Στην Ουκρανία παραμένει ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρά τις ρωσικές φήμες ότι έχει διαφύγει στο εξωτερικό. Μάλιστα, ο Ουκρανός πρόεδρος δεν θέλησε να φυγαδευτεί από τη χώρα, έστω κι αν από την πλευρά των ΗΠΑ του το πρότειναν από την πρώτη στιγμή.
Όπως αναφέρει και ρεπορτάζ των New York Times, Ηνωμένες Πολιτείες και Δύση ανησυχούν για το τι θα γίνει αν ο Ζελένσκι σκοτωθεί ή συλληφθεί κατά τη ρωσική εισβολή. Μάλιστα, ο Άντονι Μπλίνκεν, σε συνέντευξή του στο CBS, ανέφερε ότι οι Ουκρανοί έχουν σχέδιο για τη «συνέχεια της κυβέρνησης με τον ένα τρόπο ή τον άλλο», αν ο Ζελένσκι σκοτωθεί.
«Οι Ουκρανοί έχουν σχέδια, αλλά δεν πρόκειται να πω κάτι παραπάνω», πρόσθεσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Να σημειώσουμε ότι από τις πρώτες ώρες του πολέμου ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον είχε τονίσει ότι ο Ζελένσκι θα πρέπει να βρει ασφαλές καταφύγιο καθώς τον θεωρεί αντίπαλο δέος για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ενώ σημείωσε ότι θα στηρίξει μια «εξόριστη» κυβέρνηση.
Το μεγάλο στοίχημα
Οι ανησυχίες ΗΠΑ και Δύσης, όπως αναφέρουν οι New York Times σε ρεπορτάζ τους, ξεκινούν από την πρόθεση να παραμείνει η Ουκρανία ανεξάρτητη χώρα ακόμη κι εάν η Ρωσία βρει τρόπο να επιβάλει κάποια κυβέρνηση μαριονέτα. Η ύπαρξη ενός αναγνωρισμένου ανεξάρτητου ηγέτη θα αποτρέψει εκείνους που στηρίζονται από τη Μόσχα να αποκτήσουν νομιμοποίηση.
Τα «κενά» στο ουκρανικό Σύνταγμα
Το θέμα αυτό έχει «ανάψει φωτιές», όπως αναφέρουν αξιωματούχοι, γιατί το ουκρανικό Σύνταγμα έχει ορισμένες αβεβαιότητες και γιατί ο Ζελένσκι αρνείται να εγκαταλείψει τη χώρα του.
Υπάρχουν, όμως, και ορισμένα πρακτικά και νομικά ζητήματα.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ έχουν δημοσιοποιήσει τις στρατιωτικές και οικονομικές δωρεές τους σαν έναν τρόπο να δείξουν τη στήριξή τους προς την Ουκρανία.
Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν στείλει αυτόματα όπλα, αντιαεροπορικούς πυραύλους, όπλα προστασίας από τα τεθωρακισμένα, αλλά και αμυντικό εξοπλισμό για να δείξουν ότι σκοπεύουν να στηρίξουν στρατιωτικά την Ουκρανία απέναντι στη ρωσική εισβολή.
Η συνέχεια των κινήσεων δημόσιας στήριξης θα είναι είναι πολύ πιο εύκολη με την ύπαρξη μιας λειτουργικής κυβέρνησης, η οποία θα αποδέχεται τη βοήθεια ακόμη κι εάν βρίσκεται στη δυτική Ουκρανία ή σε κάποια γειτονική χώρα όπως η Πολωνία ή η Ρουμανία.
Τι συζητιέται στον Λευκό Οίκο αν η Ρωσία καταλάβει το Κίεβο
Την τελευταία εβδομάδα, αναφέρουν οι NYT, έχουν πραγματοποιηθεί έντονες διαβουλεύσεις στον Λευκό Οίκο και σε κλειστές συναντήσεις, οι οποίες επικεντρώνονται στο πώς μπορεί να χορηγηθεί βοήθεια στην Ουκρανία σε περίπτωση που η Ρωσία καταλάβει το Κίεβο. Σε μια τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν σκοπεύει να συνεχίσει να προμηθεύει ανοικτά όπλα στις ουκρανικές δυνάμεις.
Αμερικανοί αξιωματούχοι πιέζουν τους Ουκρανούς να μην επιτρέπουν σε ανώτερα στελέχη στη γραμμή διαδοχής να μένουν στο ίδιο μέρος για πολύ καιρό και έχουν, επίσης, δώσει συμβουλές να προστατευθούν σε ασφαλέστερες περιοχές έξω από το Κίεβο, σημειώνει άτομο με γνώση των συζητήσεων.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα ήθελαν η ουκρανική κυβέρνηση να στήσει ένα αρχηγείο σε άλλη περιοχή, το οποίο να είναι έτοιμο σε περίπτωση που η πρωτεύουσα πέσει, ενώ υπάρχει η πρόταση για υποχώρηση στα Καρπάθια Όρη, όπου υπάρχει προεδρικό θέρετρο. Ουκρανοί αξιωματούχοι ωστόσο επισημαίνουν ότι η συγκεκριμένη κατοικία δεν έχει τις απαραίτητες αμυντικές προδιαγραφές.
Ποιος μπορεί να διαδεχθεί τον Ζελένσκι
Με βάση το ουκρανικό σύνταγμα ο εκπρόσωπος ή ο πρόεδρος της Βουλής μπορεί να διαδεχθεί τον Ζελένσκι στον προεδρικό θώκο. Τη θέση αυτή κατέχει σήμερα ο Ρουσλάν Στεφάντσιουκ, υπέρμαχος της Δύσης και πρώην στενός συνεργάτης του Ζελένσκι.
Την περασμένη Δευτέρα ο Στεφάντσιουκ ήταν εκείνος που υπέγραψε μαζί με τον πρόεδρο το αίτημα για ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, ενώ την Παρασκευή συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Δυτικοί αξιωματούχοι σημειώνουν ότι ο Στεφάντσιουκ και άλλοι βρίσκονται ψηλά στη λίστα διαδοχής και είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν να δίνουν τη μάχη απέναντι στη ρωσική εισβολή.
Από την πλευρά τους Ουκρανοί αξιωματούχοι δείχνουν απροθυμία στην μετακίνηση του Στεφάντσιουκ, αλλά δηλώνουν στους συμμάχους τους ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα να εξασφαλιστεί η επόμενη ημέρα.
Τα «μπερδέματα»
Πέρα από τον πρόεδρο της Βουλής η σειρά διαδοχής δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρη. Όταν για παράδειγμα τόσο ο Ζελένσκι όσο και ο Στεφάντσιουκ νόησαν με κορονοϊό το 2020, Ουκρανοί νομοθέτες σημείωσαν ότι ο πρωθυπουργός, Ντένις Σμίχαλ, θα πρέπει να είναι ο τρίτος στη σειρά διαδοχής.
Μπλίνκεν και Σμίχαλ σε παλαιότερη συνάντησή τους
Το ουκρανικό Σύνταγμα προβλέπει τις θέσεις δύο αναπληρωτών για τον πρόεδρο της Βουλής, όμως δεν εξηγεί εάν μπαίνουν και αυτοί στη σειρά διαδοχής του προέδρου της χώρας.
