Ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, γνωστός ως Πελέ, γεννήθηκε στην πόλη Τρες Κορασόες της πολιτείας Μίνας Ζεράις στην Βραζιλία, στις 23 Οκτωβρίου του 1940. Απεβίωσε στις 29 Δεκεμβρίου του 2022, σε ηλικία 82 ετών, με ολόκληρο τον ποδοσφαιρικό κόσμο να βυθίζεται σε θλίψη. Το κανονικό του όνομα είναι Έντισον, λόγω του μεγάλου εφευρέτη Τόμας Έντισον, αλλά υπήρξε τυπογραφικό λάθος στο πιστοποιητικό γέννησης του. Το πρώτο του ψευδώνυμο ήταν «Ντίκο» το οποίο του το έδωσε ένας από τους θείους του.
Πώς βγήκε το θρυλικό «Πελέ»
Υπάρχουν δύο εκδοχές στο πως του δόθηκε το παρατσούκλι «Πελέ». Η μία από τις δύο είναι πιο αποδεκτή, ωστόσο ο ίδιος ο Πελέ ποτέ δεν αποκάλυψε την πραγματική ιστορία πίσω από αυτό το όνομα.
Η πρώτη, η λιγότερο αποδεκτή, λέει πως σε νεαρή ηλικία, ενώ είχε τελειώσει να παίζει ποδόσφαιρο στα χωράφια της πόλης του με μία αυτοσχέδια μπάλα και γύριζε σπίτι, βρήκε μία ξεφούσκωτη, χαλασμένη, παλιά, αλλά δερμάτινη μπάλα. Σε πολλές λατινογενείς γλώσσες το «πελέ» σημαίνει δέρμα και οι φίλοι του άρχισαν να τον αποκαλούν έτσι.
Η δεύτερη εκδοχή, η πιο αποδεκτή, λέει πως όταν ήταν μικρός, η μεγάλη του λατρεία ήταν ο τότε τερματοφύλακας της Βάσκο Ντα Γκάμα, Μπιλέ. Όμως ο ίδιος δεν ήξερε πως να προφέρει το όνομα του και συνεχώς όταν μιλούσε για αυτόν στους φίλους του τον αποκαλούσε ή Πιλέ ή Πελέ. Οι φίλοι του άρχισαν να τον πειράζουν με τον δεύτερο όνομα που τον έλεγε και η συνέχεια πλέον είναι ιστορία.
Στην αρχή το όνομα Πελέ ενοχλούσε τον μικρό Έντσον, καθώς δεν είχε κάποια σημασία στην μητρική του γλώσσα, τα Πορτογαλικά. Όταν ένας θεολόγος του επισήμανε πως στην Βίβλο αλλά και στα Εβραϊκά, η λέξη σημαίνει θαύμα, τότε άλλαξε και η γνώμη του για το όνομα με το οποίο θα γινόταν γνωστός σε όλο τον κόσμο.
Τα πρώτα του βήματα
Σε ηλικία 11 ετών, ο Ντοντίνιο, ο πατέρας του Πελέ, άρχισε να παίζει σε τοπικές ομάδες νέων εντυπωσιάζοντας πολλούς σκάουτερ ομάδων από όλη την Βραζιλία, όμως και τον ίδιο τον πατέρα του, ο οποίος του είπε ότι έχει γεννηθεί για να παίζει ποδόσφαιρο. Στα 13 του χρόνια, τον ανακαλύπτει ο Βαλντεμάρ ντε Μπρίτο, ο οποίος είχε δημιουργήσει την ομάδα νέων της Μπαουρού και τον εντάσσει στην ομάδα του. Έπαιξε δύο χρόνια στην ομάδα, πριν αυτή διαλυθεί, στα εφηβικά του χρόνια. Επίσης αγωνιζόταν και για χάρη της Ράντιουμ, μίας ομάδας του ποδοσφαίρου σάλας, γνωστό και ως φούτσαλ. Αργότερα παραδέχθηκε την βοήθεια που του προσέφερε το να παίζει με ενήλικες σε ηλικία των 14 ετών, αλλά και το πόσο πιο γρήγορα και έξυπνα σκεφτόταν στο κανονικό γήπεδο, λόγω της εμπειρίας του στο ποδόσφαιρο σάλας. Έπειτα, υπέγραψε στην Σάντος.
