδικά όσον αφορά στον πληθωρισμό, νέες πιέσεις θα μπορούσαν να προκύψουν από τη δημοσιονομική επέκταση και τις διαταραχές της γεωργίας και της εφοδιαστικής που προκαλούνται από τους σεισμούς.
Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να υποχωρήσει η εμπιστοσύνη των επενδυτών, εντείνοντας την πίεση στην τουρκική λίρα, στα εξωτερικά ισοζύγια και στους εταιρικούς και τραπεζικούς ισολογισμούς με την πιθανότητα οι αντιδράσεις πολιτικής να προκαλέσουν συρρίκνωση της πραγματικής οικονομίας.
Διμερείς σχέσεις
Στα καθ’ ημάς, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Τουρκικού Στατιστικού Ινστιτούτου έτους 2022, ο όγκος του διμερούς εξωτερικού εμπορίου Ελλάδος – Τουρκίας πλησίασε, για πρώτη φορά, τα 5,5 δισ. Δολάρια ΗΠΑ.
Το 2022, οι ελληνικές εξαγωγές στη Τουρκία ανήλθαν για πρώτη φορά σε 2,2 δισ. Δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 8% σε σχέση με το 2021 και η Τουρκία παραμένει στις πρώτες θέσεις προορισμού των ελληνικών εξαγωγών. Οι τουρκικές εξαγωγές στη χώρα μας ανήλθαν, επίσης για πρώτη φορά σε 3,3 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 32% σε σχέση με το 2021. Το εμπορικό ισοζύγιο είναι αρνητικό για την Ελλάδα κατά 1,1 δισ. δολάρια, με αύξηση 51% σε σχέση με το 2021.
Οι σημαντικότερες ελληνικές εξαγωγές (65,5% του συνόλου) στη Τουρκία για το 2022 αφορούσαν σε πετρελαιοειδή (822 εκ. δολάρια ή 37% του συνόλου των εξαγωγών μας στη Τουρκία), εκκοκκισμένο βαμβάκι (341 εκ. δολάρια ή 15% του συνόλου), προϊόντα χαλκού (186,5 εκ. δολάρια ή 8,5%) και πλαστικά (108 εκ. δολάρια ή 5%).
