Δεκάδες κυβικά μέτρα σκουπιδιών, τα οποία επιπλέουν κατά μήκος της Παλιάς Παραλίας της Θεσσαλονίκης, μαζεύει καθημερινά ο «Ποσειδών», το ειδικά διαμορφωμένο καταμαράν του κεντρικού δήμου. Ο «Ποσειδών» και το έμπειρο πλήρωμά του δίνουν συστηματικά την άνιση «μάχη», που δεν τελειώνει ποτέ, για μια καθαρή Παραλία.
Κάποιες φορές το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό. Αλλες, πάλι, τα σκουπίδια είναι τόσο πολλά, που θα ήταν αδύνατο να περισυλλεγούν, ακόμη κι αν υπήρχαν… δέκα «Ποσειδώνες»!
«Οι χειρότερες μέρες είναι αυτές που έχει νοτιάδες, γιατί τα σκουπίδια συσσωρεύονται κατά μήκος της Παλιάς Παραλίας. Αντίθετα, οι βοριάδες τα διώχνουν από την παράκτια περιοχή», εξηγεί ο κυβερνήτης Κλεάνθης Σαββίδης, ενώ ο ναύτης Ανδρέας Ζαφειρίδης σημειώνει ότι από το τέλος Μαρτίου μέχρι και το τέλος Αυγούστου γίνεται… χαμός, αφού εμφανίζεται έντονο το φαινόμενο του ευτροφισμού. Πρόκειται για το φαινόμενο κατά το οποίο τα λιπάσματα που καταλήγουν στη θάλασσα μέσω των νερών των γύρω ποταμών οδηγούν στον πολλαπλασιασμό των φυκιών. Αυτό, εκτός των άλλων, έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται στην επιφάνεια του νερού ένα εξαιρετικά αντιαισθητικό πυκνό στρώμα από φύκια, το οποίο καλύπτει τη θάλασσα σαν ένα χαλί.
Ραντεβού
Το πλήρωμα του σκάφους δίνει εδώ και 18 χρόνια καθημερινά ραντεβού στις 8 το πρωί στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και από εκεί αρχίζει τα δρομολόγια, κατά κύριο λόγο στην Παλιά Παραλία. Τα σκουπίδια σπανίως φτάνουν στη Νέα Παραλία, αφού τα ρεύματα που υπάρχουν στην περιοχή είναι τέτοια που όλα τα σκουπίδια καταλήγουν σχεδόν πάντα στην Παλιά Παραλία.
Αυτήν τη φορά, στο πρωινό ραντεβού ήταν παρών και ο «ΑτΚ», που εκτός από το πλήρωμα είχε πολύτιμους ξεναγούς τον αντιδήμαρχο Αστικού Περιβάλλοντος και Ελεύθερων Χώρων Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, τον προϊστάμενο του τμήματος Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης, Μάξιμο Πετρακάκη, αλλά και την επιβλέπουσα του έργου καθαρισμού της Παραλίας, Ελισσάβετ Κούτσαρη.
Το καταμαράν ξεκίνησε να πλέει κατά μήκος της ακτής. Οπου υπήρχαν σκουπίδια ο «Ποσειδών» έκανε στάση για να τα μαζέψει. Πώς γίνεται αυτό; Στην μπροστινή πλευρά του σκάφους βρίσκεται ένας κάδος περισυλλογής στερεών ρύπων, στον οποίο έχει προσαρμοστεί ένα μεταλλικό πλέγμα. Καθώς το σκάφος κινείται αργά στην επιφάνεια του νερού, ο κάδος περισυλλογής μαζεύει τους επιπλέοντες ρύπους. Οταν γεμίσει, ο χειριστής του συστήματος τον αδειάζει στον κάδο αποθήκευσης, χωρητικότητας δύο κυβικών μέτρων, που βρίσκεται στο κατάστρωμα. Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται, μέχρι ο κάδος αποθήκευσης να γεμίσει. Τότε το σκάφος κατευθύνεται μέσα στο λιμάνι, σε ειδικό σημείο, όπου αδειάζει τα σκουπίδια.
Το πλοιάριο βγαίνει ξανά στον κόλπο και, συνήθως, εκτελεί πέντε με έξι δρομολόγια, μαζεύει, δηλαδή, περί τα 10 με 12 κυβικά μέτρα απορριμμάτων τη μέρα.
Καθαρότερη θάλασσα
Οπως σημειώνει το πλήρωμα, η ποσότητα των απορριμμάτων κατά τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες είναι σαφώς μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των χειμερινών. Οσον αφορά το είδος των σκουπιδιών, στην πλειονότητά τους είναι ξύλα, πλαστικά, φύκια, μπουκάλια, κουτιά αναψυκτικών, καλάμια και φελιζόλ. Υπάρχουν, όμως, και οι μέρες που μαζεύουν πνιγμένα ποντίκια, τα οποία καταλήγουν στη θάλασσα έπειτα από ισχυρή καταιγίδα, αλλά και που καλούνται να αντιμετωπίσουν έκτακτα περιστατικά, όπως για παράδειγμα να συλλέξουν κάποια νεκρή χελώνα ή οτιδήποτε άλλο. Ειδικά τα τρωκτικά, εκτός από το συνιστούν αντιαισθητικό θέαμα, αποτελούν και εστίες μόλυνσης και γι’ αυτό η περισυλλογή τους πρέπει να γίνεται άμεσα.