Η καριέρα του Πελέ
Στην καριέρα του, σύμφωνα με την FIFA, ο Πελέ αγωνίστηκε σε 1.392 αγώνες πετυχαίνοντας 1.303 γκολ, τα περισσότερα από κάθε άλλο επαγγελματία ποδοσφαιριστή στην καριέρα του. Κατέκτησε 3 Παγκόσμια Κύπελλα, ενώ αγωνίστηκε με την φανέλα της Σάντος (1956-1974) αλλά και την Νιού Γιορκ Κόσμος (1975-1977). Αγωνιζόταν είτε ο κεντρικός επιθετικός ή ως δεύτερος επιθετικός ενώ επίσης μπορούσε να αγωνιστεί και στην θέση του επιθετικού μέσου. Είχε και τα δύο του πόδια δυνατά, ενώ ήταν εξαιρετικός γκολτζής, γρήγορος παίκτης με εξαιρετική ντρίμπλα και εξυπνάδα. Του δόθηκε το ψευδώνυμο «Βασιλιάς» ενώ έχει γίνει ένα με την φράση, «όμορφο άθλημα».
Σάντος (1956-1974)
Με την Σάντος έκανε το ντεμπούτο του στις 7 Σεπτεμβρίου του 1956, σκοράροντας το πρώτο του επαγγελματικό γκολ στην νίκη με 7-1 της Σάντος ενάντια στην Κορίνθιανς Σάντο Αντρέ. Το πρώτο του χατ-τρικ ήρθε στις 9 Ιουνίου του 1957 ενάντια στην Φαμπρίλ Εσπόρτε Κλούμπε, μάλιστα εκείνη την μέρα πετυχαίνοντας όχι μόνο 3, αλλά 4 γκολ. Την πρώτη του χρονιά σημείωσε 36 γκολ και 14 ασίστ, ενώ μετά, από την επόμενη χρονιά άρχισαν οι «τρελές» επιδόσεις του Πελέ στα γκολ, με ρεκόρ που δεν έχουν καταρριφθεί ακόμα από κανένα ποδοσφαιριστή. Ξεκίνησε να σημειώνει απίστευτους αριθμούς γκολ σε επίσημους και φιλικούς αγώνες με το 1959 να πετυχαίνει 127 γκολ σε 103 αγώνες. Υπήρξε πολλές φορές ο πρώτος σκόρερ του βραζιλιάνικου πρωταθλήματος, με το σύνολο των γκολ να ξεπερνάει τα 40 και μερικές χρονιές ακόμα και τα 50 γκολ μέσα στους 38 αγώνες. Βοήθησε στο να δημιουργηθεί το μεγάλο όνομα της Σάντος, το οποίο υπάρχει ακόμα και σήμερα καθώς μέχρι να βρεθεί στην ομάδα είχε μόλις δύο πρωταθλήματα, ενώ με τον Πελέ κέρδισε 6, την δεκαετία του 1960-1969. Επίσης κατέκτησε δύο Κόπα Λιμπερταδόρες, το αξιόλογο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (σημερινό Champions League) της Λατινικής Αμερικής. To χιλιοστό του γκολ ήρθε στις 19 Νοεμβρίου του 1969, μέσα στο Μαρακανά από την θέση του πέναλτι, ενάντια στην Βάσκο Ντα Γκάμα. Η Σάντος τα καλοκαίρια έκανε επισκέψεις στις χώρες του εξωτερικού, συγκεκριμένα της Ευρώπης, με το καλοκαίρι του 1961 να έρχεται στην Ελλάδα, για να διαφημίσει το ποδόσφαιρο των Λατίνων, ενάντια σε ΠΑΟ, ΑΕΚ και Ολυμπιακού. Το 1974 ανακοίνωσε την απόσυρση του από την ενεργό δράση, ωστόσο 1 χρόνο μετά υπέγραψε για την Νιου Γιορκ Κόσμος, για 3 χρόνια με ένα συμβόλαιο αξίας 7.000.000 δολαρίων.
Νιου Γιόρκ Κόσμος (1975-1977)
Με την Κόσμος αγωνίστηκε για τρεις χρονιές, ενώ πολλοί άλλοι αστέρες ακολούθησαν τον Πελέ στις ΗΠΑ, όπως ο Γιόχαν Κρόιφ, ο Τζορτζ Μπεστ και ο Εουσέμπιο. Κέρδισε το πρωτάθλημα των ΗΠΑ δύο από τις τρεις χρονιές που βρισκόταν στην ομάδα, συνεχίζοντας με τον ίδιο τρόπο παιχνιδιού που είχε και στην Σάντος. Βοήθησε το ποδόσφαιρο να γίνει πιο δημοφιλές στις ΗΠΑ, συγκεντρώνοντας σε παιχνίδια του πάνω από 70.000 φιλάθλους. Ανακοίνωσε την απόσυρση του όταν κατέκτησε και το δεύτερο πρωτάθλημα με την ομάδα της Νέας Υόρκης,.
Στη 1 Οκτωβρίου του 1977, πραγματοποιήθηκε φιλικός αγώνας μεταξύ της Σάντος και της Νιού Γιορκ Κόσμος, αφιερωμένος στην σπουδαία καριέρα του Πελέ. Ο Μοχάμεντ Άλι και ο Μπόμπι Μουρ ήταν από τους ανθρώπους που βρισκόντουσαν στις εξέδρες. Ο Πελέ έπαιξε το πρώτο ημίχρονο με την Κόσμος, σκοράροντας μάλιστα με φάουλ, το τελευταίο γκολ στην καριέρα του. Στο δεύτερο ημίχρονο εμφανίστηκε μετά από 4 χρόνια για λογαριασμό της Σάντος, ενώ άρχισε να βρέχει. Αυτό το γεγονός έμεινε στην ιστορία ως η μέρα που «ακόμα και ο ουρανός έκλαιγε» για την απόσυρση του Πελέ. Η Νιου Γιορκ Κόσμος πήρε την νίκη με 2-1, στην τελευταία «διπλή» παράσταση του Βραζιλιάνου.
Αγωνίστηκε σε 4 Παγκόσμια Κύπελλα, κατακτώντας 3 από αυτά.
Οι γάμοι, οι «παράνομες» σχέσεις και τα παιδιά του Πελέ
Ο θρύλος του ποδοσφαίρου παντρεύτηκε τρεις φορές στην ζωή του, ενώ είχε και πολλές «παράνομες» σχέσεις με διάφορες γυναίκες στην ζωή του. Έχουν αναγνωριστεί 7 παιδιά του, ενώ εικάζεται πως υπάρχουν πολλά περισσότερα, τα οποία δεν αναγνώρισε ποτέ, από τις εξωσυζυγικές σχέσεις που είχε. Ο πρώτος του γάμος ήταν το 1966, με την Ρόζμαρι ντος ρεις Τσόλπμι, ο οποίος κράτησε μέχρι το 1982. Με την πρώτη του σύζυγο απέκτησε 3 παιδιά, την Κέλυ, την Τζένιφερ και τον Εντίνιο, ο οποίος στην ζωή του αγωνίστηκε στην Σάντος ως βασικός τερματοφύλακας, στην ομάδα που αγάπησε ο πατέρας του.
Ο δεύτερος του γάμος ήταν το 1994, όπου παντρεύτηκε την ψυχολόγο και τραγουδίστρια Ασίρια Σέιξας, με τον γάμο να διαρκεί μέχρι το 2008, όταν και χωρίσανε. Μαζί με την Ασίρια έχει δύο παιδιά, τα δίδυμα Τζόσουα και Σελέστε, τα οποία γεννήθηκαν στις 28 Σεπτεμβρίου του 1996.
Ο τρίτος του γάμος, ο οποίος διήρκησε μέχρι τον θάνατο του, έγινε τον Ιούλιο του 2016, με την Μάρθια Αόκι, με τον Πελέ να είναι 73 χρονών και την Μάρθια να είναι 41. Οι δυο τους είχαν γνωριστεί την δεκαετία του 1980 στην Νέα Υόρκη, πριν βρουν ο ένας τον άλλον το 2008. Η Αόκι ήταν συνεχώς δίπλα του, στην σκληρή μάχη που έδινε ο Βραζιλιάνος θρύλος με τον καρκίνο.
Είχε δύο παιδιά από εξωσυζυγικές σχέσεις, την Σάντρα και την Φλάβια. Την Σάντρα την αναγνώρισε λίγους μήνες πριν εκείνη φύγει από την ζωή, νικημένη από τον καρκίνο, όπως και ο πατέρας της. Χρειάστηκε τεστ DNA από τον ίδιο τον Πελέ, για να αναγνωρίσει πως ήταν σίγουρα η κόρη του, ενώ έμεινε στην ιστορία ως το παιδί που ο Πελέ δεν ήθελε να αναγνωρίσει ποτέ. Ήταν το αποτέλεσμα της σχέσης που είχε ο Πελέ με την υπηρέτρια της τότε κατοικίας του, Ανίθια Ματσάδο. Η Φλάβια, την οποία αναγνώρισε αμέσως, ήταν αποτέλεσμα της «παράνομης» σχέσης του με την δημοσιογράφο Λενίτα Κουρτζ, το μαρκινό 1968.