Πάντως, τόσο ο κ. Σαββίδης, όσο και ο κ. Ζαφειρίδης, με την εμπειρία που κουβαλούν στην πλάτη τους από τα 18 χρόνια καθαρισμού των νερών του Θερμαϊκού, λένε ότι η θάλασσα είναι πλέον πολύ πιο καθαρή σε σχέση με το παρελθόν. «Η θάλασσα είναι και πάλι ζωντανή. Γύρισαν πίσω τα ψάρια, ενώ την 25η Μαρτίου είδαμε ακόμη και δελφίνι!», λένε με ικανοποίηση.
Ευτροφισμός
Τα επιπλέοντα απορρίμματα, όπως εξηγεί ο κ. Πετρακάκης, είναι ένα μικρό μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου και κρισιμότερου για την πόλη της Θεσσαλονίκης προβλήματος, που είναι ο ευτροφισμός στον όρμο της Θεσσαλονίκης. Με τον ευτροφισμό, εκτός από το αισθητικό πρόβλημα που δημιουργείται, ελαττώνεται το οξυγόνο κι έτσι τα ψάρια δεν μπορούν να επιζήσουν.
Εξάλλου, ο «Ποσειδών» δεν μπορεί να βγει να καθαρίσει όταν οι άνεμοι είναι ισχυρότεροι από 4 Μποφόρ, διότι είναι καταμαράν και υπάρχει ζήτημα με την ευστάθειά του. Το καλοκαίρι το καταμαράν δουλεύει με εντονότερους ρυθμούς.
Από το 1989
«Το τμήμα Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης ασχολήθηκε με τον καθαρισμό της Παραλίας από στερεούς επιπλέοντες ρύπους από τις αρχές του 1989. Αναλάβαμε τη δραστηριότητα αυτήν, καθώς κρίθηκε απαραίτητη η απορρύπανση της Παραλίας από τους ρύπους που συσσωρεύονται κατά μήκος της, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα αντιαισθητικό θέαμα», αναφέρει ο κ. Πετρακάκης
Οπως σημειώνει ο ίδιος, την περίοδο 1989-1992 τοποθετήθηκαν από ιδιώτη δίχτυα παγίδευσης των ρύπων που επέπλεαν, μήκους περίπου 100 μέτρων κατά μήκος της Παραλίας. Τα επιπλέοντα απορρίμματα εγκλωβίζονταν και περισυλλέγονταν με απόχες. Η αισθητική αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος και η τεράστια προσπάθεια που απαιτούσε η περισυλλογή των ρύπων με απόχες οδήγησαν τελικά στην εγκατάλειψη αυτής της μεθόδου.
«Το 1993 χρησιμοποιήθηκε για την περισυλλογή το απορρυπαντικό σκάφος ”Ακταία”, το οποίο όμως είχε μεγάλο βύθισμα και δεν μπορούσε να προσεγγίσει τα αβαθή σημεία της Παραλίας της Θεσσαλονίκης. Ετσι, τον Ιούλιο του 1993, διενεργήθηκε από το δήμο Θεσσαλονίκης διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός για την προμήθεια ενός πλωτού μηχανικού μέσου καθαρισμού της Παραλίας από επιπλέοντα στερεά απορρίμματα. Η χρηματοδότηση του έργου έγινε από το κοινοτικό πρόγραμμα Envireg», επισημαίνει η κ. Κούτσαρη. Ο «Ποσειδών» έκανε τον πρώτο του καθαρισμό το Φεβρουάριο του 1994.
Αύξηση των κονδυλίων από το δήμο
«Σε εποχές όπως αυτή που διανύουμε, που παντού γίνονται μειώσεις, ο δήμος Θεσσαλονίκης όχι μόνο διατήρησε, αλλά αύξησε τα κονδύλια για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού, κάτι το οποίο αποδεικνύει εμπράκτως το ενδιαφέρον του δήμου ευρύτερα για το περιβάλλον», σημειώνει ο αντιδήμαρχος Αστικού Περιβάλλοντος και Ελεύθερων Χώρων Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας.
Ο ίδιος επισημαίνει ότι ο «Ποσειδών» καθαρίζει το θαλάσσιο χώρο της Παραλίας της Θεσσαλονίκης, με τις λειτουργικές ανάγκες του σκάφους και τους μισθούς του πληρώματος να καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του δήμου.
Μέχρι πρότινος, άλλωστε, ακόμα και ο «Ποσειδών» ήταν παροπλισμένος. Αιτία το γεγονός ότι η αρμοδιότητα καθαρισμού του Θερμαϊκού κόλπου ανήκε σε ειδικό φορέα του καταργημένου πλέον υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης, στον οποίο μάλιστα δεν συμμετείχε ο δήμος Θεσσαλονίκης. Τώρα πια που η αρμοδιότητα αυτή επανήλθε στο δήμο ο «Ποσειδών» επισκευάστηκε και επέστρεψε στα νερά του Θερμαϊκού μετά από χορηγία που εξασφάλισε ο κ. Ζέρβας.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΝΤΟΝΙΑ ΚΑΝΙΤΣΑΚΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΥΛΟΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ
agelioforos.gr