Από το 1981 μέχρι και το 1986, βρισκόταν σε σχέση με την παρουσιάστρια Σούσα, κάτι που την βοήθησε στην καριέρα της στην βραζιλιάνικη τηλεόραση, με την ίδια να είναι μόλις 17 χρονών στην αρχή της σχέσης των δύο.
Πολιτική
Ο Βραζιλιάνος θρύλος ασχολήθηκε και με τον χώρο της πολιτικής, αργότερα στην ζωή του, στα 50 του. Είχε αρκετές εμπειρίες με πολιτικά θέματα, καθώς είχε κατηγορηθεί το 1970, από την διδακτορία της Βραζιλίας, πως είχε αριστερές απόψεις καθώς είχαν βρεθεί ντοκουμέντα του ίδιου να ζητάει την αποφυλάκιση των πολιτικών κρατουμένων της χώρας. Το 1976, είχε βρεθεί στην Νιγηρία και ήταν παρών στην απόπειρα πραξικοπήματος που έγινε στην χώρα εκείνη την χρονιά και βρέθηκε εγκλωβισμένος στο ξενοδοχείο το οποίο έμενε, πριν φυγαδευτεί από την χώρα μετά από μέρες όταν άνοιξε το αεροδρόμιο, μεταμφιεσμένος σε πιλότος.
Το 1995 εκλέχθηκε Υπουργός Αθλητισμού της Βραζιλίας από την κυβέρνηση του Φερνάντο Ενρίκε Καρντόζο. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, η οποία τελείωσε το 1998, νομοθέτησε την ανεξαρτησία της αθλητικής δικαιοσύνης και έδωσε δικαιώματα στους ποδοσφαιριστές στις σχέσεις του με τις ομάδες στις οποίες ανήκαν, κάτι που έμεινε γνωστό ως «ο νόμος Πελέ».
Υγεία
Τα πρώτα προβλήματα για τον θρύλο του ποδοσφαίρου άρχισαν το 1977, όταν και έβγαλε το νεφρό του. Το 2012 είχε ακόμη μία ένα χειρουργείο το οποίο ήταν επιτυχές,. Το 2018 ξανάρχισαν οι ανησυχίες καθώς εμφανίστηκε με αναπηρικό καροτσάκι, ενώ κατέρρευσε μέσα στην χρονιά από υπερκόπωση και οδηγήθηκε στον νοσοκομείο. Το 2019 του αφαιρέθηκαν πέτρες από το νεφρό του, κάτι που τον ταλαιπωρούσε για χρόνια. Το 2020 ο Εντίνιο αποκάλυψε πως ο πατέρας του δεν μπορούσε να περπατήσει μόνος του και δεν ήθελε να βγαίνει από το σπίτι. Τον Σεπτέμβριο του 2021, διαγνώστηκε με καρκίνο του παχέος εντέρου και αμέσως υποβλήθηκε σε χημειοθεραπείες. Όμως οι συνεχείς χημειοθεραπείες δεν απέδωσαν, οδηγώντας τον ίδιο πίσω στο νοσοκομείο «Άλμπερτ Αϊνστάιν» στις 29 Νοεμβρίου, για περαιτέρω περίθαλψη, όμως ο Βραζιλιάνος νικήθηκε από τον καρκίνο στις 29 Δεκεμβρίου 2022, μετά από ένα μήνα νοσηλείας στο νοσκομείο.
Λίγα λόγια για τον Πελέ
Ο Πελέ συνεχώς αναφερόταν στον εαυτό του με την χρήση του τρίτου προσώπου, κάτι που έκανε από την αρχή της καριέρας του. Ήταν καθολικός, μάλιστα δίνοντας στον Πάπα Φραγκίσκο μία υπογεγραμμένη φανέλα του, η οποία βρίσκεται σε ένα από τα μουσεία του Βατικανού. Στην απόλυτη κορυφή της καριέρας του, ήταν ίσως ο πιο διάσημος άνθρωπος στον πλανήτη, καθώς τον ήξεραν όσοι άνθρωποι ήξεραν την Μέριλιν Μονρόε και τον Έλβις, ίσως ακόμα και περισσότεροι. Ήταν ο λόγος που η Βραζιλία πλέον θεωρείται η Βασίλισσα του ποδοσφαίρου, καθώς χωρίς τα κατορθώματα του με την Σάντος και την ίδια την Βραζιλία, δεν θα είχε δημιουργηθεί αυτό το όνομα που βοήθησε ο Πελέ να υπάρξει για το ποδόσφαιρο της χώρας.
Ακολουθήστε το seleo.gr στο Facebook και στο Twitter
